Tarim Girdi Maliyetlerdi Aylikta Ve Yillikta Artti
Antalya Ticaret Borsasi (ATB) ve Antalya Tarim Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Baskani Ali Çandir, Türkiye Istatistik Kurumu’nun açikladigi Nisan ayi Tarimsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarim-GFE) degerlendirdi. Nisan ayi için açiklanan Tarim-GFE’nin aylik yüzde 1,72 arttigini belirten Çandir, “Bu rakam, endeksin ölçülmeye basladigi 2015 yilindan itibaren Nisan aylari ortalamasinin (1,67) yüzde 3 üzerinde olmustur” dedi. Tarim-GFE’nin Nisan ayinda yillik yüzde 52,20 arttigini kaydeden Çandir, “Bu yillik rakam, son 9 yilin Nisan aylari ortalamasinin (32,51) yüzde 61 üzerinde olmustur. Tarim-GFE, aylikta geçen yilki Nisan ayindan 8 kattan fazla, yillikta ise yüzde 55’ten fazla artis olarak ilan edilmistir” dedi.
Tohum aylikta yükseliste
Nisan ayi Tarim-GFE’nin alt kalemlerine bakildiginda, tarimda kullanilan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda aylik yüzde 1,70 ve yillik ise yüzde 49,13’lük artis oldugunu belirten Çandir, “Nisan aylari itibariyle aylikta 2021 ve 2022 yillarindan ve yillikta ise 2022 yilindan sonraki en yüksek degerler olmustur” dedi.
Nisan’da tohumda aylik yüzde 5,35, enerjide yüzde 1,13, gübrede yüzde -0,23, ilaçta yüzde 2,15, veteriner hizmetlerinde yüzde 0,02, yemde yüzde 1,65 ve diger kalemlerde ise yüzde 1,29 degisimler ilan edildigini kaydeden Çandir, yillikta ise tohumda yüzde 61,96, enerjide yüzde 70,69, gübrede yüzde 26,92, ilaçta yüzde 23,76, veteriner hizmetlerinde yüzde 143,26, yemde yüzde 36,20 ve diger kalemlerde ise yüzde 89,95’lik artisa dikkat çekti. Çandir, tarimsal yatirima katki saglayan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda ise aylik yüzde 1,87 ve yillik yüzde 73,70’lik artis oldugunu belirtti.
Çandir, “Nisan ayinda Tarim-GFE alt kalemlerindeki degisimler, yilbasindan bu yana benzer egilim göstermistir. Örnegin veterinerlik hizmetlerindeki ve diger hizmet kalemlerindeki sira disi artislar ile gübre, ilaç ve yemdeki ortalama enflasyonun 3’te 1’i kadar artislar dikkat çekici olmaya devam etmistir” degerlendirmesinde bulundu.
Üretici fiyatlarinin altinda
TÜIK tarafindan Nisan ayi tarimsal üretici fiyat endeksi Tarim-ÜFE’nin aylik yüzde 2,71 ve yillik ise yüzde 60,77 oldugunu hatirlatan Çandir, “Tarimsal faaliyetlerde bulunanlar açisindan son bir yillik egilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmisken Nisan ayindaki aylik ve yillik girdi maliyetleri artisi, üretici fiyatlarinin altinda seyretmistir. Üretici lehindeki bu aylik ve yillik seyrin önümüzdeki aylarda devam etmesi, üreticiler için önem arz etmektedir. Böylece üretici kesimin birikmis zararlarinin azalmasina katki saglayacaktir” dedi.
Yurt içi ve yurt disi üretici enflasyonlari da tarim sektörünü dolayli olarak etkiledigini belirten Baskan Ali Çandir, yurt disi üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin Nisan’da aylikta yüzde 1,37, yillikta yüzde 65,53 gibi yüksek düzeyde arttigini kaydetti.
Yurt içi üretici enflasyonu YI-ÜFE’nin aylikta yüzde 3,60 ve yillikta yüzde 55,66 gibi yüksek düzeyde arttigini hatirlatan Çandir, “Üretici düzeyindeki gida kalemi ise aylik yüzde 5,38 ve yillik ise yüzde 64,51 artmisti. Bu durum, Nisan ayinda da tarima dayali imalat sanayiindeki enflasyonun, tarimdan daha yüksek seyrettigini göstermektedir” degerlendirmesinde bulundu.
Nisan ayinda tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylik yüzde 3,18, yillik yüzde 69,80 arttigini belirten Çandir, tüketici taraftaki gida enflasyonunun Nisan’da aylik yüzde 2,78, yillik yüzde 68.50 olarak ilan edildigine dikkat çekti. Çandir, islenmemis gida enflasyonunun Nisan’da aylik yüzde 3,85, yillik yüzde 77,85 ilan edildigini belirtirken, yas meyve sebze enflasyonunun aylik yüzde 0,66 ve yillik 77,96 arttigini kaydetti.
Çandir, “Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldigi enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu oldugunu göstermeye devam etmektedir” dedi.