Günes Çarpmasi Yasamsal Tehdit Olusturabiliyor

Özel Denizli Tekden Hastanesi Dahiliye Uzmani Dr. Mehmet Ali Çirnaz, sicak havalarda alinacak önemlerle ilgili tavsiyelerde bulundu. Çirnaz, “Sicaga bagli saglik sorunlarinin yogunlastigi günlerdeyiz. Her seyden önce sicaga bagli saglik sorunlarinin önlenebilir seyler oldugunu bilmek gerekir. Basit bir sicak yorgunlugundan hayati tehdit edici günes çarpmasina kadar degisebilen bu sorunlarin neden olustugu, kimlerin, ne zaman daha fazla risk tasidigi, önleyici yöntemlerin neler oldugu bilinirse sicaktan etkilenme en az seviyeye düsecektir” diye konustu

Sicak yorgunlugunun belirtileri

Sicak yorgunlugunun belirtilerine deginen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çirnaz, “Sicak yorgunlugu, asiri sicaga uzun süreli maruz kalmalarin sonrasinda, özellikle sivi alimi da az oldugunda, birkaç gün sonra ortaya çikan bir sorundur. Asiri su ve tuz kaybi sonucu olusan bu soruna yaslilar, idrar söktürücü ilaç kullanan hipertansiyon veya kalp hastalari ile sicakta egzersiz yapanlarda sik rastlanir. Uzunca süren kas kramplari, asiri terleme ve yorgunluk, bas agrisi, bas dönmesi, bulanti, kusma gibi belirtiler ile birlikte asiri güçsüzlük ve bitkinlik sorunu varsa sicak yorgunlugundan kuskulanmakta fayda var. Eger sik sik nefes alip vermek ihtiyaci, çarpinti, fenalik-bayginlik hissi ve soguk terleme gibi belirtiler ortaya çikmissa, sorunun sicak çarpmasina bile dönüsebilecegi unutulmamali. Özellikle yaslilarda, kalp veya seker hastaligi, hipertansiyon sorunu olanlarda tibbi yardimi erken almakta tereddüt etmemek gerekir. Tibbi yardim gelene kadar; Dinlenmeli, sivi almanin (en iyisi su içmektir, enerji içecekleri veya soguk taze meyve sulari da olabilir) iyi geldigi akilda tutulmali. Bol sekerli sivilar zararli olabilir. Soguk bir dus almak, soguk su emdirilmis süngerle islanmak Havalandirilmis, gölge, serin bir ortamda kalmak yararlidir” ifadelerini kullandi.

Günes yanmalarina karsi soguk kompres

Hava sicakliginin artmasi sonucu olusan saglik sorunlarinin en sik görülenlerinin günes yanmalari ve sicak lekeleri olduguna isaret eden Uzm. Dr. Mehmet Ali Çirnaz, su bilgileri paylasti:

“Uzunca bir güneslenmenin sonrasinda, ciltte agri, ateslenme ve su toplamis kabarciklarin olustugu görülebilir. Böyle bir durumda o bölgeye hemen soguk kompres uygulamak veya soguk su ile islatilmis bir süngerle cildi islatmak gerekir. Bölgeye nemlendirici losyonlar veya aloe verali sivilar sürülebilir. Dis macunu, yemeklik yag veya baska bir seyden uzak durmali, su kabarciklarini sikilmamalidir. Sicak etkisi ile olusmus küçük kirmizi sivilce veya su kabarciklari varsa o bölgeleri kurutmaya çalisirken pudra, merhem, krem kullanmamaya dikkat edilmelidir”

