Narenciyede Milli Çeşit Listesinin Güncellenmesi İsteniyor
Adana Çiftçiler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Yücel Ener, Türkiye’nin en önemli ihraç kalemleri arasında yer alan narenciyede, milli çeşit listesinin güncellenmesinde yaşanan aksaklıkların üreticilere sorun oluşturduğunu bildirdi.
Ener, "Bir önceki güncelleme 1990’da yapılmıştı. İki güncelleme arasında 21 yıl var. Bu zaman zarfı içerisinde de birçok yeni çeşit ortaya çıktı. Güncellemelerin bu kadar geç yapılması sorunlara yol açıyor" dedi.
Yeni ürünleri dahil etme esnasında, hem atlanılan çeşitler, hem de bazı eksiklikler olduğunu söyleyen Ener, listede adı olmayan bitkilerin üretim ve satışında problem yaşadıklarını dile getirdi. Ülkemizdeki bitki envanterinin tanımlanmasının, ihracatçının ürünü adıyla satılabilmesi açısından önemini vurgulayan Ener, listenin çok ciddi şekilde güncellenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Ener, geçen yılki liste yenilenmesine kadar ürettikleri bitkilerin isimlerinin listede olmayışının sıkıntılarını yaşadıklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: "En büyük sıkıntı şu ki üretilen ürünün adı listede yok. Bir aksaklık akabinde bir sürü aksaklığı getiriyor. Bitkinin adıyla sertifika alamadığın zaman bitkiyi adıyla satamıyorsun. Bu yüzden bizim hangi çeşit ürünü ne kadar ihraç ettiğimiz de belli değil. Bu günkü en büyük sıkıntı ekilen, biçilen ticari değeri olan, yeni çeşitlerin listeye girmemesidir. Haziran ayının sonunda yeni bir liste hazırlanacak onu da ciddiyetle gözden geçirmek gerek."
"KORSAN ÜRETİME KARŞI ACİL ÖNLEM ALINMALI"
Narenciyenin yaşadığı en büyük sıkıntılardan birinin de Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Uluslararası Birliği'ne (UPOV) bağlı kalınmaması olduğunu aktaran Mehmet Yücel Ener, "UPOV patentli bitkilerin ülkemizde de korunacağına dair bir anlaşma. Amerika ve bir çok Avrupa ülkesi dahil çok geniş kapsamlı bir anlaşmadır bu. Bitkinin sadece sizde olduğuna dair patent alıyorsunuz ama patentli bitkiler çalınıyor ve illegal yollardan çoğaltılıyor" dedi.
Mehmet Yücel Ener Milli Çeşit listesi hakkında görüşlerini şöyle dile getirdi: "2011 yılında güncellenen milli çeşit listesi Çukurova’da hayli hazırda üretimi yapılan bazı narenciye çeşitlerini kapsamamaktadır. Bu durumun hem üretici hem de ihracatçı açısından sorunlara sebebiyet vereceği düşünülmektedir. Adına doğru olarak pazarlanamayan ve bu nedenle maddi kayıplara neden olan bu duruma özellikle mandalina ve portakal çeşitlerinde rastlanmaktadır.
Bu sorun üreticileri yanlış beyan vermek ve ihracatçıları da farklı çeşit adları altında ihraç etmek zorunda bırakmaktadır.
Soruna örnek olarak Çukurova’da oldukça yaygın tesis edilmiş bahçe alanına sahip olan Satsuma Miho-wase cinsi milli çeşit listesinde bulunmadığından milli çeşit listesine 1990 yılında girmiş olan Satsuma Okitsu-wase cinsi adı altında beyan edilmekte ve pazarlanmaktadır. Kalite olarak okitsu-wase den daha iyi özelliklere sahip olan bu çeşit aynı zamanda da ovada en erken derime gelen Satsuma çeşididir. Bu çeşit adına doğru beyan edilemediğinden dolayı okitsu-wase ile aynı zamanda derim izni tarım il müdürlüğünce verilmektedir. Yaklaşık olarak sekiz ila on gün okitsu-wase den daha erkenci olan bu çeşit zamanında hasat edilemediğinden dolayı kalite, fiyat ve Pazar kaybı yaşamaktadır.
Milli Çeşit Listesinin narenciye çeşitleri için 1990-2011 yılları arasında güncellenmemesinden dolayı bu dönemlerde milli listede bulunmayan birçok narenciye çeşidi Çukurova da bahçe olarak tesis edilmiştir. Milli listede yer almadığından dolayı adına doğru beyan edilemeyen bu çeşitler 1990 yılında yapılan milli listede adı geçen çeşitler adı altında beyan edilerek kayda girmiştir. Aradan geçen 21 sene içinde adına doğru olmayan fakat güncellenen listede adı geçen narenciye çeşitlerinin yeniden beyan edilerek adına doğru bir şekilde kayıt altına alınması talep edilmektedir.
Böylece Ülkemizde üretimi yapılan narenciye çeşitlerinin envanteri güncellenmiş ve düzeltilmiş olacaktır aynı zamanda pazarlamada karşılaşan birçok sorun bu sayede çözülecektir. Ürünler adına doğru olarak pazarlanacağından dolayı maddi getirileri de artacaktır”