100 yıl sonra aynı gün imzalar atıldı: 16 anlaşma 6 milyar dolar! Başkan Erdoğan'dan Gazze ve Ukrayna'da ateşkes açıklaması
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın davetine icabetle resmi ziyarette bulunmak üzere gittiği Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de. Başkan Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban'ın katılmıyla iki ülke arasında 16 anlaşmanın imza töreni düzenlendi. Vize serbestisi konusunda Türkiye'yi desteklediklerini belirten Orban, "Önümüzdeki yüzyıl sizin olacak, biz buna inandık." dedi. Katil İsrail'in Gazze'deki katliamı ve Ukrayna'daki savaşın bitmesi için yoğun çaba harcadıklarına dikkat çeken Başkan Erdoğan bir kez daha ateşkes çağrısı yaptı.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Macaristan'ın Başkenti Budapeşte'de Macar mevkidaşı Katalin Novak tarafından resmi törenle karşılandı. Kahramanlar Meydanı'nda karşılanan Erdoğan, iki ülke marşlarının seslendirilmesinin ardından tören kıtasını Macarca selamladı.
Erdoğan tören kapsamında Meçhul Asker Anıtı'na çelenk bıraktı.
Ardından askeri geçiş törenini izleyen iki lider, heyetlerini birbirine takdim etti.
Törende, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu hazır bulundu.
Erdoğan, tören sonrasında Macar mevkidaşıyla görüşme yapmak üzere Sandor Sarayı'na geçti.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'na katılmak üzere geldiği Budapeşte'de Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak ile görüşme gerçekleştirdi.
Erdoğan, burada özel defteri imzaladı.
Erdoğan, görüşmenin ardından, Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Altıncı Toplantısı'nın gerçekleşeceği Karmelita Manastırı'na hareket etti.
Erdoğan toplantı öncesinde Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile görüştü.
ERDOĞAN TOGG ORBAN AT HEDİYE ETTİ
Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'a "TOGG" elektrikli otomobili hediye ederken, Orban'n da Başkan Erdoğan'a at hediye etti.
16 ANLAŞMAYA İMZA ATILDI
Başkan Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban'ın katılmıyla iki ülke arasında 16 anlaşmanın imza töreni düzenlendi.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN GAZZE VE UKRAYNA'DA ATEŞKES ÇAĞRISI
İki lider imza töreninin ardından orttak basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Katil İsrail'in Gazze'deki katliamı ve Ukrayna'daki savaşın bitmesi için yoğun çaba harcadıklarına dikkat çeken Başkan Erdoğan bir kez daha ateşkes çağrısı yaptı.
Başkan Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban'dan ortak açıklama
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Macaristan arasındaki ticaret hacmini 6 milyar dolara yükseltmeyi hedeflediklerini bildirdi.
Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban, baş başa görüşmenin ve Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 5. Toplantısı'nın ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Başkan Erdoğan, Macaristan Başbakanı Orban'ı ve heyetini Ankara'da misafir etmekten duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Bugün dost ve müttefik Macaristan'da 2013'te kurulan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin 5. Toplantısı'nı gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, görüşmelerde iki ülke ilişkilerini kapsamlı biçimde ele aldıklarını söyledi. Erdoğan, gerek ikili gerekse heyetler arası görüşmede, etraflıca konuları değerlendirme fırsatı bulduklarını vurguladı.
Uluslararası ve bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunduklarını ifade eden Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ekonomik ve ticaret ilişkilerimiz hamdolsun her geçen gün gelişiyor. Mevcut rakamlar ticaret hacmimizin yıl sonu itibarıyla, gerçi bizde 3 milyar dolar gibi gözükse de değerli dostum 4 milyar diyor, biz de gökten ne yağar ki yer kabul etmez diyoruz ve bununla beraber yola devam edip ilk etapta ikili ticaretimizde inşallah 6 milyar doları yakalamayı hedefliyoruz. Bu hedef doğrultusunda atabileceğimiz ortak adımları bugün Sayın Başbakan'la ayrıntılı şekilde mütalaa ettik. Yatırımcılarımızın Macaristan'a olan ilgisinin artmasından memnuniyet duyuyoruz. 500 civarında firmamızın faaliyet gösterdiği Macaristan'da yaklaşık 700 milyon dolarlık Türk ekonomik varlığı bulunuyor. Bu rakamın devam eden ve planlanan yatırımlarla 3 milyar dolar düzeyine çıkmasını bekliyoruz. Değerli dostumun ve Macar makamlarının da desteğiyle inşallah bu hedeflerimizin de üzerine çıkacağımıza inanıyorum. Türkiye olarak biz de Macar yatırımcılara gereken her türlü desteği vermeyi sürdüreceğiz ve bütünüyle iş çevrelerimiz 3. ülkelerde iş birliklerini artırıyor."
"2024 YILINI TÜRKİYE MACARİSTAN KÜLTÜR YILI OLARAK KUTLAYACAĞIZ"
Türk ve Macar girişimcilerin, Afrika kıtasındaki ortak yatırımlarını takdirle karşıladıklarını dile getiren Erdoğan, iki ülkenin NATO müttefikleri olarak savunma sanayisinde büyük iş birliği potansiyeline sahip olduğuna dikkati çekti.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, şöyle devam etti:
"Ülkelerimiz arasındaki dostluk anlaşmasının yürürlüğe girişinin 100. yıl dönümü münasebetiyle 2024 yılını Türkiye Macaristan Kültür Yılı olarak kutlayacağız. Bu kapsamda gerçekleştireceğimiz etkinlikler ortak tarih ve kültürümüzün daha iyi tanıtılmasına vesile olacaktır. Konsey toplantımız 2016 yılında Macaristan'da yakalanan 101 parça tarihi eserin bugün Türkiye'ye yeniden kavuşmasına da vesile oldu. Bundan ötürü Sayın Başbakan'ın şahsında tüm Macar makamlarına gösterdikleri hassasiyet ve yürüttükleri yakın iş birliği için şahsım, milletim adına teşekkür ediyorum. Bu adım, kültür varlığı kaçakçılığını önlemekte istekli ve kararlı olunması halinde etkin mücadelenin mümkün olduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Macar dostlarımız tarafından sergilenen bu iş birliğinin başka ülkelere de örnek olmasını temenni ediyorum.
