BARÜ'deki 'Bilim Tarihi Usturlab Çalistayi' Yogun Bir Katilimla Gerçeklestirildi
Bartin Üniversitesinde (BARÜ) Utrecht Üniversitesinden Prof. Dr. Jan P. Hogendijk, Msc. Wilfred de Graaf ve Tom Reijngoudt’un katilimiyla düzenlenen çalistay yogun ilgi gördü.
Kutlubey Yerleskesi Kütüphane Konferans Salonunda gerçeklestirilen çalistaya ögrenciler ve akademisyenler yogun ilgi gösterdi. Iki gün süren çalistay, Felsefe Bölümü Ögretim Üyesi ve Bilim Tarihi Anabilim Dali Baskani Dr. Ögretim Üyesi Irem Aslan Seyhan’in konusmasiyla basladi.
Ünlü matematik tarihçisi Prof. Dr. Jan P. Hogendijk bilgiler verdi
Çalistayin ilk oturumunda Utrecht Üniversitesi Matematik Bölümünden ünlü matematik tarihçisi Prof. Dr. Jan P. Hogendijk, “Usturlab ve Yapimi Hakkinda: Takiyüddin ibn Ma’ruf” adli konusmasini yapti.
Prof. Hogendijk bu konusmada katilimcilara 16. yüzyilda yasamis ve Istanbul’daki gözlemevinin müdürlügünü yapmis bir Osmanli astronomu olan, Takiyüddin ibn Ma’ruf hayati ile ilgili bilgiler vererek onun usturlap yapimi ile ilgili eserini tanitti.
Prof. Hogendijk, Takiyüddin’in kendi el yazisiyla yazilmis olan nüshanin bugün Kandilli Rasathanesi kütüphanesinde mevcut oldugundan da bahsederek Türk bilim tarihinin ve kültür mirasinin yeni nesiller tarafindan anlasilmasinin önemli oldugunu vurguladi.
Ilk oturumun sonunda Prof. Hogendijk’a, BARÜ Rektör Yardimcisi Prof. Dr. Sedat Yazici tarafindan katkilari dolayisiyla tesekkür belgeleri takdim edildi.
Msc. Wilfred de Graaf, “Usturlabin Kullanimi” baslikli konusmasini yapti
Ilk günün ikinci oturumda Msc. Wilfred de Graaf’in “Usturlabin Kullanimi” hakkindaki konusmasiyla basladi.
Konusmasina usturlabi tanitarak baslayan Graff, “Usturlab, Günes’in ve yildizlarin Dünya etrafindaki görünür hareketlerinin görsellestirilebildigi tasinabilir bir astronomik alettir” dedi.
Çalistayda katilimcilara Istanbul enlemi için tasarlanmis birer usturlap modeli ve çalisma kâgitlari dagitilarak gruplar halinde zamani belirleme, Günesin ve yildizlarin konumlarini ve yönlerini bulma üzerine alistirmalar yapildi.
Tom Reijngoudt “Ebcet Rakam Sistemi”ni anlatti
Çalistayin ikinci gününde ise Tom Reijngoudt tarafindan “Ebcet Rakam Sistemi” isimli konusma yapildi. Islam medeniyetindeki bilim insanlarinin ebced adi verilen Arap alfabetik sayi sisteminde sayilari yazma yöntemini ögretildigi oturumda, ayrica Takiyüddin’in usturlabi üzerinde bulunan ve ebced rakamlari ile yazilmis sayilar okundu.
Daha sonra katilimcilardan birinci günün ilk oturumunda anlatilan Takiyüddin’in metnindeki astronomik tablolarda bulunan ve 60’lik sistemde yazilmis ebcet rakamlarini okumalari istenerek dogru cevaplar iletildi.
Çalistay, emegi geçenlere tesekkür belgelerinin verilmesiyle son buldu.