Toroslar'da Pekmez Kazanlari Kayniyor
Antalya’nin Akseki ve Ibradi ilçelerinde bag bozumu ve pekmez dönemi eylül ayinin ikinci haftasindan itibaren basliyor. Topladiklari üzümlerin bir kismini pekmez yapan üreticiler, katkisiz ve organik pekmez üretiminin emek isteyen ve uzun ugras gerektiren çok zahmetli bir is oldugunu dile getiriyor.
Üreticilerin özenle topladigi üzümler, çesitli asamalardan geçirildikten sonra özel olarak hazirlanan ocaklarda bakir kazanlara ve tavalara konularak kaynatiliyor. Pekmezin kilogrami 50 liraya satisa sunuluyor.
Akseki’nin Taslica Mahallesi’nde 35 yildir üzüm pekmezi yapan 56 yasindaki Mustafa Pinarbasi, bag bozumunun yapildigini, sezon boyunca üzümün kilosunu 10 liradan sattiklarini, kalan üzümleri ise pekmez yaptiklarini söyledi.
Yaklasik 5 kilogram üzümden 1 kilogram pekmez elde edildigini kaydeden Pinarbasi, pekmez yapimini söyle anlatti:
“Oldukça zahmetli”
“Kardinal ve alfons türü üzüm yetistiriyorum. Bunun bir bölümünü toptan pazarlayip, kalan bir bölümünü ise pekmez yapiyorum. Isimiz baglardan üzüm toplamakla basliyor. Üzümleri yardimlasarak ve aile fertleri ile birlikte topluyoruz. Toplanan üzümler daha sonra özel yapilan sirana ismi verilen havuzlara konularak saatler süren bir ezme isleminden geçiriliyor. Ezme isleminin ardindan kazanlara konulan üzüm sulari, içerisine karistirilan özel bir toprakla yüksek ateste 4-5 saat kaynatiyor. Kaynatilan siralar ise yaklasik 4-5 saat bekletildikten sonra süzülerek tavalara alinip yeniden yüksek ateste 4-5 saat kaynatiliyor ve sofralik pekmez haline getiriliyor."
“Pekmezi kaynattiktan sonra köpürtülüyor”
Pinarbasi, "Tavalardaki pekmezi yaptiktan sonra pekmezi savuruyoruz. Savurdukça pekmez köpürür. Bu köpügü aliriz. Komsularla da bu köpügü yeriz. Pekmezi savurursak pekmez daha kaliteli olur. Ne kadar fazla savurursak pekmez o kadar kaliteli ve tatli olur" diye konustu.
“Çimi’nin beyaz topragi ile yapiliyor”
Fatma Pinarbasi ise siranin içerisine kaynatmadan önce Akseki’ye özgü sadece Çimi Mahallesi’nde bulunan özel beyaz toprak attiklarini dile getirerek, "Içerisine karistirmis oldugumuz bu özel toprak siranin asidini aliyor. Içerisindeki asidin çikmasina yardimci oluyor. Siranin buruklugunu alir ve tatlandirir. Siranin asitten ayristirilmasi ile kaynatilan pekmezin tadi bir baska oluyor. Akseki pekmezinin lezzeti ise buradan geliyor" diye konustu.
Ibradi ilçesi Ormana mahallesin 4 dönüm arazide bagcilikla ugrasan Tolga Özgüven, Ormana’nin baglarinin atalarindan kalan asirlik çavus üzümü, dimrit, areli, ve büzgülü gibi çesitler oldugunu söyledi.
Ormana’nin baglarinin eski sistem baglar oldugunu söyleyen özgüven, “Bizim baglarimiz telli degil barani usulü tek tek direklere baglanmis teveklerdir. Bizim burada sofralik üzüm olaraktan ince kabuklu çok lezzetli üzüm çesitlerimiz vardir. Bunlardan direk satista yapiyoruz ama esas pekmez üretimi çok olur. Pekmez zamani sokaklarda kazanlarda pekmez bütün bir gece boyunca kaynatilir. Çok saglikli lezzetli üzüm pekmezi elde ederiz. Bu yil üzümlerin direk satisi 10 liradan oldu. Pekmez ise bu yil 50 lira civarinda olacak. Bu sene her ne kadar kurak geçmis olsa yine 4 dönüm bagimdan 2 ton üzüm hasadimiz oldu” dedi.