Çin, Litvanya'nin 'Tayvan Temsil Ofisi'nin Açilmasina Onay Vermesini Protesto Etti

Çin, egemenlik ihtilafi yasadigi Tayvan'in Litvanya'da kendi adiyla diplomatik temsilcilik açmasina onay verilmesini protesto etti.

Çin Disisleri Bakanligindan yapilan açiklamada, "Tayvan Temsil Ofisi" adiyla kurulan temsilciligin Tayvan ile Çin'in ayri olduguna dair yanlis bir izlenim yarattigi, "tek Çin" ilkesini ihlal ettigi ve Litvanya'nin Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile diplomatik iliskilerini kuran bildirideki siyasi taahhüdüne aykiri oldugu belirtildi.

Kararin Çin'in egemenligine ve toprak bütünlügüne zarar verdigi, Çin'in iç islerine agir bir müdahale oldugunun vurgulandigi açiklamada, "Çin hükümeti, bu son derece elim karara itiraz etmekte ve güçlü sekilde protesto etmektedir ve ulusal egemenligi ile toprak bütünlügünü korumak için tüm gereken tedbirleri alacaktir. Litvanya tarafi ortaya çikacak tüm sonuçlardan sorumludur." denildi.

Açiklamada, Litvanya hükümetinden yanlisi derhal düzeltmesi talep edilerek, "Dünyada tek bir Çin vardir, Tayvan onun ayrilmaz bir parçasidir. ÇHC hükümeti, tüm Çin'i temsil eden tek mesru hükümettir." ifadelerine yer verildi.

Tayvan otoritelerine yönelik de bir uyari içeren açiklamada, "Tayvan bagimsizligi için dis destek aramak tamamiyla yanlis ve basarisizliga mahkum bir girisimdir." degerlendirmesinde bulunuldu.

Çin ile ihtilafli Tayvan, diplomatik olarak Pekin'i taniyan ülkelerde "Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu" adiyla temsilcilikler kuruyor.

Litvanya, diplomatik olarak, Çin Cumhuriyeti'nin devami oldugunu iddia eden Taipei hükümetini degil Pekin'de ÇHC hükümetini taniyor.

Tayvan lideri Tsai Ing-wen, 20 Temmuz'da Litvanya'da "TayvanTemsil Ofisi" adiyla temsilcilik kuracagini duyurmustu. Litvanya hükümeti, 9 Agustos'ta temsilciligin kurulmasina izin vermisti. Çin, verilen iznin ardindan ülkedeki büyükelçisini geri çagirmis, Litvanya'dan da Pekin Büyükelçisini geri çagirmasini istemisti.

- Çin-Tayvan anlasmazligi

Çin'de Ikinci Dünya Savasi'nin ardindan çikan iç savasta Mao Zedong liderligindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidari ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulusunu ilan etmesi üzerine Çan Kaysek liderligindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerlesip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarinin Ada'da devam ettigini ileri sürerek bagimsizlik ilan etmisti.

Bu girisim Çin tarafindan kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birlesmis Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmisti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayida ülkenin diplomatik iliski tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardindan, 1971'de BM Genel Kurulunda yapilan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek mesru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'in uluslararasi örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmisti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Çin'i uluslararasi toplumda sadece kendilerinin temsil ettigini savunuyor ve Tayvan'in dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik iliskiler kurmasina, BM'de ve diger uluslararasi kuruluslarda temsil edilmesine karsi çikiyor. Pekin, Tayvan'i diplomatik olarak taniyan ülkelerle iliskilerini donduruyor.

Kaynak: AA