Türkiye'de Benzeri Yok, 700 Bin Yillik Metal Atölyesi Kesfedildi

Kent merkezine 6 kilometre uzaklikta bulunan ve medeniyetler besigi olarak tarihi ile dini açidan önemli bir degere sahip olan Harput Mahallesi’nin UNESCO Dünya Mirasi Kalici Listesi’ne girmesi için baslatilan çalismalar sürüyor. Suanda UNESCO Dünya Mirasi Geçici Listesi’ne bulunan 5 bin yillik tarihi geçmise sahip olan Harput Mahallesi’nde bulunan Harput Kalesi’nde, Firat Üniversitesi Egitim Fakültesi Ögretim Üyesi Güzel Sanatlar Bölüm Baskani Prof. Dr. Ismail Aytaç baskanliginda kazi çalismalari 10 yildir devam ediyor. Prof. Dr. Aytaç koordinesinde yürütülen çalismalarda silahlar, ok uçlari, mancinik taslari, seramik ve cam olmak üzere 100 binden fazla tarihi eser obje çikartilirken son kesif ise heyecanlandirdi. Devam eden çalismalar çerçevesinde 700 bin yillik oldugu tahmin edilen 5 adet metal üretim atölyesi bulundu. Cevherlerin isitilarak mamule dönüstürüldügü bu atölyeler, bozulmamis hali ve genis alan kaplamasiyla Türkiye’de gün yüzüne çikan atölyeler arasinda bir ilk oldugu tahmin ediliyor. Aytaç, Harput’un UNESCO Dünya Mirasi Kalici Listesi’ne girmesinde büyük rol oynayacak olan bu atölyelerin konservasyon ve restorasyonunu yapip üzerini kapatarak turizme açacaklarini kaydetti.



“Bildigimiz kadariyla metal atölyesi Türkiye’de yok”

Gün yüzüne çikarilan metal atölyesi hakkinda bilgi veren Kazi Baskani Prof. Dr. Ismail Aytaç, “Burada görüldügü üzere 5 tane metal üretim atölyesi var. Buradaki cevherlerin isitilarak mamule dönüstürüldügü bir atölye. Bu kadar yogun ve orijinal Orta Çagdan günümüze gelmistir. Bildigimiz kadariyla metal atölyesi Türkiye’de yok. Biz de bu sene buradakilerin konservasyonunu ve restorasyonunu yapip duvarlarini ve üst örtüsünü kapatarak turizme açacagiz. Bu anlamda bir ilk olacak. Bulundugumuz alanda bu örnek kisim disinda en az 400 metrekarelik alan atölye olarak kullanismis, onlarin da büyük bir kismini kazisini gerçeklestirdik. Ancak restore edip turizme geçirilme islemleri asama asama gerçeklesmektedir” dedi.



“Bölgenin stratejik eser üretim merkezlerinden birisidir, diyebiliriz”

Bozulmamis hali ve genis alan kaplamasiyla Türkiye’de gün yüzüne çikan atölyeler arasinda bir ilk oldugunu düsündüklerini ifade eden Prof. Dr. Aytaç, “ Kale kazilari Türkiye’de son yillarda hiz kazandi. Bu içlik dedigimiz atölyeler kismi ile ilgili daha önce çesitli mamullere yönelik kazilarda çikarilan buluntu veren alanlar vardi. Fakat bu kadar genis alanda ve bu kadar saglam gelmis örnek pek yok. Sadece bir iki tane isleme firini olan kazi merkezleri var. Ama Harput Kalesi kadar yogun isletmenin oldugu ve günümüze saglam gelmis hele ki Orta Çaga ait is situ dedigimiz bozulmamis hale gelmis örnegini bildigimiz kadariyla yok. Bölgenin stratejik eser üretim merkezlerinden birisidir, diyebiliriz. Çünkü Harput Kalesi’nde hem çanak çömlek dedigimiz hem de cam üretim dedigimiz atölyeler çikti. Ama bunlarin turizme kazandirilma noktasinda bir ilk olacak diye biliyorum” diye konustu.



“Burasi da en az 700 bin yillik bir üretim atölyesi”

Daha büyük firmalardan destek beklediklerini ifade eden Aytaç, “Çok büyük bir alandan bahsediyoruz. Burada üst kodun ancak 4’te 1’inin kazilari bitti. Bunun yarisinin da projesi bitti ve uygulama asamana basladi.

Bununla ilgili Göbekli Tepe gibi düsünecek olursak modern kapatma üstü örtü sistemleri ve iç donatinin da hazir hale getirilerek turizme açma asamasina geldik. Bunun için sponsor olacak firmalar var. Daha büyük firmalardan destek bekliyoruz. Hem ülke turizmine hem de Elazig kültürüne de katki saglamis olacaklar. Burasi da en az 700 bin yillik bir üretim atölyesi. 1700’lü yillara kadar üretim yapildigini tahmin etmekteyiz. Atesli silahlara geçildikten sonra ok ucu gibi geleneksel metal üretimleri azaldi. Ondan sonraki süreçte ise normal günlük kap kacak olarak 1800’lü yillara kadar üretimin devam ettigini tahmin ediyoruz” seklinde konustu.