Türkiye Maarif Vakfı Kanunu'nun iptal istemine ret
Anayasa Mahkemesi, Türkiye Maarif Vakfı Kanunu'nun bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüklerinin durdurulması istemini reddetti.
CHP, ilgili kanunun bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüklerinin durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Dava dilekçesinde, Tevhidi Tedrisat Kanunu ile tüm eğitim öğretim merkezlerinin Milli Eğitim Bakanlığına bağlandığı, dava konusu kuralla Bakanlığın yetkilerinin bir kısmının Vakfa devredildiği belirtilerek, kuralın Anayasaya aykırı olduğu ileri sürüldü.
Anayasa Mahkemesi, düzenlemenin iptal istemini reddetti.
Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, Türkiye Maarif Vakfının amacının, yurt dışında insanlığın ortak birikim ve değerlerini esas alarak örgün ve yaygın eğitim hizmetleri vermek ve geliştirmek amacıyla okul öncesi eğitimden üniversite eğitimine kadar tüm eğitim süreçlerinde burslar vermek, okullar, eğitim kurumları ve yurtlar gibi tesisler açmak olduğunun belirtildiği kaydedildi.
Gerekçede, Vakfın tesis açma yetkisinin de bu amaçlarla sınırlı olduğu belirtildi.
Vakfın, yurt dışında örgün ve yaygın eğitim hizmetleri vermek amacıyla kurulduğu, bu hizmetleri yerine getirebilmek için açacağı tesislerin faaliyette bulunacağı ülkenin mevzuatına göre farklılık gösterebileceği ifade edilen gerekçede, bu tesislerin önceden tek tek sayılmak suretiyle belirlenmesine imkan bulunmadığı kaydedildi.
Kanun koyucunun da bu durumu gözeterek okul, eğitim kurumları ve yurtları örnek göstermek suretiyle genel bir belirleme yaptığı ve Vakfa, sayılan kurumlarla bu kurumlara benzer nitelikte tesisler açma yetkisi verdiği anlatıldı. Bu nedenlerle, kuralın Vakfa, sınırları belirsiz bir şekilde tesis açma yetkisi tanımasının söz konusu olamayacağı ifade edildi.
Vakfın kuruluş amacını gerçekleştirebilmesi amacıyla diğer vakıflardan farklı kurallara tabi tutulmasında da eşitlik ilkesine aykırılık bulunmadığı tespiti yapıldı.
- Kadroları, kendi eğitim programlarıyla yetiştirebilmesi
CHP, Vakfın yurt dışında açacağı eğitim kurumlarında eğitmenlik, okutmanlık, danışmanlık ve akademisyenlik gibi görevleri üstlenecek kadroları, yurt içi de dahil kendi bünyesinde açacağı eğitim programlarıyla yetiştirebileceğini öngören düzenlemenin de iptalini istedi.
Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemeyi de Anayasaya uygun buldu.
Gerekçede, Vakfın yurt dışındaki eğitim kurumlarında görev alacak eğiticilerinin yetiştirilmesi, çalışma koşulları ile bu kişilerin kullanacağı unvanlara ilişkin hususları belirleme yetkisinin kanun koyucuya ait olduğu belirtildi.
Vakfın yurt dışında açacağı eğitim kurumlarında görev yapmak üzere danışman unvanlı kadrolar oluşturulması ve danışmanların yetiştirilmesine yönelik eğitim programları düzenlenmesi konusunda Vakfa yetki verilmesinin kanun koyucunun takdir yetkisi kapsamında kaldığına işaret edildi.
- Faaliyetlerin şirket üzerinden gerçekleştirilmesi
Vakfın, Kanunda sayılan faaliyetleri tüzel veya gerçek kişilerle ortak yapabileceği gibi ihtiyaç halinde bütün faaliyetleri, şirketler devralarak bu şirketler üzerinden de gerçekleştirebileceği şeklindeki düzenlemenin iptal istemi de reddedildi.
Anayasa Mahkemesinin gerekçesinde, vakıfların şirket kurmalarına veya bir şirkete ortak olmalarına herhangi bir hukuki engel bulunmadığı kaydedildi. Dava konusu kurallarla Vakfa ortaklık kurma veya şirket devralma konusunda sınırları belirsiz bir yetki verilmesinin söz konusu olmadığı ifade edildi.
- Vakfa 1 milyon lira aktarılması
Anayasa Mahkemesi, kuruluş işlemlerinde kullanılmak ve kalanı kuruluş tamamlandıktan sonra Vakfa devredilmek üzere Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden Vakfa bir milyon Türk lirasının aktarılmasını öngören düzenlemenin iptal isteminin de reddine karar verdi.
Gerekçede, 'Anayasaya ve hukukun genel ilkelerine aykırı olmamak kaydıyla kamu yararı gözetilerek merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idarelerin bütçelerinden dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılmasına yönelik düzenleme yapma konusunda kanun koyucunun takdir yetkisi bulunmaktadır.' denildi.
Vakfın amaçlarını gerçekleştirmek üzere bir an önce kuruluş işlemlerini tamamlaması ve faaliyete başlaması amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden bir milyon Türk lirasının Vakfa aktarıldığının anlaşıldığı belirtilen gerekçede, 'Bu yönüyle kuralın kamu yararına aykırı olduğu söylenemez. Vakfa aktarılması öngörülen kamu kaynağının miktarının makul ve ölçülü olup olmadığı ise yerindeliğe ilişkin olup anayasallık denetimi kapsamı dışında kalmaktadır.' tespiti yapıldı.