"YARINKİ TOPLANTIYA MİLLETÇE ÇOK BÜYÜK ÖNEM VERİYORUZ"
Yarın İstanbul'da yapılacak Türk Konseyi Zirvesi'ne Orban'ın da katılacağını hatırlatan Erdoğan, Macaristan'ın 2018 yılından bu yana Türk Konseyi'nin gözlemci üyesi olduğunu, konseyin Avrupa'daki temsilcilik ofisine ev sahipliği yaptığını anımsattı.
Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Stratejik ortağımız Macaristan'la Türk Konseyi'nin yanı sıra diğer bölgesel ve uluslararası platformlarda yürüttüğümüz iş birliği ve dayanışmayı daha ileri noktalara taşımakta kararlıyız. Yarınki konsey toplantısı, özellikle ilk defa bir uluslararası toplantıyı, malum tarihi itibarıyla bizim için Yaslı Ada olan şimdi ise adını Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak koyduğumuz ve A'dan Z'ye yenilediğimiz bu güzel adamızda inşallah ilk toplantımızı yapacağız. Bu bakımdan yarınki toplantıya milletçe çok büyük önem veriyoruz. Hele hele bunu bu konsey toplantısıyla başlatmayı da bizler bir iftihar vesilesi olarak görüyoruz. Stratejik ortağımız Macaristan'da buna başlayışımız bize ayrıca ayrı bir güç katmaktadır."
Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde özellikle Türkiye'ye her an gerekli desteği veren Başbakan Orban'a ve Macaristan'a teşekkür eden Erdoğan, "Üyelik sürecimize verdikleri güçlü desteği her zaman anacağım, anmaya devam edeceğim. Görüşlerimizin, Birlik içinde anlaşılması konusunda sağladıkları katkıların güçlenerek sürmesini temenni ediyorum." dedi.
Konsey toplantısının hayırlara vesile olmasını dileyen Erdoğan, iki ülke bakanlarının karşılıklı yaptıkları çalışmalardan elde ettikleri neticeyi, 9 anlaşmayla taçlandırmalarından dolayı ayrıca teşekkür etti.
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Başkan Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in mülteci krizinde sorunun Türkiye'den kaynaklandığı yönündeki açıklaması ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Dedeağaç'a sevkiyatının devam etmesine ilişkin değerlendirmelerinin sorulması üzerine, "Öncelikle mülteci krizinin Türkiye tarafından kaynaklandığını söylemek gerçekten nankörlüktür." karşılığını verdi.
Türkiye'de yaklaşık 5 milyon mülteciye ev sahipliği yaptıklarını belirten Erdoğan, "Bunun 4 milyona yakını sadece Suriye... Irak var, Afganistan var vesaire... 5 milyona yakın mülteciyi ülkesinde ağırlayan, onlara ev sahipliği yapan bir ülkeye 'mülteci sorunu Türkiye'den kaynaklanıyor' demek nankörlüktür." dedi.
"DÜNYAYI ALDATABİLİRSİNİZ AMA TÜRKİYE'Yİ ALDATAMAZSINIZ"
"Eğer biz kapıları açacak olursak Yunanistan ne yapar bilemem." ifadesini kullanan Başkan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hepsinden öte Ege'de, Akdeniz'de mültecilerin botlarını şişleyerek onları ölüme mahkum eden ülke Yunanistan'dır. Elimizde bütün belgeler var. Çoluk çocuk demeden o botları şişleyerek, bazen kendi kıyı emniyeti, adı emniyet, ve oradan süratle geçmek suretiyle o botları devirerek batıran ve ölüme o insanları mahkum eden yine Yunanistan. Neyi konuşuyorum ben? Tamamıyla ne yazık ki Miçotakis de avanesi de yalanla gün geçiriyorlar, dürüst davranmıyorlar, dürüst davranmadıkları için de bölgede güven telkin etmiyorlar. Şu an itibarıyla da hala sürekli elimizde bütün belgeler var, video kayıtları var. Nasıl Ege'de, Akdeniz'de bu mültecileri, bu düzenli, düzensiz göçmenleri o sulara gömdüklerinin belgeleri var elimizde. Bunu dünyaya anlatmak suretiyle dünyayı aldatabilirsiniz ama Türkiye'yi aldatamazsınız."
"AMERİKAN ÜSLERİNİN SAYISINI BEN SAYA SAYA BİTİREMEDİM"
Başkan Erdoğan, Dedeağaç'taki gelişmelere ilişkin de "Aslında sadece Dedeağaç bir üs değil, Yunanistan'ın kendisi şu anda Amerika'nın bir üssü durumuna gelmiştir. Şu anda Yunanistan'ın içerisindeki Amerikan üslerinin sayısını ben saya saya bitiremedim. O denli Yunanistan'ın içinde Amerika'nın üsleri var. Şöyle hepsini bir araya toparladığımız zaman ortaya öyle bir tablo çıkıyor ki Yunanistan'ın kendisi adeta Amerika'nın bir üssü gibi. Böyle bir tablo var. O da harita üzerine bir belge." değerlendirmesinde bulundu.
"Dedeağaç bunların içerisinde sadece ufak bir bölge." diye konuşan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Şu anda bütün bunlar niye yapılıyor, neden yapılıyor? Biz bunu tabii gerek Biden'la gerek ilgililerle Savunma Bakanım, Dışişleri Bakanım yaptıkları görüşmelerde sorduklarında kaçamak kaçamak cevaplar veriyorlar, dürüst davranmıyorlar. Kendilerine seçtikleri komşu, yanlış bir komşu ve üs olarak da Ege'de Yunanistan'la takındıkları bu tavır doğru bir tavır değil. Düşünün, biz NATO ülkesiyiz, Amerika NATO üyesi, Yunanistan NATO üyesi ama NATO üyeleri olarak Amerika en çok destek veren olduğuna göre biz niye birbirimize düşüyoruz? NATO üyeleri içerisinde gerek asker sayısı itibarıyla gerekse mali destek itibarıyla Türkiye Amerika'dan sonra ilk 7 içerisinde yer alan bir ülkedir, böyle bir tablo var, Yunanistan'ın böyle bir durumu yok, Yunanistan çok gerilerde. Fakat biz kendimize inanıyoruz, kendimize güveniyoruz ve bu bölgenin biz sigortasıyız."
