1 Aralik Dünya AIDS Günü

Dünyada AIDS veya HIV enfeksiyonu konusunda toplum farkindaligini artirmak amaciyla 1988 yilindan beri 1 Aralik Günü’nün ’Dünya AIDS Günü’ olarak kabul ediliyor. AIDS ilk kez 1981 yilinda tanimlanmis ve neden olan virüs 1984 yilinda izole edilerek HIV adini alirken, hastaligin tedavisinde son yillarda gelisen yöntemlerle önemli basarilar saglandi. Hastaligin tedavilerdeki basarilardan sonra artik ölümcül hastalik kategorisinden çiktigi kronik hastaliklar sinifina dâhil edildigi belirtildi.

Konuyla ilgili degerlendirmelerde bulunan Imperial Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari Uzmani Dr. Hava Aydin, “AIDS dedigimiz tablo HIV hastaliginin ilerlemis evresidir. HIV hastaligi tüm dünyada 1983-84 yillarinda ilk tanimlandigindan beri yaygin olarak görülmekte olan bulasici bir hastaliktir. Dünya Saglik Örgütü (DSÖ) nün en son 2023 verileri ortalama 40 milyona yakin hasta oldugu yönündedir. Türkiye’de en son veriler Halk Sagligi tarafindan 2022 yilinin sonunda derlenmistir. Türkiye’de 36 bin vaka oldugu ifade edilmistir. HIV hastaligi bulas yollari; cinsel yolla temas, hasta kisilerin kan ürünleriyle temas ve hasta annelerden gebelik döneminde bebege geçme seklindedir. Özellikle riskli temaslarda bulunan kisilerin bu hastaliklardan korunma konusunda çok dikkatli olmasi gerekiyor. Birlesmis Milletler AIDS toplulugunun en son açiklamasinda HIV pozitif olan kisilerin yaklasik yüzde 45’nin hastaliginin farkinda olmadigini belirtmistir. Bu çok büyük ve önemli bir orandir” dedi.



“Erken tani ve tedaviyle AIDS dönemine geçisi engelliyoruz veya çok çok öteliyoruz”

Erken tani ile AIDS dönemine geçisi ötelediklerini veya tamamen engellediklerini ifade eden Aydin, “HIV hastaligi bulas riski açisindan temasli eylemlerde bulunmus kisilerin taramalarini önermek bizim için en öncelikli meseledir. HIV hastaliginin dünya için bir sorun olmasinin engellenmesi için Dünya Saglik Örgütü’nün HIV’in önlenmesi konusundaki eylem plani 3 basamaktan olusmaktadir. Hastalarin yüzde 95’ine tani konulmasi, yüzde 95’inin tedavisinin yapilmasi ve yüzde 95’nin de tedavisinde basarili olunmasi seklindedir. Öncelikli mesele HIV hastalarinin tanilarinin konulmasidir. 5-10 yil öncesine kadar belirli klinik özelliklere sahip hastalarin tedavi edilmesi öneriliyordu. Artik bu degisti, HIV hastaligi tanisi konulmus olan tüm hastalarimizi tanisi konuldugu günden itibaren tedavi programina aliyoruz. HIV bulasindan sonra tedavisiz olan hastalarda ortalama 8-10 yil içinde AIDS dönemine geçis bekleniyor. Erken tani ile beraber AIDS dönemine geçisi çok çok öteliyoruz belki hastamiz ömür boyu bu döneme geçmiyorlar normal insanlar gibi normal yasam sürelerini tamamlamis oluyorlar. Üzerine basarak söyleyecegimiz riskli temaslarda süpheli durumlarda yasamis olan kisilerin mutlaka HIV testlerini ilgili uzman rehberligiyle beraber yaptirmalari gerekiyor" diye konustu.

Hastaligin artik ölümcül kategorisinden çiktigini kaydeden Aydin, “Ölümcül hastalik kategorisinden HIV çikmistir artik tedavilerdeki basarilardan sonra. HIV hastaligi kronik hastaliklar sinifina dâhil edilmistir. Bildigimiz kronik hastaliklar gibi. HIV tanisi almis kisilerin üzerinde müthis bir baski ya da ölümle ilgili hastaligin gidisatiyla ilgili korkular mevcut. HIV hastaliginin tedavisinde artik gerçekten çok basarili tedavilere ulastik. Asi ve HIV hastaligindan korunma, engellenmesi ya da tamamen tedavi edilmesi konusunda da ciddi tedaviler ve çalismalar sürmekte onlarinda güzel haberlerini almayi beklemekteyiz. En güzel haberlerden biri de örnegin birkaç yil öncesi kadar Kronik Hepatit C, HCV virusunun neden oldugu tedavisiz bir hastalikti. Artik tamamen tedavide kür saglanabilen hastaliklar grubuna geçti. HIV hastaligida etkeni virüs grubundan bir hastaliktir onda da ayni basariyi elde etmeyi ümit ediyoruz. HIV hastaliginin tedavisi ve asi çalismalari üzerinde yürütülen, umut vaat eden bir çok çalisma mevcuttur" ifadelerini kullandi.