En tehlikelisi günes çarpmasi

“Günes çarpmasi tehlikeli bir durumdur” diyen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çirnaz, “Sicak çarpmasinda vücut isisinda sürekli bir artis (10-15 dakikada 40-41 dereceye ulasabilir) ve bilinç bulanikligi vardir. Kirmizi, sicak, kuru bir cilt, mide bulantisi, bas dönmesi, bas agrisi, çarpinti, zihinsel karmasikliklarin eslik ettigi sürekli bir sicaklik artisinda sicak çarpmasi söz konusudur. Eger acilen tedavi edilmezse yasami bile tehdit edebilir. Böyle bir durumda: Hasta hemen serin ve gölge bir yere alinmali, en hizli sekilde sogutulmali; mesela soguk suyun altina sokulmali, soguk kompresler uygulamali. Soguk bir küvete almak iyi olabilir. Bu islemle beden isisi 38 derecenin altina düsene kadar birakilmamalidir. En kisa sürede bir acil servise ulasim saglanmalidir. Istemsiz kasilmalar varsa hastayi kendine zarar vermeyecegi bir konuma getirmek gerekir. Yiyecek bir sey vermemeli, solunum yolunu açik tutulmalidir” ifadelerini kullandi.

Günes çarpmasini önleyici yöntemler

Günes çarpmasina karsi asinabilecek önlemlere de deginen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çirnaz, su tavsiyelerde bulundu:

“Hava sicakligi asiri yüksek derecelere ulastigi, hizli yükseldigi, uzunca süre yüksek kaldigi taktirde yeterli miktarda sivi tüketmeli, su içmek için susamayi beklememeli ; özellikle yaslilara sik araliklarla su içirilmelidir. Aktiviteyi azaltmak sicak ortamda egzersiz yapmamak, yapilirsa her saat basi 2-3 bardak su içmek gereklidir. Doktorunuz fazla sivi almamanizi istediyse, sicak havalarda ne miktarda ilave edebileceginizi görüsmekte yarar vardir. Sivi kaybini çogaltan alkol, kafein ve fazla seker içeren sivilardan uzak durmali; mide kramplari yapabildiginden, çok soguk içeceklerden sakinmalidir. Asiri terleme durumunda, tuz kaybini telafi etmeli, tuz tüketimi sinirlandirilmissa mutlaka takip eden doktora danisilmalidir. Günesten korunmak ,sapka, açik renkli ve ince giyecekler, semsiye kullanmak ,günesin etkilerinden koruyucu ürünlerden yararlanmak gereklidir. Bu ürünleri cilde, günese çikmadan 30 dakika önce tatbik etmeli, en az 15 faktör içeren ürünleri seçmeli, ürünlerin etkilerinde ‘UVA/UVB koruyucu’ etkilerini görmelidir. Disari çikmak için serin ve günesi az saatleri kullanmali: Sabah ve aksam saatleri en uygunudur. Çok gerekli degilse sicakta disari çikmamalidir. Disari çikildiginda asiri efordan uzak durmalidir. Sik dus almakta fayda vardir.”

Risk gruplari daha dikkatli olmali

Günes çarpmasi riski yüksek olan kisileri daha dikkatli olmasi gerektiginin altini çizen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çirnaz, “Çocuklar, 65 yas üzerinde olanlar, asiri kilolu ve sismanlar kalp ve solunum yetmezligi sorunu bulunanlar, hipertansiyonlular, depresyon ve uykusuzluk sorunu yasayanlar, agir bedensel güç sarf ederek hayatini kazananlar, bilinç bozuklugu olan hastalar riskli grubun içinde yer almaktadir. Sicak kramplari, özellikle günes altinda yapilan agir fiziksel aktiviteler ve yogun terlemeyi takiben olusur. Sebebi tuz ve nem kaybidir. Özellikle tuzsuz-az tuzlu bir beslenme uyguluyor veya tuz kaybettiren idrar söktürücü ilaçlar kullaniliyorsa daha tedbirli olmalidir. Kramp olustugunda: Hemen istirahate çekilmek ve serin bir yerde dinlenmek, taze meyve suyu veya su içmek, en az 2-3 saat aktiviteden uzak durmak gerekir. Sicak kramplari, sicak yorgunlugu veya sicak çarpmasina dönüsebilecegi için dikkatli olunmalidir. Kramplar 1 saat içinde düzelmezse mutlaka tibbi yardim almak gerekir” diye konustu.