OBRAN'DAN AÇIKLAMALAR
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, gelecek yüzyıl için çok büyük bir proje ortaya koyduğunu belirterek, "Önümüzdeki yüzyıl sizin olacak. Buna inandık, anlaşmalar yaptık." dedi.
Orban, Karmelita Manastırı'nda düzenlenen Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'nın ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Macar Başbakan, ülkesi ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerin önemine işaret ederek, "Bugün ilişkilerimizi kapsamlı stratejik işbirliğine yükselttik. Bundan ötesi, daha yükseği var mı bilmiyorum. Diplomatik dilde bunun dostluk ve kardeşlik olarak en güçlüsü olduğunu düşünüyorum." diye konuştu.
Orban, Türkiye'nin gelecek yüzyıl için ortaya koyduğu projelerin önemine atıfta bulanarak, Başkan Erdoğan'a ithafen, "Önümüzdeki yüzyıl için çok büyük bir proje ortaya koydunuz. Önümüzdeki yüzyıl sizin olacak. Buna inandık, anlaşmalar yaptık." ifadelerini kullandı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Türkiye-Macaristan ilişkilerinin Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık düzeyine yükseltildiğini belirterek, "Ötesi var mı bilmiyorum. Diplomaside bu, dostluk ve kardeşlik açısından en güçlüsüdür." dedi.
Orban, Karmelita Manastırı'nda düzenlenen Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'nın ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Başbakan Orban, yaptığı konuşmada, iki ülke arasında imzalanan mutabakatlara ilişkin "İlişkileri Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık düzeyine yükselttik. Ötesi var mı bilmiyorum. Diplomaside bu, dostluk ve kardeşlik açısından en güçlüsüdür." görüşünü paylaştı.
Türkiye ve Macaristan'ın yapabileceği sıkı işbirliğinin önemine işaret eden Orban, iki taraf arasında varılan mutabakatların gerçekleştirilmesinin ciddi bir sorumluluk yüklediğini söyledi.
Orban, geçmiş yüzyılı kaybeden Macarların, bu yüzyılı kazanmak istediğini, birlikte kazanabilmek için müttefikler aradıklarını dile getirdi.
Resmi olarak 21'inci kez görüştüklerini belirten Orban, iki ülke arasındaki ticaret hacminin iki katına çıkartıldığını ve Türkiye'den Macaristan'a yatırımların arttığını vurguladı.
Orban, özellikle demir yolu geliştirme ve savunma sanayi alanında önemli projelere imza attıklarını aktardı.
"Türkiye olmadan Macaristan'ın güvenliği yok. Macaristan'ı tehdit eden göç tehdidi, Türkiye'siz durdurulamaz." ifadesini kullanan Orban, "Ukrayna ve Rusya savaşından tek bir ülke sonuç alabildi. Tahıl anlaşması ile (tek sonuç alabilen) Türkiye oldu." görüşünü paylaştı.
Orban, İki ülke arasındaki ticaret hacmi için 6 milyar dolar hedef koyduklarını, bunun 4 milyar dolarının başarıldığını dile getirerek, "Vize serbestisi konusunda da Türkiye'yi destekliyoruz. Milli yetkilerimiz içerisinde verebileceğimiz her konuda desteğimizi veriyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Üniversiteler arasında işbirliğinin geliştirildiğini kaydeden Orban, ikili ilişkilerde 100 yılı geride bıraktıklarını ve 2025 yılını "Macar-Türk Ortak Bilim ve İnovasyon Yılı" ilan ettiklerini ifade etti.
Orban, Macaristan'ın Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması'nın güncellenmesini desteklediğini sözlerine ekledi.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın davetine icabetle resmi ziyarette bulunmak üzere gittiği Macaristan'ın başkenti Budapeşte'ye ulaştı.
HAVALİMANINDA KARŞILANDI
Başkan Erdoğan'ı Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanı'nda, Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Macaristan'ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, Macaristan Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürü Anett Varga, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu ile eşi Ekrem Ekşioğlu karşıladı.
Başkan Erdoğan ile eşi Emine Erdoğan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç ile bazı yetkililer de Budapeşte'ye geldi.
ANLAŞMANIN ÜZERİNDEN 100 YIL GEÇTİ
Başkan Erdoğan'ın Budapeşte ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerde tarihi bir güne karşılık geliyor. Türkiye ile Macaristan arasında 1. Dünya Savaşı sonrası kesilen diplomatik ilişkiler, 18 Aralık 1923'te İstanbul'da imzalanan Dostluk Anlaşması ile yeniden kurulmuştu. Söz konusu anlaşmanın üzerinden 100 yıl geçti.
HEDEF İLK AŞAMADA TİCARET HACMİNİ 6 MİLYAR DOLARA ÇIKARMAK
Türk Devletleri Teşkilatında da güçlü işbirliği bulunan iki akraba ülkenin öncelikli hedeflerinden biri, resmi verilere göre, bu yılın 10 aylık döneminde 3,3 milyar dolara ulaşan ticaret hacmini ilk aşamada 6 milyar dolara çıkarmak. Bu rakamın 10 milyar dolar seviyesine taşınması için de atılabilecek adımlar değerlendirildi.
Türkiye, Macaristan'a başta motorlu kara taşıtları, makineler ve cihazlar olmak üzere pamuklu mensucattan demir ve çelik eşyalara kadar çeşitli ürünler ihraç ediyor. Bu ülkeden ithal edilen ürünler arasında makineler ve cihazlar, kazan, plastik ve plastikten mamul eşya, motorlu kara taşıtları ve organik kimyasal müstahzarlar öne çıkıyor.
TÜRK MÜTEAHHİTLER MACARİSTAN'DA 55 PROJE ÜSTLENDİ
Türkiye'nin Macaristan'a ihracatı son dönemde yıllık ortalama yüzde 8,8 büyüdü. Geçen yıl bu ülkeye toplam ihracat 1,6 milyar doları bulurken ithalat 1,8 milyar dolar oldu. İkili ticaret hacmi 3,4 milyar dolara ulaştı. Bu yılın 10 ayında ise ihracat 1,4 milyar dolar, ithalat ise 1,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken iki ülke arasındaki ticaret hacmi 3,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye'den Macaristan'a 2002'den bu yıl ortasına kadar 112 milyon dolarlık doğrudan yatırım yapıldı. Bu ülkeden Türkiye'ye gelen doğrudan yatırımlar ise aynı dönemde 29 milyon dolar oldu.
