Sen Açiklamasi 'Tarim Sektörü, Serbest Piyasa Ekonomisinin Disinda Planlanmali'

İçel Halciler Dernegi Baskani Münir Sen, üreticinin içinde bulundugu sikintili süreçten haldeki fiyatlara, market ve pazarlarda firlayan fiyatlardan tüketicinin durumuna kadar son dönemdeki sorunlari ve taleplerini IHA muhabirine anlatti. “Bana göre üreticiler halk kahramani” diyerek söze baslayan Dernek Baskani Sen, üreticilerin özellikle pandemi sürecinde hayatlarini hiçe sayarak insanlik adina üretmeye devam ettiklerini söyledi.

Ancak, su anda üreticilerin durumunun içler acisi oldugunu belirten Sen, “Dünyayi etkisi altina alan bir küresel kriz var ama bunun ülkemizde yansimalari çok daha fazla iliklerimize kadar artik biz bunu hissediyoruz” diye konustu.



“PERAKENDE ALANINDA CIDDI ANLAMDA TEKELLESME VAR”

Hal fiyatlariyla market fiyatlari arasindaki uçuruma dikkat çeken Sen, yillardir sikayetçi olduklari konunun; perakende alaninda ciddi anlamdaki tekellesme oldugunu vurguladi. Sen, “Bugün 4-5 tane market yaklasik 50 bin subeyle ciddi anlamda tekellesmisler. Ama su anki süreçte onlar da zor durumda. 1 liralik bir sogan halden çiktigi zaman biz bunun içinden sadece yüzde 8 hizmet bedeli aliriz ama bu natüreldir, bunu marketçi, pazarci veya tüccar arkadasimiz aldigi zaman islemek durumunda, kartona koyacak, plastige koyacak, navlun ödeyecek” ifadelerini kullandi.

“TARIM SEKTÖRÜ, SERBEST PIYASA EKONOMISININ DISINDA PLANLANMALI”

Devletin bir an önce adim atmasi gerektiginin altini çizen Sen, “Tarim sektörü, serbest piyasa ekonomisinin disinda planlanmali, çünkü gida lüks degil, sosyal devletin geregidir. Her vatandasin buna ulasabilir olmasi lazim. Ama bugün 1 kilogram domates halde 2,5 lira, üretici ayagina baktiginizda bir ekmek alamiyor sattigi fiyatla ama maliyetler ve pazarlama üzerine bindigi zaman bugün Ankara’da, Istanbul’da, Edirne’de, Kars’ta bir markette veya pazar yerinde 8-10 liradir. Asgari ücretle çalisan bir vatandasimizin buna ulasmasi mümkün degil” seklinde konustu.



“SORUNLARI REDDEDEREK BIR YERE VARAMAYIZ”

“Bu ülkenin bir tarim politikasina ihtiyaci var” diyen Sen, pazarlama ayaginin da düzenlenmesi gerektigini kaydetti.

Karsilikli suçlamalarla sorunlarin çözülemeyecegine dikkat çeken Sen, talep ve beklentilerini söyle anlatti:

“Tarimsal emtialarda KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e düsürülmesi; yüzde 18 KDV’lerin en azindan yüzde 8’e düsürülmesi lazim. Devletin çözüm odakli bir adim atmasi lazim. Sadece birbirimizi suçlayarak biz bu isi çözemeyiz. Sorunlari reddederek de bir yere varamayiz. Tarimin tüm paydaslari, üreticiden nihai tüketiciye kadar herkes masanin etrafinda toplanmali, ne gerekiyorsa el birligiyle yapmaliyiz. Bizler ve temsil ettigimiz üreticiler üzerimize ne düsüyorsa yapmaya haziriz. Bugün üretimin disina çiktigimiz zaman tükeniriz. Türkiye bir tarim ve hayvancilik ülkesi; hayvancilik da tarima bagli. Tarimi bitirdiginiz zaman hayvanciligi da bitirirsiniz. Onun için akliselim davranmamiz, duygusalliga yer vermememiz lazim. Bir an önce bir eylem planinin açiklanmasi lazim".

“BIR AN ÖNCE BIR ÇÖZÜM BULUNAMAZSA SENEYE BU FIYATLARIN 5-10 KATI KONUSULACAK”

Dünyanin ve Türkiye’nin zorlu bir süreçten geçtigini, ancak birlikte hareket ederek sorunlarin üstesinden gelebileceklerini ifade eden Sen, “Inanin, bir an önce bir çözüm bulunamazsa seneye bu fiyatlarin 5-10 kati konusulacak, çünkü üretecek insan kalmayacak. Böyle bir sansimiz yok. Üretici tek basina bunu kaldiramaz. Bizler, onlari temsilen onlara destek oluyoruz ama bizim de gücümüz bir yere kadar. Evet, ülke olarak, dünya olarak zorlu bir süreçten geçiyoruz ama birlikte hareket edebilirsek bunu asabilecegimizi düsünüyoruz. Acilen bir tarim eylem plani, çözüm odakli bir toplanti yapilmasi lazim” dedi.



“ÜRETICIYI, HALCIYI, MARKETÇILERI SUÇLAYARAK BIR YERE VARAMAYIZ”

Kamuoyunda fahis fiyatlarla ilgili bir bilgi kirliligi oldugunu öne süren Sen, sürekli halcilerin suçlanmasina da tepki gösterdi. Sen, “Fahis fiyat yok mudur? Elbette ki vardir ama bunu denetlemek devletin görevidir. Halcileri suçlayarak veya marketleri suçlayarak, üreticiyi suçlayarak biz bu isi çözemeyiz. Sürekli halciler suçlaniyor. Madem bizim böyle bir gücümüz var neden sogan bugün 1 liraya satilmiyor, neden limon 50 kurusa satilmiyor? Bizlerin ne kadar masum oldugu gerçegi de ortaya çikiyor. Bizim böyle bir gücümüz olsaydi bugün 50 kurusa satilmayan ürünümüzü 5 lira, 3 lira yapardik. Arz ve talep; bunun da basi planlamadir. Üreticiyi suçlayarak, halciyi suçlayarak, marketçileri suçlayarak bir yere varamayiz. Sorunu kabullenerek çözüm noktasinda hep beraber irade göstermeliyiz. Yoksa maalesef seneye bu ürünü üretecek çiftçiyi bulamayiz ve insanlar da o zaman gerçekten fahis fiyatlarla karsi karsiya kalir” diye konustu.



“1 KILOGRAM SOGAN 1 EKMEK ALMIYOR”

Bugün üretim maliyetlerinin en iyimser tahminle 4 katina kadar çiktigini belirten Sen, girdi maliyetlerinin oldukça yükseldigine dikkat çekti. Sen, “Bir an önce üreticiyi sistemin içinde tutabilmek için çözüm üretmemiz lazim. Bugün kuru sogan halde 1 liraya satilmiyor. Düsünün, 1 kilogram sogan üretmissiniz 1 ekmek almiyor. 1 kilo pirasa bir ekmek almiyor, 1 kilo brokoli halde 2 lira ve bir ekmek almiyor. Karnabaharin kilogrami 1 lira, 2,5 kilo karnabahar satacaksiniz ancak bir ekmek alabiliyorsunuz. Ispanak 2,5 lira. Ispanak gibi çok özel bir ürün bile sadece 1 ekmek alabiliyor” ifadelerini kullandi.

(Kiymet Gökçe-Koray Ünlü-IHA)