'İmralı'da inceleme' önerisi rededildi

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Zafer Üskül, DTP Diyarbakır Milletvekili Akın Birdal'ın, terörist başı Abdullah Öcalan'ın cezaevi koşullarının incelenmesi için bir alt komisyon kurulması yönündeki önerisinin gündeme alınmadığını bildirdi.

Üskül, Öcalan'ın yeni inşa edilen F tipi cezaevindeki odasının iddia edildiği gibi 6 metrekare değil 11.81 metrekare olduğunu ifade etti.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, AK Parti Mersin Milletvekili Zafer Üskül başkanlığında yaptığı toplantıda gündemindeki konuları değerlendirdi. Toplantının ardından bir basın toplantısı düzenleyen Üskül komisyonun, Belçika'da yapılan inceleme sonucunda hazırlanan alt komisyon raporunu görüşerek oybirliğiyle kabul ettiğini ifade etti. Komisyon Başkanı olarak 13-15 Aralık günleri arasında Atina'da yapılacak Akdeniz Ombudsmanlar Birliği Toplantısı'na davet edildiğini belirten Üskül, bu toplantıya katılması yönünde bir karar alındığını kaydetti. Üskül ayrıca 10 Aralık günü İstanbul'da gazetelerin ve televizyonların genel yayın yönetmenlerinin katılacağı bir kahvaltılı toplantı düzenleme kararı aldıklarını bildirdi.

CHP'li komisyon üyelerinin, İsviçre'de minarenin yasaklanmasıyla ilgili referandum yapılması konusunda komisyonun tavır alması önerisinde bulunduğunu anlatan Üskül, komisyon toplantısına katılan bütün üyelerin, İsviçre'de yapılan bu referandumun insan haklarına aykırı olduğu konusunda görüş birliğine vardıklarını ve bunu açıklama kararı aldıklarını söyledi. İnsan hakları konusunda referandum yapılamayacağını, yapılmaması gerektiğini dile getiren Üskül şunları kaydetti:
"İnsan hakları doğuştan sahip olunan haklardır. Camilerin minarelerinin olması inanç ve vicdan özgürlüğüyle ilgili bir konudur. İnanç özgürlüğü, bir inanca sahip olanların o inancın gerektirdiği ibadetleri yapma özgürlüğünü içerir. İbadet bir çok dini inançta o dinin öngördüğü mabetlerde yapılır. Bu bazıları için kilise, bazıları için camidir. Bu yapıların da inancın gereklerine göre inşa edilmesi, bu hakkın bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Bu bir insan hakkıdır. İnsan hakları referandumla tanınmaz, referandumla ortadan kaldırılamaz. Doğuştan kazanılan haklardır. Hukukun yapacağı sadece bu hakları tanımak ve güvence altına almaktır. Bu Türkiye'de de böyledir, İsviçre'de de böyledir. Başka herhangi bir ülkede de böyledir."

Üskül, daha önce 5 Avrupa ülkesinde inceleme yaptıklarını hatırlatarak, İsviçre'de inceleme yapma konusunun da programlarında yer aldığını ama zaman sıkışıklığı nedeniyle şimdiye kadar gerçekleştiremediklerini bildirdi. Üskül, önümüzdeki aylarda uygun bir zamanda İsviçre'de bir inceleme yapmak üzere bir alt komisyon kurmayı düşündüklerini ifade etti.

Komisyonun DTP'li üyesi Akın Birdal'ın, bir alt komisyon kurularak İmralı'da inceleme yapılması yönünde bir dilekçe verdiğini hatırlatan Üskül, toplantıda bu konuyu da görüştüklerini ifade etti. Bu konuda ciddi bir bilgi kirliliğinin yaşandığına dikkat çeken Üskül, yapılan açıklamaların belli bölümleri itibarıyla gerçeğe uymadığını söyledi. Televizyonlarda izlediği bu konuda bilgi sahibi olması gereken bazı yetkililer ve milletvekillerinin, Abdullah Öcalan'ın 6 metrekarelik bir hücrede kaldığını söylediklerini kaydeden Üskül, bu konuda Adalet Bakanlığı'ndan aldığı ayrıntılı bilgileri gazetecilerle paylaştı. Üskül şöyle konuştu:
"Bizim aldığımız bilgiler böyle değil. Kamuoyuna verilen yanlış bilgiler ülkemizin değişik yerlerinde tepkilerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu tepkilerin sonucunda başka insan hakları da ihlal edilmektedir. Bizim için tutuklular ve hükümlüler vardır. Biz cezaevlerini incelerken tutuklu ve hükümlülerin haklarını kullanıp kullanamadıklarıyla ilgiliyiz. Kimin hangi suçtan tutuklu ya da hükümlü olduğu bizi ilgilendirmemektedir. Dolayısıyla komisyonumuz açısından Abdullah Öcalan herhangi bir hükümlüdür.