Türk müteahhitlik firmaları Macaristan'da bugüne kadar yaklaşık 1,5 milyar dolar değerinde 55 proje üstlendi. Teknik müşavirlik hizmetlerinde ise 1,75 milyar dolar değerinde 5 proje gerçekleştirildi. Halihazırda Macaristan'da 500 civarında Türk firması faaliyette bulunuyor.
ÜÇÜNCÜ ÜLKELERLE İŞBİRLİĞİ
Türkiye ile Macaristan, Avrupa Birliği yolunda ve Türk Devletleri Teşkilatındaki işbirliğinin yanı sıra Afrika kıtasındaki yatırımlar için de değerlendirmelerde bulunuyor. Sahra Altı Afrika'nın gelecek 10 yılda nüfusunun yüzde 35 artacağı beklentisiyle firmalar açısından ciddi kazanç sağlayacağı öngörülüyor. Türk ve Macar firmalarının yapacağı yatırımların, Afrikalıların ülkelerinden ayrılmadan hayatlarını istedikleri refah seviyelerinde geçirebilme de imkan sağlaması hedefleniyor.
ENERJİ ALANINDA ANLAŞMALAR
İki ülke arasında enerji alanında da önemli anlaşmalara imza atılıyor. Bu yıl Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ile Macaristan kamu doğal gaz şirketi MVM arasında doğal gaz ihracat anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmaya göre, gelecek yıldan itibaren Türkiye'nin Macaristan'a doğal gaz ihraç etmesi planlanıyor. İki ülke ayrıca Türkiye'nin sıvılaştırılmış doğal gaz altyapısının ve doğal gaz depolama tesislerinin kullanılması konusunda da işbirliğinde bulunması öngörülüyor.
Türkiye, TürkAkım Boru Hattı aracılığıyla Macaristan'a gönderilen Rusya gazı için bir transit ülke konumunda bulunuyor. Bu noktada, gelecekte daha büyük hacimlerde Azerbaycan ve potansiyel olarak Türkmenistan'dan spot ve uzun dönemli sözleşmelerle yapılacak gaz ithalatının Macaristan'a ulaştırılmasının da bu anlaşmaya katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
İki ülke arasında kara ulaştırmasının daha da geliştirilmesi noktasında da değerlendirmeler yapılıyor.
İŞBİRLİĞİ ALANINDA 16 YENİ BELGE İMZALANACAK
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın yapacağı Macaristan ziyaretinde ekonomi, ticaret, savunma sanayisi, enerji ve kültür alanlarına odaklanılacak, iki ülke arasında 16 belgenin imzalanması öngörülüyor.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Başkan Erdoğan'ın Macaristan ziyaretinde iki ülke arasındaki "stratejik ortaklığın", "genişletilmiş stratejik ortaklık" seviyesine çıkarılması hedefleniyor ve buna ilişkin bir belge Başkan Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban tarafından imzalanacak.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Macaristan'la tüm bakanlıklar, her düzeyde çok kapsamlı işbirliği içerisinde. Başkan Erdoğan'a ziyaretinde dışişleri, milli savunma, içişleri, ticaret, enerji ve tabii kaynaklar, sanayi ve teknoloji, aile ve sosyal hizmetler ile kültür ve turizm bakanları olmak üzere 8 bakan eşlik edecek.
Ziyaret kapsamında iki ülke arasında çeşitli alanlarda 16 belgenin imzalanması bekleniyor.
MACARİSTAN'IN TDT'YE KATKISI
Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) gözlemci üyeliği bulunan Macaristan'ın dış politikasını çeşitlendirmek maksatlı Doğu'ya açılım politikası yürüttüğü ve Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek istediği görülüyor.
Geçmişten gelen uzak akrabalık bağlarının TDT gözlemci üyeliği için zemin hazırlamasıyla Macaristan, aktif şekilde TDT içerisinde faaliyetlerini yürütüp katkı sunuyor.
Ziyaret kapsamında TDT ile ilgili somut bir gelişme olmasa da örgüt içerisinde işbirliği, Macaristan ile Türkiye arasındaki görüşmelerde gündemde olacak.
MACARİSTAN İLE TÜRKİYE, PEK ÇOK KONUDA AYNI BAKIŞ AÇISINA SAHİP
Macaristan ile Türkiye, bölgesel ve uluslararası pek çok gelişmede aynı bakış açısına, ilişkilerin önemi ve geliştirilmesi konusunda çok kuvvetli bir iradeye sahip bulunuyor.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi, hedefin altında olsa da büyük bir potansiyeli de barındırıyor ve karşılıklı güven olması önem arz ediyor.
Macaristan'ın Avrupa Birliği (AB) üyeliği, Türkiye açısından önem arz ederken Macaristan bakımından göç ve enerji güvenliği alanında Türkiye çok önemli bir ülke.
TÜRKİYE, ENERJİ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN MACARİSTAN İÇİN ÖNEMLİ
İki ülke arasında son dönemde savunma sanayisi işbirliğinde gelişmeler yaşanırken Macaristan, Türkiye'yi özellikle enerji arzı bakımından çok önemli bir ülke olarak görüyor.
Macaristan'ın doğal gazının yüzde 50'si TürkAkımı üzerinden geçiyor ve Azerbaycan'dan alınan gaz da Türkiye üzerinden Macaristan'a naklediliyor. Bu nedenle Türkiye, Macaristan'ın enerji güvenliği açısından çok önem verdiği bir ülke olarak görülüyor.
İki ülke arasında NATO kapsamında da yakın işbirliği yürütülüyor ve Macaristan, Türkiye için Avrupa'da güvenilebilecek ve işbirliğini de bu güven ilişkisine dayandırarak geliştirebilecek bir ülke olarak ön plana çıkıyor.
Liderler düzeyinde bu ortak anlayışın bütün diğer katmanlara etki ettiği görülürken bu sayede her alanda sorunsuz bir şekilde ilerliyor.
