25 Nisan DNA Günü
SANKO Üniversitesi Tip Fakültesi Tibbi Biyoloji Ana Bilim Dali Baskani Prof. Dr. Zafer Çetin, DNA Günü’nün amacinin kamuoyunun, egitimcilerin ve ögrencilerin yenilikçi çalismalar yapmalari ve is birlikleri gerçeklestirmeleri için harekete geçirmek oldugunu söyledi.
Prof. Dr. Çetin, DNA Günü’nün bir diger amacinin da toplumdaki genetik okuryazarligi düzeyinin artirilmasi oldugunu belirterek, “DNA gününde genetik alaninda çalisan bilim insanlari ile toplumun farkli kesimlerini bir araya getirilmesini saglayan basta çevrim içi olmak üzere farkli etkinlikler düzenlenmektedir” ifadelerini kullandi.
DNA’nin ikili sarmal yapisina iliskin ilk veriler
DNA’nin ikili sarmal yapisina iliskin ilk verilerin Francis Crick ve James Watson isimli arastirmacilar tarafindan 1953 yilinda önemli bilim dergilerinden Doga’da yayimlandigini animsatan Prof. Dr. Çetin, sözlerine söyle devam etti: “1962 yilinda bu çalismalarindan dolayi yine ayni konu üzerinde çalismalar yapan Maurice Wilkins ile fizyoloji ve tip alaninda Nobel ödülüne layik görülmüslerdir. Tip alaninda çigir açan bir diger çalisma olan insan genom projesi 1990 yilinda insan DNA’sini olusturan nükleotidlerin diziliminin belirlenmesi amaciyla baslamis uluslararasi bir projedir. Bu proje ile Afrika, Avrupa ve Dogu Asya kökenli çok sayida insanin DNA’lari kullanilarak referans bir insan genom dizilimi elde edilmistir. Insan genom projesinden elde edilen ilk veriler 2001 subat ayinda yayimlanmistir. 2021 mayis ayinda ise insan genomunun tümüyle belirlenmistir. Bu proje sonucunda elde edilen verilerin tümü internet ortaminda herkesin ulasabilecegi çesitli veri tabanlarinda saklanmaktadir.”
Teknolojideki gelismelerin yeni nesil dizileme cihazlarinin gelistirilmesine olanak saglayarak, günümüzde kalitsal hastaliga sahip bireyin tüm genom DNA dizilemesi ve hastalikla ilgili DNA degisimlerinin belirlenmesinin çok daha kisa sürede ve daha düsük maliyetler ile gerçeklestirilebildigini vurgulayan Prof. Dr. Çetin, sunlari kaydetti: “Insan genomunun DNA diziliminin belirlenmesi moleküler tip basta olmak üzere birçok alanda insanliga fayda saglamistir. Kalitsal hastaliklar ile iliskili genlerin ve mutasyonlarin belirlenmesi, diyabet ve kanser gibi yaygin olarak görülen hastaliklara yatkinliga neden olan degisimlerin belirlenmesi, bazi hastaliklarda bireylerin uygun tedavi seçeneklerine yönlendirilmesi, ilaç moleküllerinin tasarimi ve etkilerinin ön görülmesi bu alanlardan bazilari olarak örnek olarak gösterilebilir.”
SANKO Üniversitesi Lisansüstü Egitim Enstitüsü bünyesinde bulunan ‘Moleküler Tip’ ve ‘Biyolojik ve Biyomedikal Bilimler’ Yüksek Lisans Programlarinda DNA analizlerine yönelik yüksek lisans çalismalarinin yürütüldügünün altini çizen Prof. Dr. Çetin, “SANKO Üniversitesi Hastanemizde ise özellikle kanser gibi hastaliklarda hastalarimizin uygun tedavi seçeneklerine yönlendirilmesini saglayan ve insan genom dizilemesi temelli kisisellestirilmis tip yaklasimlari uygulanmaktadir” diyerek sözlerini tamamladi.