Herhangi bir cezaevinde kalan başka bir hükümlüyle arasında bir fark yoktur. Bu nedenle kaldığı yerin de başka hükümlülerin kaldığı yerlerden farklı olmaması gerekir. Mevcut F tipi cezaevlerinde 3 kişilik koğuşların yanında tek kişilik odalar da bulunmaktadır. İmralı'da inşa edilen cezaevi tek kişilik odaların bulunduğu bir cezaevidir. Bu cezaevinin standartları BM'nin ve Avrupa Konseyi'nin ilgili organlarının öngördüğü standartların üzerindedir. Yani o standartlardan daha iyi durumdadır. Avrupa'nın 5 ülkesinde cezaevlerini inceledik, orada 7, 8, 9 metrekare hücrelerin bulunduğunu gördük. Hükümlünün eski kaldığı odası 11.98 metrekaredir. 6 metrekare olduğu iddia edilen taşındığı yeni odası 11.81 metrekaredir. Odanın küçüldüğü doğru ama aradaki fark bu kadardır. Havalandırma 42.24 metrekareden 24 metrekareye inmiştir. Havalandırma küçülmüştür ama eski binadaki havalandırma ortakken, yeni binada her oda için ayrı havalandırma yapılmıştır. Bu havalandırma mevcut F tipi cezaevlerinin standartlarına paralel bir havalandırmadır."

Öcalan'ın bazı hakları kullanamadığına yönelik iddialar bulunduğuna işaret eden Üskül, tutuklu ya da hükümlülerin haklarını kullanabilmeleri için yönetmeliklere göre disiplin cezası almamış olmaları gerektiğini dile getirdi. Bazı disiplin cezalarına mahkum edilen tutuklu ve hükümlülerin bazı haklarını bir süre kullanamadıklarına dikkat çeken Üskül, İmralı'da da tüm diğer cezaevlerinde uygulanan yönetmeliklerin aynen uygulandığını vurguladı. Üskül, "Oradaki hükümlüler bazı hakları kullanamıyorsa aldıkları disiplin cezasının gereğidir. Bu cezalar sona erdiğinde elbette o hakları kullanacaklardır" diye konuştu.

Üskül, yapılan görüşmelerden sonra komisyonun özellikle MHP'li ve CHP'li üyelerinin verilen bilgilerin yeterli olduğunu, bu konuda ikna olduklarını, bir alt komisyon kurularak inceleme yapılmasına gerek olmadığını belirttiklerini ifade etti. Konunun gündeme alınıp alınmaması için yapılan oylamada gündeme almayı sadece Akın Birdal'ın istediğini belirten Üskül, üyelerin bir bölümünün 'gündeme alınmasın' dediklerini, bir bölümünün ise 'çekinser' kaldıklarını kaydetti. Üskül, "Konunun gündeme alınması yönünde bir karar alınmadı. Konuyu gündeme alıp onun üzerine bir karar vermedik" dedi.

Üskül, gazetecilerin İsviçre'de inceleme yapacak alt komisyonun ne zaman kurulacağı sorusu üzerine bunun yılbaşından sonra olacağını belirtti. Üskül, 'Bu ülkeyle ilgili bir girişiminiz olacak mı?' sorusuna, "Bu açıklamamızı siz yayacaksınız. Herhalde buradaki İsviçre büyükelçiliği notunu alacaktır. Sizler bunu kamuoyuna yansıttığınızda herhalde İsviçre Büyükelçiliği durumu kendi yetkililerine iletecektir" karşılığını verdi.