Beyaz Saray, Iran Ile Nükleer Anlasmanin Saglanmasinin Yakin Olduguna Inaniyor
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik Iletisim Koordinatörü John Kirby, Iran ile nükleer anlasmaya geris dönüs müzakerelerine iliskin, "Iran’in büyük ölçüde anlasmayla hiç ilgisi olmayan bazi taleplerinden vazgeçmeye istekli olmasi nedeniyle, son haftalarda ve aylarda oldugundan daha yakin oldugumuza inaniyoruz" dedi.
Kirby, "Iran’in büyük ölçüde anlasmayla hiç ilgisi olmayan bazi taleplerinden vazgeçmeye istekli olmasi nedeniyle, son haftalarda ve aylarda oldugundan daha yakin oldugumuza inaniyoruz" ifadelerini kullanarak, "Bu nedenle, islerin dogru yönde ilerlemeye devam edebilecegi konusunda ihtiyatli bir sekilde iyimseriz” dedi.
Kirby ayrica, ABD’nin Iran’a nükleer anlasmaya iliskin verdigi yanita Avrupa Birligi’nden (AB) ya da Iran’dan henüz bir yanit gelmedigini açikladi.
"Nükleer anlasma için daha güçlü bir metne ihtiyacimiz var"
Iran Disisleri Bakani Hüseyin Emir Abdullahiyan ise, Rusya’nin baskenti Moskova’da Rus mevkidasi Sergey Lavrov ile düzenledigi ortak basin toplantisinda, "Viyana’da uzun soluklu müzakereler yapildi. Hedefimiz iyi, güçlü ve istikrarli bir anlasmaya varmak. ABD tarafinin gerçekçiligi ile iyi bir anlasmaya varmayi umuyoruz" demisti.
Nükleer anlasma için daha güçlü bir metne ihtiyaç duyduklarini vurgulayan Abdullahiyan, ABD’nin nükleer anlasmaya geri dönüs için sundugu metni inceleme sürecinin devam ettigini belirterek, "Eger ABD gerçekçi olur ve var olan metin daha da güçlendirirse anlasmaya varma ihtimalimiz uzak degil" ifadelerini kullanmisti.
Abdullahiyan, "Uzmanlarimiz ABD’nin Iran’a yanit olarak gönderdigi önerilerini dikkatle inceliyor. Iran’a yönelik yaptirimlarin kaldirilmasi ve ABD’nin yeniden anlasmadan ayrilmayacagina iliskin garantiler konusunda daha güçlü bir metne ihtiyacimiz var. ABD gerçekçi davranir ve mevcut metni güçlendirirse anlasma uzak degil" demisti.
Nükleer anlasmaya dönüs müzakereleri
Birlesmis Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (Ingiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile Iran arasinda 2015 yilinda "Kapsamli Ortak Eylem Plani” adi verilen ve Iran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren anlasma imzalanmisti. Eski ABD Baskani Donald Trump 2018 yilinda tek tarafli olarak anlasmadan çekilmis, Iran yönetimi de nükleer faaliyetlerini anlasma öncesine döndürmüstü. Bunun üzerine ABD yönetimi, Iran’i agir ekonomik yaptirimlarla hedef almisti. Nükleer anlasmaya dönüs için Avusturya’nin baskenti Viyana’da Nisan 2021’de Iran, Fransa, Rusya, Çin, Ingiltere ve Almanya arasinda müzakerelere baslanmisti. ABD Baskani Joe Biden’in Kasim 2021’de göreve baslamasiyla ABD’nin de anlasmaya dönmesi için görüsmeler yürütülüyordu ancak müzakereler geçtigimiz mart ayinda farkli nedenlerle durdurulmus, bu ayin baslarinda yeniden baslamisti.
Avrupa Birligi (AB) Disisleri ve Güvenlik Politikasi Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell’in 9 Agustos’ta 2015 Iran nükleer anlasmasina iliskin sundugu nihai taslak metne, Iran ve ABD’nin cevap vermesinin ardindan taraflar verilen cevaplarin degerlendirme sürecine girmisti.