KARŞILIKLI ZİYARETLER YAKINLIĞI GÖSTERİYOR
2023'te devlet ve hükümet başkanları düzeylerinde gerçekleştiren ziyaretlerin sayısına bakıldığında iki ülkenin ne kadar yakın olduğu görülüyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın göreve geldikten sonra ilk ziyaret ettiği ülkelerden birisi Macaristan'dı. İki ülke arasında farklı bakanlıklar düzeyinde de yakın ilişkiler bulunuyor.
Erdoğan tören kapsamında Meçhul Asker Anıtı'na çelenk bıraktı.
Ardından askeri geçiş törenini izleyen iki lider, heyetlerini birbirine takdim etti.
Törende, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu hazır bulundu.
Erdoğan, tören sonrasında Macar mevkidaşıyla görüşme yapmak üzere Sandor Sarayı'na geçti.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'na katılmak üzere geldiği Budapeşte'de Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak ile görüşme gerçekleştirdi.
Erdoğan, burada özel defteri imzaladı.
Erdoğan, görüşmenin ardından, Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Altıncı Toplantısı'nın gerçekleşeceği Karmelita Manastırı'na hareket etti.
Erdoğan toplantı öncesinde Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile görüştü.
ERDOĞAN TOGG ORBAN AT HEDİYE ETTİ
Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'a "TOGG" elektrikli otomobili hediye ederken, Orban'n da Başkan Erdoğan'a at hediye etti.
16 ANLAŞMAYA İMZA ATILDI
Başkan Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban'ın katılmıyla iki ülke arasında 16 anlaşmanın imza töreni düzenlendi.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN GAZZE VE UKRAYNA'DA ATEŞKES ÇAĞRISI
İki lider imza töreninin ardından orttak basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Katil İsrail'in Gazze'deki katliamı ve Ukrayna'daki savaşın bitmesi için yoğun çaba harcadıklarına dikkat çeken Başkan Erdoğan bir kez daha ateşkes çağrısı yaptı.
Başkan Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban'dan ortak açıklama
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Macaristan arasındaki ticaret hacmini 6 milyar dolara yükseltmeyi hedeflediklerini bildirdi.
Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban, baş başa görüşmenin ve Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 5. Toplantısı'nın ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Başkan Erdoğan, Macaristan Başbakanı Orban'ı ve heyetini Ankara'da misafir etmekten duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Bugün dost ve müttefik Macaristan'da 2013'te kurulan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin 5. Toplantısı'nı gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, görüşmelerde iki ülke ilişkilerini kapsamlı biçimde ele aldıklarını söyledi. Erdoğan, gerek ikili gerekse heyetler arası görüşmede, etraflıca konuları değerlendirme fırsatı bulduklarını vurguladı.
Uluslararası ve bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunduklarını ifade eden Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ekonomik ve ticaret ilişkilerimiz hamdolsun her geçen gün gelişiyor. Mevcut rakamlar ticaret hacmimizin yıl sonu itibarıyla, gerçi bizde 3 milyar dolar gibi gözükse de değerli dostum 4 milyar diyor, biz de gökten ne yağar ki yer kabul etmez diyoruz ve bununla beraber yola devam edip ilk etapta ikili ticaretimizde inşallah 6 milyar doları yakalamayı hedefliyoruz. Bu hedef doğrultusunda atabileceğimiz ortak adımları bugün Sayın Başbakan'la ayrıntılı şekilde mütalaa ettik. Yatırımcılarımızın Macaristan'a olan ilgisinin artmasından memnuniyet duyuyoruz. 500 civarında firmamızın faaliyet gösterdiği Macaristan'da yaklaşık 700 milyon dolarlık Türk ekonomik varlığı bulunuyor. Bu rakamın devam eden ve planlanan yatırımlarla 3 milyar dolar düzeyine çıkmasını bekliyoruz. Değerli dostumun ve Macar makamlarının da desteğiyle inşallah bu hedeflerimizin de üzerine çıkacağımıza inanıyorum. Türkiye olarak biz de Macar yatırımcılara gereken her türlü desteği vermeyi sürdüreceğiz ve bütünüyle iş çevrelerimiz 3. ülkelerde iş birliklerini artırıyor."
"2024 YILINI TÜRKİYE MACARİSTAN KÜLTÜR YILI OLARAK KUTLAYACAĞIZ"
Türk ve Macar girişimcilerin, Afrika kıtasındaki ortak yatırımlarını takdirle karşıladıklarını dile getiren Erdoğan, iki ülkenin NATO müttefikleri olarak savunma sanayisinde büyük iş birliği potansiyeline sahip olduğuna dikkati çekti.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, şöyle devam etti:
"Ülkelerimiz arasındaki dostluk anlaşmasının yürürlüğe girişinin 100. yıl dönümü münasebetiyle 2024 yılını Türkiye Macaristan Kültür Yılı olarak kutlayacağız. Bu kapsamda gerçekleştireceğimiz etkinlikler ortak tarih ve kültürümüzün daha iyi tanıtılmasına vesile olacaktır. Konsey toplantımız 2016 yılında Macaristan'da yakalanan 101 parça tarihi eserin bugün Türkiye'ye yeniden kavuşmasına da vesile oldu. Bundan ötürü Sayın Başbakan'ın şahsında tüm Macar makamlarına gösterdikleri hassasiyet ve yürüttükleri yakın iş birliği için şahsım, milletim adına teşekkür ediyorum. Bu adım, kültür varlığı kaçakçılığını önlemekte istekli ve kararlı olunması halinde etkin mücadelenin mümkün olduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Macar dostlarımız tarafından sergilenen bu iş birliğinin başka ülkelere de örnek olmasını temenni ediyorum.
"YARINKİ TOPLANTIYA MİLLETÇE ÇOK BÜYÜK ÖNEM VERİYORUZ"
Yarın İstanbul'da yapılacak Türk Konseyi Zirvesi'ne Orban'ın da katılacağını hatırlatan Erdoğan, Macaristan'ın 2018 yılından bu yana Türk Konseyi'nin gözlemci üyesi olduğunu, konseyin Avrupa'daki temsilcilik ofisine ev sahipliği yaptığını anımsattı.
Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Stratejik ortağımız Macaristan'la Türk Konseyi'nin yanı sıra diğer bölgesel ve uluslararası platformlarda yürüttüğümüz iş birliği ve dayanışmayı daha ileri noktalara taşımakta kararlıyız. Yarınki konsey toplantısı, özellikle ilk defa bir uluslararası toplantıyı, malum tarihi itibarıyla bizim için Yaslı Ada olan şimdi ise adını Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak koyduğumuz ve A'dan Z'ye yenilediğimiz bu güzel adamızda inşallah ilk toplantımızı yapacağız. Bu bakımdan yarınki toplantıya milletçe çok büyük önem veriyoruz. Hele hele bunu bu konsey toplantısıyla başlatmayı da bizler bir iftihar vesilesi olarak görüyoruz. Stratejik ortağımız Macaristan'da buna başlayışımız bize ayrıca ayrı bir güç katmaktadır."
Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde özellikle Türkiye'ye her an gerekli desteği veren Başbakan Orban'a ve Macaristan'a teşekkür eden Erdoğan, "Üyelik sürecimize verdikleri güçlü desteği her zaman anacağım, anmaya devam edeceğim. Görüşlerimizin, Birlik içinde anlaşılması konusunda sağladıkları katkıların güçlenerek sürmesini temenni ediyorum." dedi.
Konsey toplantısının hayırlara vesile olmasını dileyen Erdoğan, iki ülke bakanlarının karşılıklı yaptıkları çalışmalardan elde ettikleri neticeyi, 9 anlaşmayla taçlandırmalarından dolayı ayrıca teşekkür etti.
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Başkan Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in mülteci krizinde sorunun Türkiye'den kaynaklandığı yönündeki açıklaması ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Dedeağaç'a sevkiyatının devam etmesine ilişkin değerlendirmelerinin sorulması üzerine, "Öncelikle mülteci krizinin Türkiye tarafından kaynaklandığını söylemek gerçekten nankörlüktür." karşılığını verdi.
Türkiye'de yaklaşık 5 milyon mülteciye ev sahipliği yaptıklarını belirten Erdoğan, "Bunun 4 milyona yakını sadece Suriye... Irak var, Afganistan var vesaire... 5 milyona yakın mülteciyi ülkesinde ağırlayan, onlara ev sahipliği yapan bir ülkeye 'mülteci sorunu Türkiye'den kaynaklanıyor' demek nankörlüktür." dedi.
"DÜNYAYI ALDATABİLİRSİNİZ AMA TÜRKİYE'Yİ ALDATAMAZSINIZ"
"Eğer biz kapıları açacak olursak Yunanistan ne yapar bilemem." ifadesini kullanan Başkan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hepsinden öte Ege'de, Akdeniz'de mültecilerin botlarını şişleyerek onları ölüme mahkum eden ülke Yunanistan'dır. Elimizde bütün belgeler var. Çoluk çocuk demeden o botları şişleyerek, bazen kendi kıyı emniyeti, adı emniyet, ve oradan süratle geçmek suretiyle o botları devirerek batıran ve ölüme o insanları mahkum eden yine Yunanistan. Neyi konuşuyorum ben? Tamamıyla ne yazık ki Miçotakis de avanesi de yalanla gün geçiriyorlar, dürüst davranmıyorlar, dürüst davranmadıkları için de bölgede güven telkin etmiyorlar. Şu an itibarıyla da hala sürekli elimizde bütün belgeler var, video kayıtları var. Nasıl Ege'de, Akdeniz'de bu mültecileri, bu düzenli, düzensiz göçmenleri o sulara gömdüklerinin belgeleri var elimizde. Bunu dünyaya anlatmak suretiyle dünyayı aldatabilirsiniz ama Türkiye'yi aldatamazsınız."
"AMERİKAN ÜSLERİNİN SAYISINI BEN SAYA SAYA BİTİREMEDİM"
Başkan Erdoğan, Dedeağaç'taki gelişmelere ilişkin de "Aslında sadece Dedeağaç bir üs değil, Yunanistan'ın kendisi şu anda Amerika'nın bir üssü durumuna gelmiştir. Şu anda Yunanistan'ın içerisindeki Amerikan üslerinin sayısını ben saya saya bitiremedim. O denli Yunanistan'ın içinde Amerika'nın üsleri var. Şöyle hepsini bir araya toparladığımız zaman ortaya öyle bir tablo çıkıyor ki Yunanistan'ın kendisi adeta Amerika'nın bir üssü gibi. Böyle bir tablo var. O da harita üzerine bir belge." değerlendirmesinde bulundu.
"Dedeağaç bunların içerisinde sadece ufak bir bölge." diye konuşan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Şu anda bütün bunlar niye yapılıyor, neden yapılıyor? Biz bunu tabii gerek Biden'la gerek ilgililerle Savunma Bakanım, Dışişleri Bakanım yaptıkları görüşmelerde sorduklarında kaçamak kaçamak cevaplar veriyorlar, dürüst davranmıyorlar. Kendilerine seçtikleri komşu, yanlış bir komşu ve üs olarak da Ege'de Yunanistan'la takındıkları bu tavır doğru bir tavır değil. Düşünün, biz NATO ülkesiyiz, Amerika NATO üyesi, Yunanistan NATO üyesi ama NATO üyeleri olarak Amerika en çok destek veren olduğuna göre biz niye birbirimize düşüyoruz? NATO üyeleri içerisinde gerek asker sayısı itibarıyla gerekse mali destek itibarıyla Türkiye Amerika'dan sonra ilk 7 içerisinde yer alan bir ülkedir, böyle bir tablo var, Yunanistan'ın böyle bir durumu yok, Yunanistan çok gerilerde. Fakat biz kendimize inanıyoruz, kendimize güveniyoruz ve bu bölgenin biz sigortasıyız."
OBRAN'DAN AÇIKLAMALAR
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, gelecek yüzyıl için çok büyük bir proje ortaya koyduğunu belirterek, "Önümüzdeki yüzyıl sizin olacak. Buna inandık, anlaşmalar yaptık." dedi.
