Meclis Genel Kurulu, Yargıtay Ve Danıştay’ın Daire Sayısını Artıran Tasarıyı Görüşüyor

TBMM Genel Kurulu, Yargıtay ve Danıştay’ın daire sayıları ile üye sayılarını artıran kanun tasarısının görüşmelerine başladı. Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerde hükümet adına konuşan Adalet Bakanı Ergin, yargının birikmiş, kronikleşmiş, uzun yıllar boyunca çok fazla el atılamamış sorunları bulunduğuna işaret ederek, bu sorunların fiziki sorunlar, insan kaynağı sorunu ve mevzuattan kaynaklanan sorunlar şeklinde üç başlıkta toplanabileceğini söyledi. Ergin, AK Parti iktidarı döneminde fiziki sorunlarve mevzuattan kaynaklanan sorunların aşılması yönünde önemli adımlar atıldığını ancak insan kaynakları sorununun çözümünde istedikleri noktaya gelemediklerini belirtti. Yargıtay’da 1945 yılında 12 daire bulunduğunu hatırlatan Ergin, daire başına yıllık ortalama 8 bin 450 dosya düştüğüne işaret etti. 1959’da daire sayısının 16, daire başına düşen dosya sayısının 11 bin 300 olduğunu belirten Ergin, 2000 yılında 32 dairelik yapıda daire başına 13 bin 72 dosya düştüğünü, 2010’da ise 32 dairenin her birineortalama 34 bin 327 dosya düşmeye başladığını anlattı. Ergin, "Bugün itibarıyla daire başına düşen dosya sayısı 1945’e göre 4 kattan fazla, 2000 verilerine göre ise 2.5 kattan fazla artmıştır" diye konuştu. Yargıtay’da 250 üye bulunduğunu kaydeden Ergin, 2010 yılı verilerine göre bir üyeye 4 bin 393 dosya düştüğünü anlattı. Danıştay’da ise 1999’da gelen dosyaların yüzde 48.5’i, 2009’da yüzde 38.8’inin karara bağlandığını dile getiren Ergin, diğer dosyaların ise bir sonraki yıla devrettiğini belirtti. Bakan Ergin, Danıştay’da her bir daireye 2000 yılında 11 bin 681 dosya düşerken, 2004’te Danıştay’a bir daire eklenmesine rağmen 2009’da bu sayının 21 bin 199’a yükseldiğini belirtti. Yargıtay’da 2000 yılında10 bin 735 dosyanın zaman aşımına uğradığına dikkat çeken Ergin, 2010’da ise zaman aşımına uğrayan dosya sayısının 18 bin 585 olduğunu bildirdi. Ergin, "Bu hesaplara göre önlem alınmadığı takdirde 2014 yılında Yargıtay’da 1 yılda zaman aşımına uğrayacak dosya sayısı 55 bin olacak" dedi. Ergin, 2000-2010 yılları arasında zaman aşımına uğrayan dosya sayısının yüz bin civarında olduğunu söyledi. 2002-2010 yılları arasında alınan önlemlerle ilk derece mahkemelerde davaların görülme süresinin kısaldığını kaydeden Ergin, ceza mahkemelerinde ortalama 250 günde bir, hukuk mahkemelerinde 203 günde bir dosyanın karara bağlandığını belirtti. Ergin, yüksek mahkemelerde ise ilk derece mahkemelere göre dosyalarda 3-4 kat fazla zaman harcandığını söyledi. Danıştay’da bir idari uyuşmazlığın karara çıkma süresinin, savcılıkta bekleme süresi hariç daireye geldiğinden itibaren 2. Dairede 515 gün, 3. Dairede 420gün, 4. Dairede 413 gün, 5. Dairede 514 gün, 11. Dairede 700 gün olduğunu ifade eden Ergin, hem Yargıtay hem Danıştay’da geçen sürelerin insanları bezdiren, adalet beklentilerini boşa düşüren uygulamalar olduğunu kaydetti. Adalet Bakanı Ergin, düzenlemeyle yüksek yargının ele geçirilmek istendiği yönündeki eleştirilere de cevap verdi. Tasarı ile yüksek mahkemelerin güçlendirilmesinin, biriken işlerin tasfiye edilmesinin, dosyaların incelenmesine daha fazla zaman ayrılabilmesinin, yüksek mahkemelerin içtihat mahkemesi haline getirilebilmesinin ve karar kalitesinin yükseltilebilmesinin amaçlandığını belirten Ergin, tasarının yasalaşması halinde birinci derece hakim ve savcıların ancak Yargıtay ve Danıştay’a üyeolabileceklerini söyledi. Hakim ve savcıların göreve başladıkları döneme göre taksime tabi tutulmaları fikrinin son derece yanlış olduğunu kaydeden Ergin, hakim ve savcıların asla konjonktürel olarak pozisyon alan insanlar olmadığını söyledi. Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından Adalet Bakanı Ergin, milletvekillerinin sorularına cevap verdi. Danıştay’daki iş yükü artışının, AK Parti’nin hukukun gereklerini yerine getirmemesinden dolayı idari davaların artmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığının sorulduğunu belirten Ergin, son 6 yılda idare mahkemelerinde açılan dava sayılarına bakıldığında idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle fazla dava açılıp açılmadığının ortaya çıkacağını söyledi.2005’de yurt genelinde idare mahkemelerinde açılan idari dava sayısının 132 bin 512 olduğunu belirten Ergin, 2006 yılında bu rakamın 169 bin 591’e çıktığını, 2007’de 144 bine, 2008’de 126 bine indiğini, 2009’da 127 binin üzerinde kaldığını söyledi. Bakan Ergin, "Bu 5 yıl içinde idare mahkemelerinde açılan dava sayılarında artış yoktur. Aksine azalma sözkonusudur. Ancak idari yargının istihdam ettiği hakim sayısındaki göreceli de olsa artıştan dolayı idare mahkemelerinde bir davanın görülme süresiazalmıştır. Ancak Danıştay’da görülmekte olan davalarda 2005 yılında bir dosya ortalama 395 günde karara bağlanırken, 2009 sonu itibarıyla yargılama süresi 498 güne çıkmıştır. Buradan ortaya çıkan sonuç şudur. İlk derece mahkemelerinde açılan dava sayısı azalmıştır ama Danıştay’da davaların görülme süresi tersine uzamıştır. Bundan kaynaklandığını düşündüğümüz bir iş yükü artışı sözkonusudur." Daha önce Yargıtay’ın üye sayısının 150’ye indirilmesi yönünde Meclis’e gönderilen kanun tasarısını reform olarak nitelendirdiğinin milletvekilleri tarafından hatırlatılması üzerine Ergin, daha önce Yargıtay Başkanlığı’nın hazırladığı taslağın istinaf mahkemelerinin devreye girmesiyle beraber Yargıtay’daki üye sayısının da 150’ye indirilmesini öngördüğünü belirtti. Yargıtay’ın üye sayısının 250’den 150’ye indirilmesi için bir takım koşullar öngörüldüğünü hatırlatan Ergin, düzenlemeyle istinafmahkemelerinin devreye girmesi ve devreye girdikten 3 yıl sonra üye sayısının azaltılmaya başlanmasının öngörüldüğünü bildirdi. Eski Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin’in 3 yıl önce Yargıtay Başkanlığı’na seçilen Hasan Gerçeker’i ziyaretinde Gerçeker’in, ’Yargıtay’a yeni başkan oldum. Bu tasarıyı bir müddet bekletin. Bir çalışma yapmak istiyorum. O zamana kadar görüşülmesin’ diye ricada bulunduğunu belirten Ergin, Şahin’in bu ricayı kabul ettiğini söyledi. Ergin, "Sayın Şahin’in Adalet Bakanlığı bittikten sonraben Adalet Bakanı oldum ve bu bekleyen tasarıyı sayın Gerçek’e ben aktardım. Onun üzerine yeni bir görüş oluşturdu Yargıtay. Oluşturduğu yeni görüşte de üye sayısının eksiltilmemesi gerektiği ile ilgili, istinaflar kurulup yük azaltılıncaya kadar en az 250 üyeyle, hatta üye sayısı artırılarak artan iş yükünün çözümlenmesi gerektiğine dair görüşleri de içeren yazılı metni Adalet Bakanlığı’na ve Parlamento’ya göndermiştir" ifadelerini kullandı.