Güneş ve Yanıklar

Yaz ayının gelmesiyle birlikte güneş ışınları da bilinçli korunmadığımız takdirde zarar verebilir.Özel BSK Konya Hastanesi Cilt Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadriye Çimen konu hakkında bilgi verdi.

Güneş ve Yanıklar
Güneş kumda %15, karda ise %80 oranında yansımaktadır. Bu nedenden dolayıdır ki koruyucu kremleri hem güneşli yaz günlerinde hem de yazın bulutlu havalarda kullanmak gereklidir. Çünkü bulutlu havalarda bile güneşin ulltraviole ışınlarının %80'i bulutları geçerek bizleri etkilemektedir.Amerikan Dermatoloji Akademisine göre insanların büyük bir çoğunluğu 20 yaşından önceki dönemde, daha çok güneş ışığına maruz kalmaktadırlar. O nedenden dolayı özellikle çocukluk yıllarındaki güneşe maruz kalmanın zararları çok iyi bilinmelidir. Eğer çocukluk döneminde çocuklarınızın narin cildini güneşten koruyacak olur iseniz onların deri kanseri ve çabuk yaşlanma riskini azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.

Güneş yanığına Uv A ve Uv B dediğimiz ultraviole ışınlar sebep olur.Açık tenli çocukların güneşte yanma riski daha yüksek olduğu bilinmekle birlikte, koyu tenli çocuklar dahi, eğer güneşte yeterince uzun süre kalacak olurlarsa yanabilirler. Güneş yanığının hemen ardından ciltte meydana gelen zedelenme sonucu ödenen bedel, uzun vadede ödenecek olan bedelin yanında önemsenmeyecek kadar küçüktür. Çünkü güneş yanığı ve aşırı bronzlaşma sonucu: İleride habis melanoma, basal hücreli karsinoma ve sukuamoz hücreli karsinoma gibi çeşitli formlardaki cilt kanseri oluşabilir. Kırışıklık, benek oluşumu ve beyaz lekeler gibi bazı erken yaşlanma bulguları ortaya çıkabilir. Yaşına bakılmaksızın her çocuk, sabah saat 11:00 ile öğleden sonra 15:00 arası mutlaka güneşten uzak durmalıdır. Çünkü zararlı ultraviole ışınlarının 2/3' ü bu zaman diliminde saçılır.

NOT: Çocukluk döneminde meydana gelen bir veya iki su toplayan güneş yanığı çok fazla küçümsenmemelidir. Çünkü; Amerikan dermatoloji akademisine göre bu olay bile ilerideki dönemde cilt kanseri gelişim riskini arttırabilir.

6 AY VE DAHA KÜÇÜK ÇOCUKLAR

Yinede en iyi olan, 6 aydan küçük bebeklerin güneşten uzak tutulması,eğer bu mümkün değil ise; Yüz kısımları ve ellerinin arkası gibi küçük alanlara, oldukça az miktarda güneş koruyucu kremler sürülmeye çalışılmalıdır.

Bebeğin üzerini güneşten korumak amacı ile sıkıca dokunmuş pamuk giysiler ile örtülmelidir. Öte yandan bebeğin vücut ısısı çabuk arttığından dolayı bebeğin üzeri gereğinden fazla giydirilmemelidir.Bebeği muhakkak gölgede tutmak gereklidir.Geniş kenarlı şapka giydirmek yararlı olur.

Eğer mümkün ise, bir yetişkin ve küçük bir çocuğu alabilecek güneş çadırı alınması uygundur.

6 AYDAN BÜYÜK BEBEKLER

Güneş koruyucunun en az 15 koruyucu faktörlü olmasına (15 SPF) dikkat edilmelidir. Bunun anlamı; Bebeğin güneş koruyucusu kullanmadan yandığı sürenin en az 15 katı kadar uzun bir süre içerisinde aynı derecede yanacağını belirtmektedir. Güneş koruyucu madde "geniş etkili" (broad spektrum) olmalıdır. Bunun anlamı ise; Güneş koruyucu maddenin hem Uv B hem de Uv A ışınlarını bloke ettiğini göstermesidir. Uv A ışınlarını bloke eden güneş losyonları mutlaka "titanium dioxide, oxybenzene yada dioxibenzenne" içermelidir. Zararlı ışınların çoğunu bloke ettiğinden ötürü titanium dioxide çocuklar için tercih edilen bir maddedir. Bu madde ciltte geçici macunumsu beyaz bir tabaka bırakmaktadır, fakat bu çocuğu rahatsız etmez.

Günün ilk güneşine çıkmadan 20-30 dakika önce ve ondan sonraki her 2-3 saate bir losyonu çocuğunuzun vücuduna sürün. Ürünün üzerinde her nekadar "suya dayanıklıdır" ibaresi yer alsa dahi yüzdükten sonra mutlaka tekrar sürülmelidir.Tıpkı bebeklerde olduğu gibi sadece güneş koruyucuların kullanılması güneşten korunmak için yeterli değildir. Koruyucuların yanı sıra güneşten korunmak için onları geniş kenarlı şapka giymeye özendirmek, kapalı mayolar almak, ve gerekir ise hoş görünmese dahi tişörtleri ile yüzmeye teşvik etmek lazımdır.

ALTI CİLT KATEGORİSİ

I- ) Daima ve kolaylık ile güneş yanığı oluşabilen, asla bronzlaşamıyan ve aşırı derecede güneşe duyarlı, kızıl saçlı ve çilli kişilerin cildi bu grubu oluşturur. İrlandalılar, Gallerliler,Iskoçlar...

II- ) Daima ve kolaylıkla güneş yanığı olabilen, çok az bronzlaşabilen,güneşe çok duyarlı olan, açık tenli, açık renk saçlı ve mavi gözlü kimselerin cildi bu grubu oluşturur.

III- ) Bazen yanabilen, yavaş yavaş ve açık kahverengi tonunda bronzlaşabilen, güneşe duyarlı olan, ortalama cilt tipidir. ( klasik cilt tipi)

IV- ) Çok az güneş yanığı olabilen daima orta kahverengi tonunda yanan, çok az güneşe duyarlılık gösteren cilt tipidir.

V- ) Nadiren yanabilen,çok iyi bronzlaşabilen, güneşe duyarsız ciltlerdir. Orta doğu, İspanya kökenliler, bazı zenciler.

VI- ) Asla yanmayan, çok koyu tenli, güneşe duyarsız cilt tipidir. Zenciler...

GÜNEŞ KORUYUCULARININ SEÇİMİ

Krem Koruyucu krem ve losyonların seçiminde en önemli özellik: SPF denilen güneşten koruma faktörünün derecesidir. Bunu koruyucu losyonların ambalajlarının arkasında sunscreen olarak gösterilen bölümün yanında görmek mümkündür. 2 ile 60 arasında derecelendirilir.

Kullanımda dikkat edilmesi gerekenler:

Koruyucu faktörler mutlaka güneşlenme esnasında belirli aralıklar ile yinelenmelidir.

Her denize giriş çıkışta tekrar sürülmelidir.

Eğer denize girilmiyor ise 2 saatte bir yenilemek faydalı olur.

Jel formundaki güneş koruyucular daha sık aralıklar ile sürülmelidir,

çünkü bunlar terleme veya suya girme ile hemen vücuttan çıkar. Ancak bu formdaki koruyucuların birde avantajı vardır; Çilli, ve cilt lekesi olan kimseler için oldukça uygundur.