Fransa'nin Cezayir'deki Suçlarinin Osmanli Tanigi Açiklamasi Keçiova Camisi

Cezayirli tarihçi Amir Rahile: 'Keçiova Camisi'ni savunurken en az 4 bin kisi korkunç bir sekilde öldürüldü. Cami olaydan bir hafta sonra kandan temizlendi ve ölenler nakledilebildi' 'Cezayir'deki Osmanli varligi bir isgal degildi. Islam halifeligi çerçevesinde siniflandiriliyordu ve Cezayir de bunun bir parçasiydi'

HÜSAMEDDIN ISLAM - Osmanli döneminde insa edilen ve Cezayir'in en önemli sembollerinden olan "Keçiova Camisi", Fransiz sömürge yönetiminin ülkede isledigi suçlarin en önemli taniklarindan biri olma özelligi tasiyor.

Cezayir Cumhurbaskani Abdulmecid Tebbun 11 Ekim'de yerel basina verdigi röportajda, Fransa'nin 1830-1962 yillarindaki sömürge dönemi sirasinda Cezayir'de isledigi suçlari anlatti.

Cumhurbaskani Tebbun, "Fransa, bizi 132 yil boyunca sömürdü ve bu sürede birkaç güzel sözle silinemeyecek vahsi suçlar islendi. Bazi asiretler ve aileler, çocuklara varilana kadar bütünüyle öldürüldü." dedi.

Osmanli döneminde insa edilen baskent Cezayir'in merkezindeki Kasaba bölgesinde bulunan Keçiova Camisi'nde, caminin kiliseye çevrilmesine karsi çikmak üzere toplanan yaklasik 4 bin kisinin Fransa sömürge yönetimince öldürüldügünü aktaran Tebbun, "Insanlara, (Fransa'nin) Keçiova Camisi'nde yaptiklarini sorun. Orada bulunan 4 bin kisinin etrafini sardilar ve top atisiyla öldürdüler." ifadelerini kullandi.

- Keçiova Camisi, TIKA tarafindan restore edildi

Baskent Cezayir'de "Eski Sehir" olarak bilinen ve bugün dünya kültür mirasi listesinde bulunan Kasaba (Casbah) bölgesinde yer alan Osmanli mirasi Keçiova Camisi, Barbaros Hayreddin Pasa tarafindan 1520'de insa ettirildi.

Mescit, 1792'de Cezayir Dayilarindan Hasan Pasa tarafindan genisletilerek daha büyük bir ibadethane haline getirildi.

Cezayirli tarihçilere göre, Fransiz sömürge yönetimi 1832'de söz konusu camiyi katedrale çevirmek istedi. Buna karsi çikan yerel halk, Keçiova Camisi'nde nöbet tutarken, Fransiz birlikleri camiyi içeridekilerle birlikte top atisina tuttu.

Bazi kaynaklara göre, burada yaklasik 4 bin kisi öldürüldü, camideki mushaflar da yakildi.

Sonrasinda silah deposu ve piskopos lojmani olarak kullanilan cami, Fransizlar tarafindan 1844'te yikilarak yerine katedral insa edildi.

- Bagimsizliktan sonra ilk cuma namazi burada kilindi

1962'de ülkenin bagimsizligini kazanmasiyla Cezayirliler ilk cuma namazini burada kildi. Cami, 2003'te yasanan depremde aldigi hasar nedeniyle 2008'de ibadete kapatildi.

Türk Isbirligi ve Koordinasyon Ajansi Baskanliginin (TIKA), restorasyonunu üstlenmesinin ardindan cami 2018'de yeniden ibadete açildi.

- Keçiova Camisi'nde yasananlar

Cezayirli tarihçi Amir Rahile AA muhabirine yaptigi açiklamada, "Fransa Cezayir'e girdikten sonra Islam'in ögretilerine saygi gösterecegine söz verdi ancak daha sonra sözünü tutmadi." dedi.

Fransa'nin 18 Aralik 1832'de Keçiova Camisi'ne ve Cezayirlilere karsi suç isledigini söyleyen Rahile, sunlari anlatti:

"Fransiz ordusu, burayi bir katedrale dönüstürmeye karar verdi ve bu karar, cami hatibinin Cezayirlilere Keçiova Camisi'ni kurtarma çagrisi yapmasina neden oldu.

Cezayirliler, sömürgeciyi kararini uygulamaktan caydirmak için baskente yürüdü, caminin içinde ve önünde oturma eylemi yapti. Ancak isgal onlari savunmasizken öldürdü."

Tarihçi Rahile, "Keçiova Camisi'ni savunurken en az 4 bin kisi korkunç bir sekilde öldürüldü. Cami olaydan bir hafta sonra kandan temizlendi ve ölenler nakledilebildi." ifadesini kullandi.

Sömürgeci Fransa'nin vahsetini dogrulayan Keçiova katliamini, 1830-1962 dönemindeki diger katliamlarin izledigine isaret eden Rahile, "Keçiova Camisi, ülkenin bagimsizligini elde etmesinin ardindan Müslümanlari dini vesilelerle bir araya toplayan bir sembol olma rolünü yeniden kazandi." dedi.

"Cezayir'deki Osmanli varligi bir isgal degildi. Islam halifeligi çerçevesinde siniflandiriliyordu ve Cezayir de bunun bir parçasiydi." ifadelerini kullanan Rahile, arastirmalarin Fransizlarin yaptiginin aksine Osmanlilarin Cezayir kimligini ortadan kaldirmadigini gösterdigini vurguladi.

Rahile, "1515'te Osmanlilar gelip Cezayir'i Haçli seferlerinden kurtarmasaydi, Fransa'nin ülkeyi sömürgelestirmesi 1830'a kadar ertelenmeyecek ve Italya, Fransa ve Ispanya arasinda paylasilacakti." diye konustu.

- Katliamin hikayesi halk arasinda da yaygin

Baskentte caminin yakinlarinda ikamet eden Cezayirli Murad Sahnun, "Fransiz isgali, Keçiova Camisi'nde bir katliam gerçeklestirdi. Caminin içindeki 200 Cezayirliyi öldürdü." diye konustu.

Caminin içinde bulunanlar disari çikmayi reddedince Fransizlarin onlari öldürüp, cesetlerini caminin köselerine ve çevresine gömdügünü söyleyen Sahnun, baskentin dört bir yanindan kardeslerine destek için gelip, Keçiova Camisi'nin kiliseye çevrilmesini reddeden 4 bin kisinin daha sehit edildigini aktardi.

Cezayirli Islam Havas da "4 bin Cezayirliye karsi islenen bu suç, Islam'in yüzyillardir bu topraklarda kök saldigini gösteriyor." dedi.

Fransa'nin Osmanlilarin Cezayir'i sömürgelestirdigi yönündeki iddialarina iliskin Havas sunlari söyledi:

"Osmanlilar Cezayirlilerle din kardesiydi ve bunun delili de Islam'in simgesi olan bu camiye destek için 4 bin kisinin fedakarlik yapmasidir."
Kaynak: AA