Yeni Yargı Paketi Tbmm'ye Sunuldu (3)
Sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevi, asliye ceza mahkemesine devredilecek. Soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları almak ve işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek amacıyla da sulh ceza hakimliği kurulacak.
Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı'na göre, Yargıtay Kanunu'nda değişiklik yapılarak bazı unvanlar için kıdem süresi uzatılıyor. Yargıtay Birinci Başkanı seçilmek için en az 10 yıl, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Birinci Başkanvekili ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili seçilebilmek için en az beş yıl, daire başkanı seçilebilmek için ise en az üç yıl süreyle Yargıtay üyeliği yapma zorunluluğu getiriliyor.
Tasarıyla Yargıtay Genel Sekreteri'nin nitelikleri, seçimi ve görev süresi de düzenlenecek. Buna göre Genel Sekreter, en az beş yıl Yargıtay üyeliği yapmış olanlar arasından Yargıtay Birinci Başkanı tarafından seçilecek. Genel Sekreter, kural olarak iki yıl görev yapacak. Yönetim işlerinde birinci başkanın yardımcısı olarak görev yapan Genel Sekreter'in görevi, birinci başkanın görevinin daha önce sona ermesi halinde de sona erecek. Görevi sona eren Genel Sekreter, bir kez daha seçilebilecek.
-Her üye ancak bir adaya oy verebilecek
Yargıtay Kanunu'na eklenen bir diğer madde ile de Anayasanın 154 üncü maddesi uyarınca Yargıtay tarafından aday gösterilecek beş aday içinden Cumhurbaşkanı'nca seçilmesi öngörülen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili için Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nda aday gösterme sırasında her üyenin ancak bir adaya oy verebilmesi esası getiriliyor.
Tasarı ile Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'na hukuk ve ceza daire başkanları arasından üçer asıl ve ikişer yedek üye, hukuk ve ceza dairelerinde üye olarak görev yapanlar arasından da üçer asıl ve ikişer yedek üye seçilecek. Böylece Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun üye sayısı 8'den 12'ye çıkarılacak. Ayrıca Birinci Başkanlık Kurulu'na üye seçilebilmek için, üç yıl süreyle Yargıtay üyeliğinde çalışmış olmak şartı aranacak.
Yargıtay Kanunu'na eklenen geçici madde ile bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun, iş durumunu dikkate alarak, ceza ve hukuk dairelerinin sayısı ile bu daireler arasındaki iş bölümüne ilişkin karar tasarısını hazırlaması ve Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun onayına sunması hükme bağlanacak. Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun iş bölümünün onaylanmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girinceye kadar, bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki iş bölümüne ilişkin hükümler uygulanmaya devam edecek. Daha önce başka dairelerde görülmekte olup da dairesi değiştirilen dava dosyaları mevcut halleriyle ilgili daireye gönderilecek.
Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun iş bölümünün onaylanmasına ilişkin kararının Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girmesinden itibaren 15 gün içinde Birinci Başkanlık Kurulu yeniden belirlenecek. Yeni oluşturulan Birinci Başkanlık Kurulu, dairelerin iş durumunu ve ihtiyaçlarını gözönünde bulundurarak Yargıtay'ın tüm üyelerinin hangi dairelerde görev yapacağını yeniden tespit edecek. Genel Sekreter ve genel sekreter yardımcıları bu Kanunda yapılan değişikliğe uygun olarak yeniden seçilecek.
-Personel eğitim merkezi kurulacak
Tasarı ile Adalet Bakanlığı'nın teşkilatını düzenleyen 2992 sayılı Kanunda düzenleme yapılarak, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı personelinin, adaylık, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimini yapacak, Eğitim Dairesi Başkanlığı'na bağlı personel eğitim merkezleri kurulacak. Bu merkezlerin sayısının ihtiyaca göre belirlenmesi öngörülüyor.
Türkiye Adalet Akademisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle de adli ve idari yargı hakim ve savcılarına yönelik meslek içi eğitimin ücretsiz olarak yapılması sağlanacak.
