27 Yildir Kavurucu Sicakta Balyoz Sallayip Tasa Sekil Veriyor
Gümüshane’de 27 yildir köstere tasi imalati yapan Esref Memisoglu, meslegin son ustasi olarak kendisinden sonra bu isi devam ettirecek birisi olmadigini söyledi.
Bir zamanlar köyde bu isi yapan 150’nin üzerinde ustanin bulundugu ocaga simdilerde tek basina giden 53 yasindaki Memisoglu, balta, biçak, nacak gibi kesici aletleri bilemeye yarayan köstere tasini çikarmak önce toprak yüzeyi kaziyor.
Makineye geçmeden önce çiviler yardimiyla çikardiklari taslari simdilerde karot makinesiyle kesen Memisoglu, kesim isi bittikten sonra eline aldigi balyozla vurarak taslari yerinden çikariyor.
Her birin ortalama agirligi 50 kilogram olan taslari aracina yükleyip köyündeki atölyesine götüren Memisoglu, burada belirlenen genislikte yeniden kestigi tasin gönyesini ayarlayip ortasini delerek kullanima hazir hale getiriyor.
“Bu tas iyi bileme yapar”
Suan bileme tasi çikardigi ocagin 100 yildan fazla bir süredir çalistigini ve bir zamanlar 150’nin üzerinde ustanin çalistigi alanda simdilerde tek basina çalistigini anlatan Memisoglu, “Tek basima bu isi götürüyorum. Son usta benim. 150 kisinin yüzde sekseni gitti, yüzde yirmisi var, birkaç kisi de birakti en son usta benim. 2 çocugum var onlari da okuttum ikisi de memur. Kazancimi tamamen bu tasla sagladim. Bu tas iyi bileme yapar. Pazarlamasini genelde Karadeniz ve dogu bölgesindeki illerimize gönderiyoruz. Balta, biçak, nacak gibi kesici aletleri biler bu tas. Bunun yani sira yandaki ocakta tirpan ve orak bileme taslarindan da çikardi” dedi.
“Çok zahmetli ama yine de yapiyoruz”
Makinelesmeden önce tasin üstünü kazma kürekle açip hafriyatini aldiktan sonra tastaki katlara göre çivileri dizip onlara 1-2 saat balyozla vurup kestiklerini, tasi aldiktan sonra burada terbiyelerini yapip hayvanlara yükleyip köye götürdüklerini anlatan Memisoglu, “Karot makinesiyle bu isi yapabilir miyim dedim ve deneyince oldugunu gördüm. Karot makinesiyle kesip, alttan çivisini koyup alip arabaya yüklüyoruz. Buradan alip 6-7 kilometre uzakliktaki köye götürüyorum. Oradaki makineyle tesviyesini, tornasini yapip hazir hale getirip satiyorum. Çok zahmetli ama yine de yapiyoruz” diye konustu.
“Talep bitme noktasina geldi”
Baba meslegi olan köstere tasina talebin bitme noktasina geldigini aktaran Memisoglu, “Bir günde iste 200 kilogram üzerinde tas çikariyoruz. Bu çikan tasi da terbiye edince 100 kilograma düser. Bir ustanin günde yapabilecegi 100 kilo tas. Bunun fazlasi mümkün degil. Kimse yapamaz. Baba meslegimdir. Babamdan ögrendim ben bu meslegi. Babam yaklasik 60 sene bu isle ugrasti bende ondan ögrendim. Bu zamana kadar getirdik. Bundan sonra da ben birakirsam kapandi. Baska yerde yapanda var mi bilmiyorum” ifadelerini kullandi.
“Esref ustadan sonra daha yapacak usta yok”
Son köstere tasi ustasi Memisoglu’na yardim eden köylüsü 59 yasindaki Tayyar Bal ise “Burada çok usta çalisiyordu ama zamanla ustalar azaldi. Kimisi öldü, kimisi birakti gurbete gitti. Bu is zahmetli oldugundan dolayi herkes çekip çikti. Baska yerlerde nasip aramaya basladilar. Zor bir is. Eskiden bilek gücüyle çalisilirdi. Sabah erken saatlerde yola çikilirdi. Esref ustadan sonra daha yapacak usta yok. Bunu bilen usta da zaten çok yok. Bilenler hep gittiler. Bilmeden körü körüne yapilacak bir is degil bu” seklinde konustu.