Türkiye-İran Karma Ekonomi Komisyonu 25. Dönem Toplantısı (1)

Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, 'Mutlulukla ifade etmek isterim ki; İranla geçen yılki ticaretimizin 3'te biri milli paralarımızla gerçekleşti. Çok önemli bir ilerleme kaydedildi. Önümüzdeki dönem daha da yükselmesi için ortak bir şekilde gayret sarfetmeye karar verdik.' dedi.

Yılmaz, bir otelde düzenlenen Türkiye-İran Karma Ekonomi Komisyonu (KEK) 25. Dönem Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, toplantının son derece verimli geçtiğini söyledi. Yılmaz, bankacılık başta olmak üzere önemli mesafeler kaydettiklerini, hepsinin bugün imzalanacak protokolle resmileşeceğini dile getirdi.

İran ve Türkiye'nin geleneği, tarihi derinliği olan son derece iki önemli ülke olduğunu ifade eden Yılmaz, iki ülkenin ilişkilerinin, ikili ilişkilerin ötesinde çok büyük anlam taşıdığını, ilişkiler geliştikçe bütün bölgenin de refahının arttığının altını çizdi.

Yılmaz, İran ve Türkiye'nin ilişkilerini geliştirdikçe bundan sadece iki ülke değil, bütün bölge ve insanlığın istifade edeceğini vurgulayarak, 'Ortadoğu'ya daha fazla refah ve istikrarın gelmesi bu ilişkiyle yakından ilişkilidir. İki ülke birbirini tamamlıyor. Biz İran'ın Batıya, İran bizim Doğuya açılan kapımız. Türkiye İranla birlikte Orta Asya'ya, İran da bizimle Avrupa'ya ulaşıyor. Neresinden bakılırsa bakılsın tamamlayıcı ilişki var.' diye konuştu.

Bu kapsamda son 13 yılda AK Parti hükümetleri yönetiminde ilişkilerin çok hızlı geliştiğine dikkati çeken Kalkınma Bakanı Yılmaz, son dönemde en önemli ilerlemelerden birinin Türkiye-İran Tercihli Ticaret Antlaşması olduğunu belirtti.

- '30 yeni ürünü daha antlaşma kapsamında alma konusunda uzlaşmış durumdayız'

Cumhurbaşkanı ile Tahran'ı ziyaret ettiklerinde bu antlaşmanın imzalandığını anımsatan Yılmaz, şu değerlendirmeyi yaptı:

'Çok önemli ilerlemeler gördük. Bu antlaşmanın çok daha etkili şekilde hayata geçmesini istiyoruz. İnşallah önümüzdeki dönem bu antlaşmanın çok daha etkili bir şekilde sahada uygulandığını göreceğiz. Yalnız ürün sayısını yeterli görmüyoruz. Her iki tarafta antlaşmaya vardık, bu ürün sayısını artırmak istiyoruz. İlk aşamada iki taraftan da toplam 30 yeni ürünü daha antlaşma kapsamında alma konusunda uzlaşmış durumdayız. Bu antlaşmamızı yine tamamlayan diğer üzerinde çalıştığımız bir antlaşma daha var. Ticaretin kolaylaştırılması antlaşması. Bunun da inşallah bu yıl içinde müzakerelerini bitirip imzalamayı hedefliyoruz. Onunla birlikte iş dünyamız daha rahat ticaret yapma imkanına kavuşacak.'

- Milli paralarla ticarette artış

Bakan Yılmaz, karşılıklı yatırımların artırılması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

'2016 yılında her iki ülkedeki yatırımların fırsatlarının değerlendirileceği forum yapacağız. Burada iş konseylerimiz de işin içinde olacak. Girişimcilerimizi bir araya getirip yatırım fırsatlarını değerlendireceğiz. Diğer taraftan iki ülkenin odaları arasında tahkim mekanizması oluşturma hedefi var. TOBB ile İran Ticaret Sanayi Madenler ve Tarım Odası arasında ortak tahkim mekanizması kurulmasına ilişkin mutabakat zaptı da bugün imzalanacak. Bankacılık konusu önemli bir alan. Özellikle ambargolar döneminde en fazla sıkıntı yaşanan alanlardan biriydi. Bu alanla ilgili özel bir toplantı gerçekleştirdik ve çok verimli oldu. Bu konuda da ilişkilerimizi geliştirme ve yeni döneme uyarlama konusunda mutabakata vardık. Bugün yine bankacılık alanında işbirliğini öngören işbirliği zaptını da imza altına alacağız. Diğer önemli husus milli paralarımızla ticaret meselesi. Bu konuda Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız en üst düzeyde siyasi irade söz konusu. Mutlulukla ifade etmek isterim ki; İranla geçen yılki ticaretimizin 3'te biri milli paralarımızla gerçekleşti. Çok önemli bir ilerleme kaydedildi. Önümüzdeki dönem daha da yükselmesi için ortak bir şekilde gayret sarfetmeye karar verdik.'

