Tarihi Belgeler Kültür Ve Sanat Sehri Trabzon'un Geçmisine Isik Tutuyor

Dogu Karadeniz’de ilk gazetesinin 153 yil önce Trabzon’da basildigi, Trabzon’da ilk matbaanin devreye girmesi ile birlikte 1869-1928 yillari arasinda 104 Türkçe gazete ve dergi ile farkli dillerde 37 gazete çikartildigi ögrenildi.

Tarihi Belgeler Kültür Ve Sanat Sehri Trabzon'un Geçmisine Isik Tutuyor
Ülkemizde matbaanin Anadolu’ya ilk girisi 1860’li yillarda olurken, Sultan Abdülaziz döneminde her vilayette matbaa kurulmasi talimati ile yeni bir dönem baslatildi. Dönemin matbaalarinda salnameler, vilayet gazeteleri, dini kitaplar, edebi eserler ve dergiler basildi.

Dogu Karadeniz bölgesinde ise ilk matbaa bölgenin en önemli illerinden biri olan Trabzon’un Ortahisar ilçesinde kurulurken, Anadolu’nun ilk salnamesi ve bölgenin ilk gazetesi de Trabzon’da yayimlandi. Trabzon Vilayet Matbaasinin kurulumundan kisa bir süre sonra Trabzon Gazetesi ve Trabzon Salnamesi basildi. Anadolu’da ilk yayimlanan Vilayet Gazetesi 1867 yilinda Enver-i Sarkiye ve bunu daha sonra 1869 yilinda Trabzon, Bursa, Konya, Izmir, Diyarbakir gibi vilayetlerde yayimlanan eserler takip etti.

Arastirmalara göre, Trabzon’da ilk matbaa 1866 yilinda ’Matbaa-i Vilayet Trabzon’ adi ile kurulurken, Trabzon Vilayet Matbaasi Rus isgalinden sonra yagmalanmis ve bir daha toparlanamamis. Trabzon’da ilk özel Türk matbaasi ise 1883 yilinda Sofuoglu Mücellit Ismail Hakki Bey tarafindan kurulurken, Trabzon’da matbaanin devreye girdigi 1869 yilindan 1928 sonuna kadar 104 Türkçe gazete ve dergi ile farkli dillerde 37 gazete ve dergi çikarildi.

Tüm bunlar Trabzon Tarih Müzesi’nde sergilenirken, müzenin sorumlusu ve Sanat Tarihi Uzmani Fatma Odabasoglu, müzenin 2016 yilinda hizmete açildigini hatirlatti. Odabasoglu “Müzemiz 2016 yilinda insasi tamamlanip, ziyarete açildi. Müze içerisinde 7 bin 800 adet eser bulunuyor ve bu eserler tarih ve sanat sehri Trabzon’un tarihi kimligine isik tutar niteliktedir. Belgeler içerisinde fotograflar, kartpostallar, kitaplar, Osmanli ve Cumhuriyet dönemini yansitan eserler sergilenmektedir. Dönemin padisahi Abdülaziz’in talimati ile tüm vilayetlerde matbaa kurulumu baslamis olup, Trabzon ilinde de 1869 yilindan itibaren matbaa kullanilmaya baslanmistir. Bölgesinin ilk matbaasi Trabzon’da kurulmus, daha sonra da birçok vilayette de kurulmaya baslamistir. Trabzon’da ilk gazete ise 1869 yilinda ’Trabzon Vilayet Gazetesi’ adi altinda yayimlanmistir. Müzemizde basin tarihine ait bir odamiz bulunmaktadir. Burada özellikle II. Mesrutiyet dönemine ait gazeteler ve dergilerin yani sira baski malzemeleri, fotograf makineleri gibi esyalar da yer almaktadir. Müzemize yerli ziyaretçilerin ilgisinin yaninda yabanci turistler de ilgi göstermektedir. Müzemiz 2018 yilinda Türkiye genelindeki özel müzeler içerisinde Tarih kentler Birliginden en iyi arsiv ve koleksiyon ödülünü aldi. Müzemizde ayrica Trabzonspor’un tarihini anlatan bir oda yer almaktadir. Ayni sokakta Ortahisar Belediye baskani Av. Ahmet Metin Genç öncülügünde basin tarihini yansitacak Basin Tarihi Müzesinin yapimi da sürmektedir” dedi.

Trabzon Tarih Müzesinde 7 bin 800 eser yer alirken, Trabzon kent yasamini, basin tarihini, Trabzonspor’u, sehrin kültür-sanat ve sosyal yasantisini anlatan ayri ayri odalarda çok sayida eserler sergileniyor. Müzede ayrica Osmanli Imparatorlugunun yükselme döneminin en önemli üç padisahi Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman’in heykelleri yer aliyor. Trabzon Tarih Müzesi, 2018 yilinda Tarihi Kentler Birliginden Türkiye geneli en iyi koleksiyon ve arsiv ödülü alirken, müzeyi her gün çok sayida kisi ziyaret ediyor.
Kaynak: İHA