Tasarıya göre, tek hakimli asliye ticaret mahkemeleri, bazı davalar bakımından heyet mahkemeleri haline getirilecek. Yeni düzenleme ile asliye ticaret mahkemelerinde bir başkan ile yeteri kadar üye bulunması öngörülüyor. Mahkeme önüne gelen davalar, kural olarak bir hakim tarafından incelenecek ve karara bağlanacak. Ancak, bazı durumlarda ve değeri 250 bin liranın üzerinde bulunan davalarda ticaret mahkemeleri heyet halinde karar verecek. 250 bin liranın altında kalan veya nitelik olarak daha basit olan davalarda heyet üyesi olan tek hakim tarafından karar verilecek.
Tasarıya göre, sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevi asliye ceza mahkemesine devredilecek. Diğer yandan, esas itibariyle soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları almak ve işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek amacıyla sulh ceza hakimliği kurulacak. Buna göre, ceza muhakemesinin soruşturma aşamasında gözlem altına alma, şüphelinin beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması, yakalama emri, tutuklama, adli kontrol, arama ve elkoyma gibi ceza muhakemesi işlemleri veya bazı koruma tedbirleri hakkında karar verme yetkisi bu hakimliklere verilecek.
Sulh ceza hakimliği, her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu gözönünde tutularak belirlenen ilçelerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığı'nca kurulacak.
Tasarı ile Yargıtay daire başkanı ve üyeleri arasından bölge adliye mahkemesi başkanlığı ve daire başkanlıkları ile Cumhuriyet başsavcılığına atanma usulü yeniden düzenleniyor. Yargıtay daire başkanı ve üyeleri, istekleri üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca bölge adliye mahkemesi başkanlığına, daire başkanlıklarına veya Cumhuriyet başsavcılığına atanabilecek. Bu şekilde ataması yapılanların başka bir bölge adliye mahkemesine atanmasında da aynı usul uygulanacak. Bu suretle atananlar, Yargıtay üyeliği sıfatını, kadrosunu, aylık ve ödeneği ile her türlü özlük haklarım muhafaza edecek. Bunların aylık ve ödenekleri ile her türlü mali ve sosyal haklarının Yargıtay bütçesinden ödenmesine devam edilecek. Disiplin ve ceza soruşturma ve kovuşturmaları bakımından Yargıtay üyeleri hakkındaki hükümlere tabi olacaklar. Bu görevde geçen süre Yargıtay üyeliğinde geçmiş sayılacak Bu şekilde atananlar, Yargıtay üyeleri tarafından Yargıtay'da yapılan iş ve işlemlere katılamayacaklar ve seçimlerde oy kullanamayacaklar.
(Sürecek)
Kaynak: AA
Tasarıyla Yargıtay Genel Sekreteri'nin nitelikleri, seçimi ve görev süresi de düzenlenecek. Buna göre Genel Sekreter, en az beş yıl Yargıtay üyeliği yapmış olanlar arasından Yargıtay Birinci Başkanı tarafından seçilecek. Genel Sekreter, kural olarak iki yıl görev yapacak. Yönetim işlerinde birinci başkanın yardımcısı olarak görev yapan Genel Sekreter'in görevi, birinci başkanın görevinin daha önce sona ermesi halinde de sona erecek. Görevi sona eren Genel Sekreter, bir kez daha seçilebilecek.
-Her üye ancak bir adaya oy verebilecek
Yargıtay Kanunu'na eklenen bir diğer madde ile de Anayasanın 154 üncü maddesi uyarınca Yargıtay tarafından aday gösterilecek beş aday içinden Cumhurbaşkanı'nca seçilmesi öngörülen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili için Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nda aday gösterme sırasında her üyenin ancak bir adaya oy verebilmesi esası getiriliyor.
Tasarı ile Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'na hukuk ve ceza daire başkanları arasından üçer asıl ve ikişer yedek üye, hukuk ve ceza dairelerinde üye olarak görev yapanlar arasından da üçer asıl ve ikişer yedek üye seçilecek. Böylece Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun üye sayısı 8'den 12'ye çıkarılacak. Ayrıca Birinci Başkanlık Kurulu'na üye seçilebilmek için, üç yıl süreyle Yargıtay üyeliğinde çalışmış olmak şartı aranacak.