Orban, Karmelita Manastırı'nda düzenlenen Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'nın ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Macar Başbakan, ülkesi ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerin önemine işaret ederek, "Bugün ilişkilerimizi kapsamlı stratejik işbirliğine yükselttik. Bundan ötesi, daha yükseği var mı bilmiyorum. Diplomatik dilde bunun dostluk ve kardeşlik olarak en güçlüsü olduğunu düşünüyorum." diye konuştu.
Orban, Türkiye'nin gelecek yüzyıl için ortaya koyduğu projelerin önemine atıfta bulanarak, Başkan Erdoğan'a ithafen, "Önümüzdeki yüzyıl için çok büyük bir proje ortaya koydunuz. Önümüzdeki yüzyıl sizin olacak. Buna inandık, anlaşmalar yaptık." ifadelerini kullandı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Türkiye-Macaristan ilişkilerinin Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık düzeyine yükseltildiğini belirterek, "Ötesi var mı bilmiyorum. Diplomaside bu, dostluk ve kardeşlik açısından en güçlüsüdür." dedi.
Orban, Karmelita Manastırı'nda düzenlenen Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin Altıncı Toplantısı'nın ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Başbakan Orban, yaptığı konuşmada, iki ülke arasında imzalanan mutabakatlara ilişkin "İlişkileri Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık düzeyine yükselttik. Ötesi var mı bilmiyorum. Diplomaside bu, dostluk ve kardeşlik açısından en güçlüsüdür." görüşünü paylaştı.
Türkiye ve Macaristan'ın yapabileceği sıkı işbirliğinin önemine işaret eden Orban, iki taraf arasında varılan mutabakatların gerçekleştirilmesinin ciddi bir sorumluluk yüklediğini söyledi.
Orban, geçmiş yüzyılı kaybeden Macarların, bu yüzyılı kazanmak istediğini, birlikte kazanabilmek için müttefikler aradıklarını dile getirdi.
Resmi olarak 21'inci kez görüştüklerini belirten Orban, iki ülke arasındaki ticaret hacminin iki katına çıkartıldığını ve Türkiye'den Macaristan'a yatırımların arttığını vurguladı.
Orban, özellikle demir yolu geliştirme ve savunma sanayi alanında önemli projelere imza attıklarını aktardı.
"Türkiye olmadan Macaristan'ın güvenliği yok. Macaristan'ı tehdit eden göç tehdidi, Türkiye'siz durdurulamaz." ifadesini kullanan Orban, "Ukrayna ve Rusya savaşından tek bir ülke sonuç alabildi. Tahıl anlaşması ile (tek sonuç alabilen) Türkiye oldu." görüşünü paylaştı.
Orban, İki ülke arasındaki ticaret hacmi için 6 milyar dolar hedef koyduklarını, bunun 4 milyar dolarının başarıldığını dile getirerek, "Vize serbestisi konusunda da Türkiye'yi destekliyoruz. Milli yetkilerimiz içerisinde verebileceğimiz her konuda desteğimizi veriyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Üniversiteler arasında işbirliğinin geliştirildiğini kaydeden Orban, ikili ilişkilerde 100 yılı geride bıraktıklarını ve 2025 yılını "Macar-Türk Ortak Bilim ve İnovasyon Yılı" ilan ettiklerini ifade etti.
Orban, Macaristan'ın Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması'nın güncellenmesini desteklediğini sözlerine ekledi.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın davetine icabetle resmi ziyarette bulunmak üzere gittiği Macaristan'ın başkenti Budapeşte'ye ulaştı.
HAVALİMANINDA KARŞILANDI
Başkan Erdoğan'ı Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanı'nda, Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Macaristan'ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, Macaristan Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürü Anett Varga, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu ile eşi Ekrem Ekşioğlu karşıladı.
Başkan Erdoğan ile eşi Emine Erdoğan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç ile bazı yetkililer de Budapeşte'ye geldi.
ANLAŞMANIN ÜZERİNDEN 100 YIL GEÇTİ
Başkan Erdoğan'ın Budapeşte ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerde tarihi bir güne karşılık geliyor. Türkiye ile Macaristan arasında 1. Dünya Savaşı sonrası kesilen diplomatik ilişkiler, 18 Aralık 1923'te İstanbul'da imzalanan Dostluk Anlaşması ile yeniden kurulmuştu. Söz konusu anlaşmanın üzerinden 100 yıl geçti.
HEDEF İLK AŞAMADA TİCARET HACMİNİ 6 MİLYAR DOLARA ÇIKARMAK
Türk Devletleri Teşkilatında da güçlü işbirliği bulunan iki akraba ülkenin öncelikli hedeflerinden biri, resmi verilere göre, bu yılın 10 aylık döneminde 3,3 milyar dolara ulaşan ticaret hacmini ilk aşamada 6 milyar dolara çıkarmak. Bu rakamın 10 milyar dolar seviyesine taşınması için de atılabilecek adımlar değerlendirildi.
Türkiye, Macaristan'a başta motorlu kara taşıtları, makineler ve cihazlar olmak üzere pamuklu mensucattan demir ve çelik eşyalara kadar çeşitli ürünler ihraç ediyor. Bu ülkeden ithal edilen ürünler arasında makineler ve cihazlar, kazan, plastik ve plastikten mamul eşya, motorlu kara taşıtları ve organik kimyasal müstahzarlar öne çıkıyor.
TÜRK MÜTEAHHİTLER MACARİSTAN'DA 55 PROJE ÜSTLENDİ
Türkiye'nin Macaristan'a ihracatı son dönemde yıllık ortalama yüzde 8,8 büyüdü. Geçen yıl bu ülkeye toplam ihracat 1,6 milyar doları bulurken ithalat 1,8 milyar dolar oldu. İkili ticaret hacmi 3,4 milyar dolara ulaştı. Bu yılın 10 ayında ise ihracat 1,4 milyar dolar, ithalat ise 1,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken iki ülke arasındaki ticaret hacmi 3,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye'den Macaristan'a 2002'den bu yıl ortasına kadar 112 milyon dolarlık doğrudan yatırım yapıldı. Bu ülkeden Türkiye'ye gelen doğrudan yatırımlar ise aynı dönemde 29 milyon dolar oldu.
