Türkiye Nüfusunun Yüzde 49,9'Unu Kadinlar, Yüzde 50,1'Ini Erkekler Olusturdu

Adrese Dayali Nüfus Kayit Sistemi (ADNKS) sonuçlarina göre 31 Aralik 2023 tarihi itibariyla, kadin nüfus 42 milyon 638 bin 306 kisi, erkek nüfus 42 milyon 734 bin 71 kisi oldu. Diger bir ifadeyle, toplam nüfusun %49,9’unu kadinlar, %50,1’ini ise erkekler olusturdu. Kadinlar ile erkekler arasindaki bu oransal denge, kadinlarin daha uzun yasamasi nedeniyle, 60 ve daha yukari yas grubundan itibaren kadinlarin lehine degisti. Kadin nüfusun orani, 60-74 yas grubunda %52,1 iken 90 ve üzeri yas grubunda %70,2 oldu.

Türkiye Nüfusunun Yüzde 49,9'Unu Kadinlar, Yüzde 50,1'Ini Erkekler Olusturdu
Kadinlarin erkeklerden 5,5 yil daha uzun yasadigi görüldü

Hayat Tablolari sonuçlarina göre, dogusta beklenen yasam süresi 2020-2022 döneminde Türkiye geneli için 77,5 yil iken kadinlarda 80,3 yil, erkeklerde 74,8 yil oldu. Genel olarak kadinlarin erkeklerden daha uzun yasadigi ve dogusta beklenen yasam süresi farkinin 5,5 yil oldugu görüldü.

Dogusta saglikli yasam süresi kadinlarda 57,0 yil oldu

Hayat Tablolari sonuçlarina göre, belirli bir yastaki kisinin günlük hayattaki faaliyetlerini sinirlandiracak bir saglik sorunu olmadan yasamasi beklenen yil sayisini ifade eden saglikli yasam süresi, 2020-2022 döneminde sifir yasinda bulunan bir kisi için Türkiye genelinde 58,4 yil iken kadinlarda 57,0 yil, erkeklerde 59,7 yil oldu. Buna göre, erkeklerin dogusta saglikli yasam süresinin kadinlardan 2,7 yil daha uzun oldugu görüldü.

Kadinlarda obezite orani %23,6 oldu

Türkiye Saglik Arastirmasi sonuçlarina göre boy ve kilo degerleri kullanilarak hesaplanan vücut kitle indeksi incelendiginde, 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki kisilerin %20,2’sinin obez, %35,6’sinin ise obez öncesi durumda oldugu görüldü.

Obez bireylerin orani cinsiyete göre incelendiginde, kadinlarin %23,6’sinin obez ve %30,9’unun obez öncesi durumda, erkeklerin %16,8’inin obez ve %40,4’ünün obez öncesi durumda oldugu görüldü.

Ortalama egitim süresi kadinlarda 8,5 yil oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, ortalama egitim süresinin yillara göre arttigi görüldü.

Türkiye geneli için ortalama egitim süresi 2011 yilinda 7,3 yil, kadinlarda 6,4 yil, erkeklerde 8,3 yil iken, 2022 yilinda Türkiye genelinde 9,2 yil, kadinlarda 8,5 yil, erkeklerde 10,0 yil oldu.

Cinsiyete göre ortalama egitim süresi, 2011-2022

En az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani %86,7 oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, en az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki nüfusun toplam nüfus içindeki oraninin 2008-2022 yillari arasinda arttigi görüldü.

En az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki bireylerin toplam nüfus içindeki orani, 2008 yilinda %75,1 iken 2022 yilinda %91,3 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2008 yilinda en az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani %67,5, erkeklerin orani %82,8 iken, bu oran 2022 yilinda kadinlarda %86,7, erkeklerde ise %96,1 oldu.

Yüksekögretim mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani %21,6 oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, yüksekokul ve fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki nüfusun toplam nüfus içindeki orani, 2008 yilinda %9,1 iken 2022 yilinda %23,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2008 yilinda yüksekögretim mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani %7,1, erkeklerin orani %11,2 iken bu oran 2022 yilinda kadinlarda %21,6, erkeklerde ise %25,5 oldu.