Yargıtay Kanunu'na eklenen geçici madde ile bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun, iş durumunu dikkate alarak, ceza ve hukuk dairelerinin sayısı ile bu daireler arasındaki iş bölümüne ilişkin karar tasarısını hazırlaması ve Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun onayına sunması hükme bağlanacak. Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun iş bölümünün onaylanmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girinceye kadar, bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki iş bölümüne ilişkin hükümler uygulanmaya devam edecek. Daha önce başka dairelerde görülmekte olup da dairesi değiştirilen dava dosyaları mevcut halleriyle ilgili daireye gönderilecek.
Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun iş bölümünün onaylanmasına ilişkin kararının Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girmesinden itibaren 15 gün içinde Birinci Başkanlık Kurulu yeniden belirlenecek. Yeni oluşturulan Birinci Başkanlık Kurulu, dairelerin iş durumunu ve ihtiyaçlarını gözönünde bulundurarak Yargıtay'ın tüm üyelerinin hangi dairelerde görev yapacağını yeniden tespit edecek. Genel Sekreter ve genel sekreter yardımcıları bu Kanunda yapılan değişikliğe uygun olarak yeniden seçilecek.
-Personel eğitim merkezi kurulacak
Tasarı ile Adalet Bakanlığı'nın teşkilatını düzenleyen 2992 sayılı Kanunda düzenleme yapılarak, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı personelinin, adaylık, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimini yapacak, Eğitim Dairesi Başkanlığı'na bağlı personel eğitim merkezleri kurulacak. Bu merkezlerin sayısının ihtiyaca göre belirlenmesi öngörülüyor.
Türkiye Adalet Akademisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle de adli ve idari yargı hakim ve savcılarına yönelik meslek içi eğitimin ücretsiz olarak yapılması sağlanacak.
Tasarıya göre, tek hakimli asliye ticaret mahkemeleri, bazı davalar bakımından heyet mahkemeleri haline getirilecek. Yeni düzenleme ile asliye ticaret mahkemelerinde bir başkan ile yeteri kadar üye bulunması öngörülüyor. Mahkeme önüne gelen davalar, kural olarak bir hakim tarafından incelenecek ve karara bağlanacak. Ancak, bazı durumlarda ve değeri 250 bin liranın üzerinde bulunan davalarda ticaret mahkemeleri heyet halinde karar verecek. 250 bin liranın altında kalan veya nitelik olarak daha basit olan davalarda heyet üyesi olan tek hakim tarafından karar verilecek.
Tasarıya göre, sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevi asliye ceza mahkemesine devredilecek. Diğer yandan, esas itibariyle soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları almak ve işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek amacıyla sulh ceza hakimliği kurulacak. Buna göre, ceza muhakemesinin soruşturma aşamasında gözlem altına alma, şüphelinin beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması, yakalama emri, tutuklama, adli kontrol, arama ve elkoyma gibi ceza muhakemesi işlemleri veya bazı koruma tedbirleri hakkında karar verme yetkisi bu hakimliklere verilecek.
Sulh ceza hakimliği, her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu gözönünde tutularak belirlenen ilçelerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığı'nca kurulacak.
Tasarı ile Yargıtay daire başkanı ve üyeleri arasından bölge adliye mahkemesi başkanlığı ve daire başkanlıkları ile Cumhuriyet başsavcılığına atanma usulü yeniden düzenleniyor. Yargıtay daire başkanı ve üyeleri, istekleri üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca bölge adliye mahkemesi başkanlığına, daire başkanlıklarına veya Cumhuriyet başsavcılığına atanabilecek. Bu şekilde ataması yapılanların başka bir bölge adliye mahkemesine atanmasında da aynı usul uygulanacak. Bu suretle atananlar, Yargıtay üyeliği sıfatını, kadrosunu, aylık ve ödeneği ile her türlü özlük haklarım muhafaza edecek. Bunların aylık ve ödenekleri ile her türlü mali ve sosyal haklarının Yargıtay bütçesinden ödenmesine devam edilecek. Disiplin ve ceza soruşturma ve kovuşturmaları bakımından Yargıtay üyeleri hakkındaki hükümlere tabi olacaklar. Bu görevde geçen süre Yargıtay üyeliğinde geçmiş sayılacak Bu şekilde atananlar, Yargıtay üyeleri tarafından Yargıtay'da yapılan iş ve işlemlere katılamayacaklar ve seçimlerde oy kullanamayacaklar.
(Sürecek)