Günde 4,9 Milyon Somun Ekmek Israf Ediliyor
Gida israfini verilerle anlatan Konak Tarim ve Orman Ilçe Müdürü Ruhsan Özdemir Çiftçi, “Türkiye’de günlük 4,9 milyon somun ekmek israf ediliyor. En çok israf edilen ürünün ekmek olmasinin nedeni, taze tüketme aliskanligimizin olmasi” dedi.
Selçuk Yasar Kampüsü’nde gerçeklesen etkinlikte, alaninda uzman kisiler gida israfi, glüten, artizan ekmek, enzim, tarim ekonomisi gibi konulari anlatti.
Türkiye’de günlük 4,9 milyon somun ekmek israf ediliyor
Gida israfina dikkat çeken Konak Tarim ve Orman Ilçe Müdürü Ruhsan Özdemir Çiftçi, “2050’de 10 milyar nüfus olacaksa gidanin yetebilmesi için su anki üretimin yüzde 60 artmasi gerekiyor. Dünyada 690 milyon insan açlikla, 670 milyondan fazla insan ise obezite ile mücadele ediyor. Her 3 gidadan 1’i çöpe gidiyor. Türkiye’de günlük 4,9 milyon somun ekmek israf ediliyor. En çok kayip meyve sebzede yasaniyor. Üretilenin yaklasik yüzde 50’si kayip. Yilda 19 milyon ton gida çöpe atiliyor. En çok israf edilen ürünün ekmek olmasinin nedeni, taze tüketme aliskanligimizin olmasi. Bölgemizde organik atiklari komposta dönüstüren duyarli insanlar var. Kompost toprak zenginlestiricisi olarak tarimda da kullaniliyor. Bu konuda müdürlük olarak, Gidani Koru Kampanyasi çerçevesinde açik büfe kavraminin toparlanmasi ve israfin önüne gecikmesinin üzerine gittik. Gidani Koru mutfak atölyelerinde, profesyonel bir mutfakta ev kadinlarini topladik ve israfi azaltmaya yönelik egitimler verip yemekler yaptik” dedi.
Metaverse ile birlikte yapay gidalar artacak
Iklim krizi, kuraklik nedeniyle tarimsal verimliligin düsmesi sonucu tarimin geleceginin Tarim 5.0 ve Metaverse tarim oldugundan bahseden Tarim Fütüristi ve Yazar Mine Ataman, “Yapay besinler, ‘Metaverse gida’, yeni protein kaynaklari, tarimin ve gidanin oldugu kadar insan türünün de gelecegini belirleyecek. Metaverse evreni gerçek hayatta sirketlerin yapmaya gücü yetmeyen deneylere, genis kitlelere hitap eden arastirmalara yeni bir soluk getiriyor. Uzak ülkeler için üretilen bir tarimsal ürünü, hedef kitle Metaverse’de deneyimleyebilecek. Bundan 10 yil sonra yapay gidalara bakisimiz degismis, herkes yapay gidalara olan önyargisini atmis olacak. Gerçek ekmek, avokado, domates sadece yüksek gelirli kisilerin sofrasinda yer alacak. Düsük gelirliler yapay et türü gidalarla beslenecek. Birçok kisinin tat kaynagi Metaverse gida olacak” diye konustu.
Teshis edilene kadar bir hastalik, sonra ise bir yasam biçimi
Gluten intoleransi ve Çölyak hastaligi hakkinda sunum yapan Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gida Mühendisligi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, “Çölyak, dünyanin en eski genetik hastaliklarindan biridir. Teshis edilene kadar bir hastalik, teshis edildikten sonra bir yasam biçimi olarak nitelendiriyoruz. Çölyak genetik ve çevresel faktörlerin etkilesimi sonucu ortaya çikan, ince bagirsak problemleri ile karakterize edilen, hayat boyu devam eden, tahillardaki ‘prolamin’ proteinlerinin tüketilmesi sonucunda belirtiler veren bir gida intoleransidir. Ürünlere 20 mg/kg’dan düsük ise glütensiz, 20-200 mg/kg arasi glüten içeriyorsa glüteni azaltilmis adini veriyoruz. Bugday dünya üzerinde satin alinabilecek en ucuz ve en yüksek protein kaynagidir. Çölyak hastasi degilseniz ve bugday tüketimini hayatinizdan çikarirsaniz birçok vitamin, mineral ve proteinden yoksun kalmis olursunuz. Her geçen gün glütensiz ürün pazari artiyor. Glütensiz beslenen kisilerin yüzde 16.8’i çölyak hastasi, yüzde 83.2’si ise çölyak ile iliskisi olmayan kisiler. Çok pompalanan bir pazar var, söylenen birçok seyin gerçeklikle alakasi yok. Glütensiz ürünleri zorunlu haller disinda kesinlikle tüketmememiz gerekiyor” seklinde konustu.
Gida sektörünün büyümesi için enzim üretimi yerlilestirilmeli
Bezmialem Vakif Üniversitesi Tip Fakültesi Biyofizik Anabilim Dali Dr. Ögretim Üyesi Serdar Uysal “Dünyadaki sorunlarin çözümlerinde en önemli sac ayaklarindan birisi biyoteknoloji olacak. Enzimler gida sektöründeki süreçleri hizlandirir, çok daha çevreci ve sagliklidir. Ülkemizde bu sektörün büyümesi, enzim, lipit, vitamin gibi teknolojik ürünlerin yerlilestirilmesiyle mümkün olur” dedi.
Dünya bugday ihracatinin yüzde 30’u Rusya ve Ukrayna’da
Ukrayna-Rusya savasinin tarima etkilerine deginen Yasar Üniversitesi Isletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Ögretim Üyesi Doç. Dr. Serpil Kahraman ise sunlari söyledi:
“Dünya bugday ihracati 200 milyon ton. Bunun yüzde 30’u Rusya ve Ukrayna tarafindan gerçeklestiriliyor. Ayçiçegi tohumu üretiminin yüzde 32’si, misirin yüzde 19’u, arpanin yüzde 31’i bu ülkelerde gerçeklestiriyor. Ithalat kisitlamalari Rusya’ya yaptirim geldigi için bu ürünlerin fiyatini artiracak. Rusya’dan Türkiye’ye toplam tarim ürünü ithalati 4.3 milyar dolar, tarim ürünü satisimiz ise 1.5 milyar dolar. Dis ticaret açigi söz konusu, dogal olarak fiyatlara yansimasi kaçinilmaz olacaktir.”