Yüksekögretim mezunu kadinlarin isgücüne katilim orani %68,8 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki nüfusun isgücüne katilma oraninin %53,1 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda %35,1, erkeklerde ise %71,4 oldu.

Isgücüne katilma orani egitim durumuna göre incelendiginde, kadinlarin egitim seviyesi yükseldikçe isgücüne daha fazla katildiklari görüldü.

Okuryazar olmayan kadinlarin isgücüne katilma orani %13,9, lise alti egitimli kadinlarin isgücüne katilma orani %27,1, lise mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani %36,1, mesleki veya teknik lise mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani %43,0 iken, yüksekögretim mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani %68,8 oldu.

Kadinlarin istihdam oraninin erkeklerin yarisindan daha az oldugu görüldü

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki nüfusun istihdam oraninin %47,5 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda %30,4, erkeklerde ise %65,0 oldu.

En yüksek istihdam orani %54,1 ile TR21 (Tekirdag, Edirne, Kirklareli) bölgesinde, en düsük istihdam orani ise %33,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Sirnak, Siirt) bölgesinde gerçeklesti.

En yüksek kadin istihdam orani, %37,4 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüshane) bölgesinde, en düsük kadin istihdam orani ise %18,2 ile TRC3 (Mardin, Batman, Sirnak, Siirt) bölgesinde gerçeklesti.

En yüksek erkek istihdam orani, %72,8 ile TR21 (Tekirdag, Edirne, Kirklareli) bölgesinde, en düsük erkek istihdam orani ise %50,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Sirnak, Siirt) bölgesinde gerçeklesti.

Kadinlarin istihdamda yari zamanli çalisma orani %16,1 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre yari zamanli çalisanlarin istihdam içindeki oraninin 2022 yilinda %9,8 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda %16,1, erkeklerde ise %6,7 oldu.

Hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki kadin istihdam orani %28,0 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki bireylerin istihdam orani, 2014 yilinda %59,8 iken 2022 yilinda %60,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2022 yilinda hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki kadinlarin istihdam oraninin %28,0, erkeklerin istihdam oraninin ise %90,5 oldugu görüldü.

Cinsiyetler arasi ücret veya kazanç farki tüm egitim düzeylerinde erkek lehine gerçeklesti

Cinsiyetler arasi ücret veya kazanç farki, erkek ve kadin arasindaki ücret veya kazanç farkinin erkek ücret veya kazancina yüzdesel orani olarak tanimlanmaktadir. Kazanç Yapisi Istatistiklerine göre, yillik ortalama brüt ücret-maas ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark %17,1 ile yüksekögretim mezunlarinda, en düsük fark %12,4 ile yine ilkokul ve alti mezunlarda gerçeklesti. Yillik ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için ise, en yüksek fark %19,6 ile lise mezunlarinda, en düsük fark ise %14,5 ile ilkokul ve alti mezunlarda gerçeklesti.

Kadin büyükelçi orani %27,3 oldu

Disisleri Bakanligi verilerine göre kadin büyükelçi orani 2011 yilinda %11,9 iken 2023 yilinda %27,3 oldu. Erkek büyükelçi orani ise 2011 yilinda %88,1 iken 2023 yilinda %72,7 oldu.

Kadin milletvekili orani %19,9 oldu

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre 2023 yil sonu itibariyla 599 milletvekili içerisinde kadin milletvekili sayisinin 119, erkek milletvekili sayisinin ise 480 oldugu görüldü.

Meclisteki kadin milletvekili orani 2007 yilinda %9,1 iken, 2023 yilinda %19,9 oldu.

Yüksekögretimde görevli profesörler içinde kadin profesör orani %33,9 oldu

Yüksekögretim Istatistiklerine göre yüksekögretimde görevli profesörler içerisindeki kadin profesör orani 2010-2011 ögretim yilinda %27,6 iken 2022-2023 ögretim yilinda %33,9 oldu. Yüksekögretimde görevli doçentler içerisindeki kadin doçent orani ise, 2010-2011 ögretim yilinda %32,2 iken 2022-2023 ögretim yilinda %40,8 oldu.

Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadin orani %19,6 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre sirketlerde üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadin orani 2012 yilinda %14,4 iken 2022 yilinda %19,6 oldu.

Kadin Arastirma ve Gelistirme (Ar-Ge) personelinin orani %34,1 oldu

Belirli bir dönemde (genellikle bir takvim yili) bir kisi ya da grup tarafindan Ar-Ge faaliyetleri için harcanan sürenin ayni dönemde çalisilan toplam süreye bölünmesi yoluyla hesaplanan Tam Zaman Esdegeri (TZE), 0 ile 1 arasinda bir deger alarak uluslararasi Ar-Ge personeli karsilastirmalarinda kullanilmaktadir.

Arastirma-Gelistirme Faaliyetleri Arastirmasi sonuçlarina göre, TZE cinsinden kadin Ar-Ge personel sayisi, 2022 yilinda 93 bin 41 kisi ile toplam Ar-Ge personel sayisinin %34,1’ini olusturdu. Sektörler itibariyla TZE cinsinden kadin Ar-Ge personel orani, yüksekögretimde %47,5, kâr amaci olmayan kuruluslarin da dâhil edildigi genel devlette %31,0, mali ve mali olmayan sirketlerde ise %27,3 oldu.

Ortalama ilk evlenme yasi kadinlarda 25,7 oldu

Evlenme Istatistiklerine göre resmi olarak ilk evliligini 2023 yilinda yapmis olan kadinlarin ortalama evlenme yasi 25,7 iken erkeklerin ortalama evlenme yasi 28,3 oldu. Ortalama ilk evlenme yasinin en yüksek oldugu il, kadinlarda 29,0 yas, erkeklerde 32,7 yas ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yasinin en düsük oldugu il ise kadinlarda 22,9 yas ile Agri, erkeklerde 26,2 yas ile Sanliurfa oldu.

Kadinlarin %16,2’sinin egitim seviyelerinin eslerinden daha yüksek oldugu görüldü

ADNKS sonuçlarina göre resmi evliliklerde esler arasindaki egitim farki incelendiginde, 2022 yilinda kadinlarin %38,9’unun kendilerinden daha yüksek egitimli erkeklerle evli oldugu görüldü.

Eslerinden daha yüksek egitimli olan kadinlarin oraninin %16,2, egitim seviyeleri ayni olan eslerin oraninin ise %42,8 oldugu görüldü.

Kesinlesen bosanma davalari sonucu annenin velayetine verilen çocuk orani %74,9 oldu

Bosanma Istatistiklerine göre 2023 yilinda kesinlesen bosanma davalari sonucu çocuklarin velayetinin çogunlukla anneye verildigi görüldü.

Annenin velayetine verilen çocuk orani %74,9 iken babanin velayetine verilen çocuk orani ise %25,1 oldu.

Internet kullanan kadinlarin orani %83,3 oldu

Hanehalki Bilisim Teknolojileri Kullanim Arastirmasi sonuçlarina göre 2023 yilinda 16-74 yas grubundaki bireylerin Internet kullanim orani %87,1 oldu. Bu oran kadinlarda %83,3 iken erkeklerde %90,9 oldu.

Kadinlarin %27,4’ü yasadigi çevrede gece yalniz yürürken kendini güvensiz hissetti

Yasam Memnuniyeti Arastirmasi sonuçlarina göre 2023 yilinda, yasadiklari çevrede gece yalniz yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin orani %18,9 iken bu oran kadinlarda %27,4, erkeklerde %10,2 oldu. Kadinlarin %56,3’ü, erkeklerin ise %75,8’i yasadiklari çevrede gece yalniz yürürken kendilerini güvende hissetti.

Evde yalniz olduklarinda kendilerini güvensiz hissedenlerin orani 2023 yilinda %4,6 iken bu oran kadinlarda %6,3, erkeklerde %2,7 oldu. Kadinlarin %83,4’ü, erkeklerin ise %90,8’i evde yalniz olduklarinda kendilerini güvende hissetti.
Kaynak: İHA