Türk müteahhitlik firmaları Macaristan'da bugüne kadar yaklaşık 1,5 milyar dolar değerinde 55 proje üstlendi. Teknik müşavirlik hizmetlerinde ise 1,75 milyar dolar değerinde 5 proje gerçekleştirildi. Halihazırda Macaristan'da 500 civarında Türk firması faaliyette bulunuyor.
ÜÇÜNCÜ ÜLKELERLE İŞBİRLİĞİ
Türkiye ile Macaristan, Avrupa Birliği yolunda ve Türk Devletleri Teşkilatındaki işbirliğinin yanı sıra Afrika kıtasındaki yatırımlar için de değerlendirmelerde bulunuyor. Sahra Altı Afrika'nın gelecek 10 yılda nüfusunun yüzde 35 artacağı beklentisiyle firmalar açısından ciddi kazanç sağlayacağı öngörülüyor. Türk ve Macar firmalarının yapacağı yatırımların, Afrikalıların ülkelerinden ayrılmadan hayatlarını istedikleri refah seviyelerinde geçirebilme de imkan sağlaması hedefleniyor.
ENERJİ ALANINDA ANLAŞMALAR
İki ülke arasında enerji alanında da önemli anlaşmalara imza atılıyor. Bu yıl Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ile Macaristan kamu doğal gaz şirketi MVM arasında doğal gaz ihracat anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmaya göre, gelecek yıldan itibaren Türkiye'nin Macaristan'a doğal gaz ihraç etmesi planlanıyor. İki ülke ayrıca Türkiye'nin sıvılaştırılmış doğal gaz altyapısının ve doğal gaz depolama tesislerinin kullanılması konusunda da işbirliğinde bulunması öngörülüyor.
Türkiye, TürkAkım Boru Hattı aracılığıyla Macaristan'a gönderilen Rusya gazı için bir transit ülke konumunda bulunuyor. Bu noktada, gelecekte daha büyük hacimlerde Azerbaycan ve potansiyel olarak Türkmenistan'dan spot ve uzun dönemli sözleşmelerle yapılacak gaz ithalatının Macaristan'a ulaştırılmasının da bu anlaşmaya katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
İki ülke arasında kara ulaştırmasının daha da geliştirilmesi noktasında da değerlendirmeler yapılıyor.
İŞBİRLİĞİ ALANINDA 16 YENİ BELGE İMZALANACAK
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın yapacağı Macaristan ziyaretinde ekonomi, ticaret, savunma sanayisi, enerji ve kültür alanlarına odaklanılacak, iki ülke arasında 16 belgenin imzalanması öngörülüyor.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Başkan Erdoğan'ın Macaristan ziyaretinde iki ülke arasındaki "stratejik ortaklığın", "genişletilmiş stratejik ortaklık" seviyesine çıkarılması hedefleniyor ve buna ilişkin bir belge Başkan Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban tarafından imzalanacak.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Macaristan'la tüm bakanlıklar, her düzeyde çok kapsamlı işbirliği içerisinde. Başkan Erdoğan'a ziyaretinde dışişleri, milli savunma, içişleri, ticaret, enerji ve tabii kaynaklar, sanayi ve teknoloji, aile ve sosyal hizmetler ile kültür ve turizm bakanları olmak üzere 8 bakan eşlik edecek.
Ziyaret kapsamında iki ülke arasında çeşitli alanlarda 16 belgenin imzalanması bekleniyor.
MACARİSTAN'IN TDT'YE KATKISI
Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) gözlemci üyeliği bulunan Macaristan'ın dış politikasını çeşitlendirmek maksatlı Doğu'ya açılım politikası yürüttüğü ve Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek istediği görülüyor.
Geçmişten gelen uzak akrabalık bağlarının TDT gözlemci üyeliği için zemin hazırlamasıyla Macaristan, aktif şekilde TDT içerisinde faaliyetlerini yürütüp katkı sunuyor.
Ziyaret kapsamında TDT ile ilgili somut bir gelişme olmasa da örgüt içerisinde işbirliği, Macaristan ile Türkiye arasındaki görüşmelerde gündemde olacak.
MACARİSTAN İLE TÜRKİYE, PEK ÇOK KONUDA AYNI BAKIŞ AÇISINA SAHİP
Macaristan ile Türkiye, bölgesel ve uluslararası pek çok gelişmede aynı bakış açısına, ilişkilerin önemi ve geliştirilmesi konusunda çok kuvvetli bir iradeye sahip bulunuyor.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi, hedefin altında olsa da büyük bir potansiyeli de barındırıyor ve karşılıklı güven olması önem arz ediyor.
Macaristan'ın Avrupa Birliği (AB) üyeliği, Türkiye açısından önem arz ederken Macaristan bakımından göç ve enerji güvenliği alanında Türkiye çok önemli bir ülke.
TÜRKİYE, ENERJİ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN MACARİSTAN İÇİN ÖNEMLİ
İki ülke arasında son dönemde savunma sanayisi işbirliğinde gelişmeler yaşanırken Macaristan, Türkiye'yi özellikle enerji arzı bakımından çok önemli bir ülke olarak görüyor.
Macaristan'ın doğal gazının yüzde 50'si TürkAkımı üzerinden geçiyor ve Azerbaycan'dan alınan gaz da Türkiye üzerinden Macaristan'a naklediliyor. Bu nedenle Türkiye, Macaristan'ın enerji güvenliği açısından çok önem verdiği bir ülke olarak görülüyor.
İki ülke arasında NATO kapsamında da yakın işbirliği yürütülüyor ve Macaristan, Türkiye için Avrupa'da güvenilebilecek ve işbirliğini de bu güven ilişkisine dayandırarak geliştirebilecek bir ülke olarak ön plana çıkıyor.
Liderler düzeyinde bu ortak anlayışın bütün diğer katmanlara etki ettiği görülürken bu sayede her alanda sorunsuz bir şekilde ilerliyor.
KARŞILIKLI ZİYARETLER YAKINLIĞI GÖSTERİYOR
2023'te devlet ve hükümet başkanları düzeylerinde gerçekleştiren ziyaretlerin sayısına bakıldığında iki ülkenin ne kadar yakın olduğu görülüyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın göreve geldikten sonra ilk ziyaret ettiği ülkelerden birisi Macaristan'dı. İki ülke arasında farklı bakanlıklar düzeyinde de yakın ilişkiler bulunuyor.