Türk Limanlari Ticaretin Ve Turizmin Kalbi Oldu

Pandemi dolayisiyla ülkelerin sinirlarini kapatmasi, kisitlamalar uygulamasi 2021 yilinda uluslararasi ticarette belirsizliklere yol açmisti. Havayolu ve karayolu gibi ulasim çesitleri pandemi döneminde zaman zaman dursa da deniz yolu ile konteyner tasimaciligi büyük ölçüde ticaretin devam etmesine imkan sagladi. Türkiye’de pandemi öncesi yüzde 80’lerde olan deniz yolu ticareti orani suanda yüzde 90’lara ulasti. 2021 yilinda limanlarda elleçlenen yük miktari 526 milyon tonu buldu.

Ulastirma ve Altyapi Bakani Adil Karaismailoglu, 2021 yili konteyner ve yük verilerine iliskin yaptigi yazili açiklamada, küresel salgin sürecinde yasanan birçok sebeple birlikte konteyner krizi çiktigina dikkati çekti. Karaismailoglu, geçen yil limanlarda elleçlenen yük miktarinin yüzde 6 artisla 526 milyon 306 bin tona ulastigina dikkati çekerek, dis ticaret amaçli deniz yolu tasimaciliginda elleçlenen toplam yük miktarinin yüzde 5,7 artisla 386 milyon 396 bin 718 ton oldugunu kaydetti.

Turizm açisindan bakildiginda ise Deniz Ticareti Genel Müdürlügü’nün açikladigi verilere göre pandemi öncesi 2019 yilinda Türkiye’nin limanlarina yanasan kruvaziyer gemi sayisi 344’ü asmisti. 2022 yilinda Galataport’un da kruvaziyer limanlarina eklenmesiyle toplam bini askin geminin kurvaziyer limanlarini ziyaret edecegi öngörülüyor.

Deniz tasimaciliginda 2021 yilini degerlendiren ve veriler paylasan Türkiye Liman Isletmecileri Dernegi (TÜRKLIM) Baskani Aydin Erdemir, 2021 yilinda Türk limancilik sektörünün çok basarili bir yil geçirdigini söyledi.

Erdemir, "Pandemiyle birlikte ortaya çikan belirsizlik dünya ticaretinde büyük bir yikima yol açti. Ülkelerin sinirlarini ve havayollarini kapattigi dönemde tek sürdürülebilir, devamliligi olan alternatif deniz yoluydu. Pandemiden önce ticarette dünyada deniz yolu orani yüzde 85-88 oraninda tercih edilirken Türkiye’de yüzde 80’ler oranindaydi. Simdi dünyada ve Türkiye’de deniz yolu kullanim orani yüzde 90’lari geçti’’ dedi.

"2021’de elleçlenen toplam yük 526 milyon tona ulasti’’

Konteyner tasimaciligindaki büyümeye dikkat çeken Erdemir, "Karayolunun ithalattaki payi tonaj olarak yüzde dörtlere düstü. Ihracatta ise 14’lere kadar düstü. Türkiye’nin gelecegi deniz yolu tasimaciligindadir. Türkiye konteyner tasimaciliginda son 20 yilda yüzde 200’e yakin büyüme gerçeklestirdi. Toplam dis ticaretimizin yüzde 85-90’i tonaj olarak deniz yoluyla yapiliyor. Dis ticaretimizin deger olarak ise yüzde 60-65’i deniz yoluyla gerçeklestiriliyor. 2021’de elleçlenen toplam yük 526 milyon tona ulasti. Konteynerda ise 13 buçuk ton milyon yüke ulasildi’’ ifadelerini kullandi.

"2022 yilinda Türkiye’yi ziyaret eden kruvaziyer gemi sayisi bini asacaktir"

Kruvaziyer gemilerin turizme katkisindan da bahseden Erdemir, "Suanda Türkiye kruvaziyer gemilerin ugradigi bir durak konumunda. Homeport dedigimiz ilk baslangiç limani olmamiz gerekiyor. Turistler ilk çikis ‘homeport’ limanlarda daha çok harcama yapiyor, duraklarda ise çok daha az harcama yapiyor. Turizm gelirlerimizi artirmamiz için ‘homeport’ limani olmamiz gerekiyor. Türkiye’de 25’e yakin kuruvaziyer gemisinin yanasacagi liman var. Istanbul’u homeport liman haline getirmemiz gerekiyor. 2021 yilinda pandemi etkisiyle kruvaziyer limanlari durdu. 2021 yilinin Ekim ayinda Türkiye’ye ilk kuruvaziyer gemisi geldi. Toplamda tüm Türkiye’ye 15 bine yakin yolcu, 55-60 gemi geldi. Türkiye geneli toplami bini asacaktir" diye konustu.

"Galataport’a da 450 geminin gelecegini düsünüyoruz"

2022 yilinda Galataport’un da aktif olmasiyla birlikte 1 buçuk milyonu askin turistin ülkemize gelmesini beklediklerini aktaran Erdemir, "550 civari geminin Kusadasi’na gelecegini, Galataport’a da 450 geminin gelecegini düsünüyoruz. Bu sayi pandemi kosullarinin ortadan kalkmasiyla daha da artacaktir’’ sözlerini ifade etti.

Limanlarin özellestirmelerine iliskin de açiklamalarda bulunan Erdemir, ‘’Limanlarin mülkiyetleri özellestirildiginde devredilmiyor. Özellestirmelerde limanlarin isletme haklari özellestiriliyor. Isletme sürelerinin uzatilmasi yatirim ihtiyaciyla oluyor. 15 yil sonraki liman kapasiteleri bugünden planlaniyor. Liman isletenlerinin, süresi 15 yil kalmis bir limana yatirim yapma sansi olmuyor. Yapilacak yatirimlarin geri dönüsü çok uzun yillar oluyor. Uzun yillara ihtiyaç oluyor. Liman isletmesinin süresi dolmadan önce kullanim süreleri uzatilir ki yatirimci yatirimina baslansin. Bu süreler önceden uzatilmadiginda ülkeler ileriki yillarda ciddi sorunlar yasar. Türkiye limancilik sektöründe gelecek 20-30 yillik planlar yapiyor, bu sebeple özellestirme sürelerinin önceden uzatilmasi önem tasiyor’’ diye konustu.