Ülkeler yerel para birimleriyle ticaret yapıp doları devre dışı bırakmayı amaçlıyor (Özel)
Dünyanın büyük ekonomilerinden Çin ile Türkiye'nin ticaretinde TL ve yuanın kullanılacak olması ihracatçılar tarafından memnuniyetle karşılanırken iki
Türkiye ile Çin arasında 17 milyar dolarlık bir ticaret hacmi bulunuyor. 2009 yılında Türkiye'nin bu ülkeye ihracatı 1 milyar 599 milyon dolar iken ithalatı 12 milyar 655 milyon dolar oldu. Bu yılın ilk 8 ayında da Türkiye'den Çin'e yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 62,8 artarak 1 milyar 451 milyon dolara çıktı. İthalat yüzde 37,9 artışla 10 milyar 670 milyon dolara çıktı. 2010 yılında ilk 8 aylık döneminde Türkiye ile Çin arasındaki ticaret hacmi ise 12 milyar 121 milyon doları buldu. İhraç malları ağırlıklı olarak mermer, krom, bakır cevherleri, motor aksamı, demir ve çelik yassı mamul ile deriden oluşuyor. İthal mallar arasında da motosiklet, klima, ayakkabı, bellek, sabit görüntü kameraları ve TV tüpleri yer alıyor.
Ülkeler arası ticareti oran ve karları bağlamında artırmak isteyen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı Wen Jiabao 8 ayrı anlaşmayı parafe etti. Ticarette TL ve yuanın kullanımı konusunda mutabakata varıldı. Anlaşmadan memnun kalan ihracatçı, yerel para birimleriyle yapılan ticaretin kur riskini sınırlayacağına kanaat getiriyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, iki ülke arasında yapılan anlaşmayı olumlu buldu. Çin'e TL ile yapılacak ihracatla kur kaybının ziyanının karşılanabileceğini kaydetti.
İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi de anlaşmanın Çin'in lehine olduğunu dile getirerek, "Ancak ihracatçımız kısa bir zaman diliminde durumu kendi lehine çevirmeyi bilir." dedi.
İhracatçıları umutlandıran anlaşmanın piyasa uzmanları tarafından doların gücünü kıracağı hatta aradan kaldıracağı yorumları yapılıyor.
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, ticaret savaşında para birimlerinin önemli bir faktör olduğunu kaydederken "Bu savaş esnasında ülkeler kendi yerel para birimlerini düşürerek dünya ticaretinden pay almaya çalışıyorlar. Gelişmiş ülkelerin para birimlerine güven azaldı. Sınır ülkeler ve partnerleriyle kendi para birimleri cinsinden ticaret yapmaya başladılar. Türkiye'nin Rusya ile yaptığı anlaşma böyle görülmeli. Aynı durum Türkiye'nin Suriye ve İran'la yaptığı görüşmeler, parafe ettiği anlaşmalar için de geçerli." değerlendirmesinde bulundu.
Ülkelerin kendi para birimleriyle ticaret yapmasının ikili münasebetleri de ileriye taşıyacağına işaret eden Yıldırımtürk, doların bundan böyle her zaman ve zeminde kullanılmayacağının altını çizdi.
Yıldırımtürk, ülkelerin ekonomik büyüklüğüne bağlı olarak para birimlerinin de güçlü olacağını ve kendi paritelerini belirler hale geleceğini vurguladı.
Anadolu Yatırım Stratejisti Halil Reçber ise Çin ile Türkiye arasında yapılan ticaret anlaşmasıyla doların aradan kaldırılmak istendiğini belirtti.
Doların gelgitli halinin ülkeleri ticaretlerde para birimlerini kullanmaya ittiğini anlatan Reçber, Çin'le yapılan anlaşmanın Türkiye için önemli olduğunu belirterek "Çin eğer yuanın değerlenmesine izin verirse bizim için iyi olacaktır. Haziran ayından bu yana yuanın dolar ve diğer paralar karşısında değer kazanması Türk tekstil sektörünü güçlendirdi. Seneler sonra otomotivi geçti. Çin bir süre daha yuanın değerlenmesine müsaade edecektir. Olumlu bir anlaşmadır. " ifadelerini kullandı
Doların rezerv para birimi olma özelliğini kısa vadede devam ettireceğine dikkat çeken Reçber, "Ticarette ülkelerin para birimlerini kullanmaya gitmesinin doların yerine başka para birimlerini koymak olarak açıklamak için erken. Dolar rezerv para birimi olma özelliğini sürdürecektir. Ülkelerin kendi para birimleriyle ticareti yayılırsa sıkıntılı olur. Orta ve uzun vadede istikrarlı olacaktır." öngörüsünde bulundu.