Yılmaz, Borsa istanbul ve Tahran borsası arasında ortak ilişkiler geliştirmek istediklerini, şirketlerin rahatlıkla bu borsalarda iş yapmasını istediklerini aktardı.

KOBİ'lerle ilgili mutabakat kapsamında eylem planı hazırlandığına dikkati çeken Yılmaz, 'Ayrıca bir hayalimiz var. Ortak vizyonumuzla Türkiye ile İran arasında ortak bir sanayi bölgesi oluşturmak. Sınırda her iki ülkenin avantajlarını da kullanarak rahat bir şekilde alışveriş yapılabilecek, iki ülkenin mukayeseli üstünlüklerini bir araya getiren ve rekabet gücü oluşturan bir alan konusunda çalışmaya devam edeceğiz.' dedi.

Yılmaz, gümrük konusuna da değinerek,'Gümrük konusunda henüz arzu ettiğimiz yerde değiliz. Şu anki kapılar İran-Türkiye ticaretine, ilişkilerine yakışmıyor. Bu konuda yeni inisiyatifler almış durumundayız. Esendere-Sero kapısını yeniledik. Gürburak- Bazargan kapısında geliş gidişi iki şeritli hale getirdik. İnşallah ilerde yeni bir yatırımla, çok daha etkili hale getireceğiz. Kapıköy-Gazi çok önemli bir kapı. Geçmişte orayı Van'da yaptığımız antlaşma ile demiryollarından hafif araç trafiğine de açmıştık. Bunu bir adım daha ileri götürerek, ağır trafiğe açmamız lazım.' ifadelerini kullandı.

Cevdet Yılmaz, Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz'in kalkınmasının, İran ile ticaret ve turizmle yakından ilişkili olduğunu, o yüzden o kapıların önemli olduğunu bildirdi.

İran'ın uzun süre yaptırımlarla uğraştığını, Türkiye'nin her fırsatta bu yaptırımların kaldırılmasını söylediğini belirten Yılmaz, bu süreç içinde ellerinden gelen tüm imkanları seferber ettiklerini söyledi.

- İranla ticaret hacminde hedef 30 milyar dolar

İran ve Türkiye'nin zor zamanda da geniş zamanda da birlikte olacağına işaret eden Yılmaz, şunları kaydetti:

'İran'a ilişkin yaptırımların ortadan kalkma sürecine girdiği bu dönemde, İran'ın çok daha hızlı büyüyeceğine yürekten inanıyorum. Ekonomisi daha da büyüyecek, refahı artacak. İran yeni bir büyüme dönemine giriyor. Bizim de bu dönemi daha fazla yatırımla, ticaretle değerlendirmemiz lazım. Birçok ülke şu an İran pazarıyla ilgili çalışmalar yapıyor ama herhalde onlar arasında en avantajlı olan Türkiye. Geçmişten getirdiği bağlarla, kültürel tarihi üstünlükleriyle inanıyorum ki; Türkiye bu ortamda en hızlı şekilde ekonomik ilişkileri geliştirecek. Son dönemdeki rakamlarımız iyiye doğru gidiyor. Mart ayında ihracatımızda bir miktar artış var. En yüksek artış da İran'a. İlk 3 ayda az da olsa azalış var ama Mart ayındaki gelişme önümüzdeki dönem çok farklı bir noktaya ulaşacağımızı gösteriyor. Geçen yıl 10 milyar dolar ticaret hacmimiz olmuştu. Hedefimiz kısa sürede 30 milyar dolara çıkmak. İnşallah bunun da ötesine geçeriz.'

(Sürecek)