Türkiye'nin Insanli Ilk Uzay Projesi Basliyor

Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, kabine toplantisi sonrasinda yaptigi açiklamada Milli Uzay Programi çerçevesinde ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’ görevini baslattiklarini açikladi. Türk uzay yolcusunda aranacak kriterler ise 45 yasindan küçük olmak, Mühendislik, Fen Bilimleri, Temel Bilimler, Fen Bilimleri ve Temel Bilimler alanindaki Egitim ve Tip Fakültelerinden birini bitirmek olacak.

Türkiye'nin Insanli Ilk Uzay Projesi Basliyor
Sanayi ve Teknoloji Bakanligi, ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’ görevinin detaylarini paylasti. Bakanliktan yapilan yazili açiklamada, “Türkiye’nin insanli ilk uzay görevi basliyor. Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu projesi start aldi. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yili olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. Türk uzay yolcusu Uluslararasi Uzay Istasyonu’na bilimsel arastirmalar için gönderilecek. Seçilecek 2 adaydan biri 10 gün süreyle istasyonda kalacak. Türk uzay yolcusu için 45 yasindan küçük, Mühendislik, Fen Bilimleri, Temel Bilimler, Fen Bilimleri ve Temel Bilimler alanindaki Egitim ve Tip Fakültelerinden lisans derecesine sahip ve çok iyi derecede Ingilizce bilenler basvuru yapabilecek. Adaylarin 149.5-190.5 santimetre boya ve 43-110 kilogramagirliga sahip olmasi gerekecek. Her iki gözde de dogal olarak veya gözlük, kontakt lens ile düzeltme sonrasi yüzde 100 (Snellen20/20) görme keskinligi aranacak adaylara yapilacak muayenelerde tansiyon problemi olup olmadigina bakilacak. Basvurular, uzaya.gov.tr adresi üzerinden 23 Haziran 2022 saat 20.23’e kadar alinacak. Ilk basvuru asamasini geçen adaylardan ek bilgi, belge, dogrulama gibi talepler istenilecek. Adaylar, test, tetkik ve muayeneden geçirilecek, Ingilizce dil yetenekleri için mülakata alinacak. Tüm bu süreçlerin sonunda aday sayisi 2’ye düsürülecek. Bu iki adaydan biri Uluslararasi Uzay Istasyonu’na çikacak ilk Türk olacak” denildi.

“Tua ve Milli Uzay Pprogrami”

Açiklamada, “Bu çalismalar çerçevesinde 2018 yilinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanliginin ilgili kurulusu olarak Türkiye Uzay Ajansi kuruldu. Daha sonra Milli Uzay Programi’ni olusturmak amaciyla çalistaylar düzenlendi.

Cumhurbaskani Erdogan, 9 Subat 2021’de Milli Uzay Programi’ni görkemli bir törenle tüm dünyaya tanitti. Türkiye’nin uzay politikalari alanindaki 10 yillik vizyon, strateji, hedef ve projelerinin ortaya konuldugu Milli Uzay Programi ile su 10 stratejik hedef belirlendi.

Ay Görevi: Cumhuriyet’in 100’ncü yilinda uluslararasi is birligi ile yakin Dünya yörüngesinde ateslenecek milli ve özgün hibrit roketle Ay’a sert inis gerçeklestirilecek. Ikinci asamada, ilk firlatma bu kez milli roketle yapilacak ve Ay’a yumusak inis gerçeklestirilecek.

Yerli Uydu: Yeni nesil uydu gelistirme alaninda dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çikartilacak. Türkiye’nin uydu üretim kabiliyeti, Türkiye Uzay Ajansi’nin koordinasyonunda kurulacak olan tek bir milli sirket bünyesinde birlestirilecek.

Bölgesel Konumlama: Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi gelistirilecek. Bu konuda kritik teknolojilere güdümlü projeler yoluyla yatirim yapilacak.

Uzay Limani: Uzaya erisimi saglamak amaciyla bir uzay limani isletmesi kurulacak. Türkiye için en uygun firlatma alani ve teknolojisi belirlenecek. Firlatma tesis altyapisi olusturulacak.

Uzay Havasi: Uzay havasi veya meteorolojisi olarak tabir edilen alana yatirim yapilarak uzaydaki yetkinlik arttirilacak. Özellikle iyonosfer arastirmalari desteklenecek. Uzay gözlemlerini toplayan bir birim olusturulacak.

Uzay Nesneleri: Türkiye, astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularinda daha yetkin bir konuma getirilecek. Radyo teleskoplariyla bilim insanlari, uzaydan gelen radyo dalgalari üzerinde çalisabilecek. Aktif uydular ve uzay çöpleri yerden ve uzaydan izlenecek.

Uzay Sanayisi: Uzay alaninda sanayi kümelenmesi ile entegre çalismalar yürütülecek. Uzay teknolojisi ürünleri ve hizmetleri ihraç edilecek. Yüksek nitelikli insan kaynagi için istihdam olusturulacak.

Uzay Teknolojileri Gelistirme Bölgesi: ODTÜ ile birlikte yerli ve yabanci yatirimcilarla ev sahipligi yapacak bir uzay teknoloji gelistirme bölgesi kurulacak. Uygun tesvik mekanizmalariyla uzay alanina devsirilebilecek yeteneklere sahip KOBI’lerin bu bölgede yer almasi saglanacak.

Uzay Farkindaligi: Uzay alaninda etkin ve yetkin insan kaynagini gelistirmek amaciyla uzay farkindaligi olusturulacak. Net olarak tanimlanmis alanlarda yüksek lisans ve doktora burslari verilecek. Ulusal, uluslararasi yaz okullari, kurslar ve çalistaylar organize edilecek.

Türk Uzay Yolcusu: Bir Türk vatandasi, bilim misyonuyla uzaya gönderilecek. Böylece Türkiye, uluslararasi uzay istasyonunun altyapisindan yararlanarak bilimsel deney yapma imkanina kavusacak. Türkiye’nin uzay alaninda görünürlügü artacak.

Milli Uzay Programi’nda yer alan Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonunun gerçeklestirilmesiyle Türkiye, uluslararasi uzay istasyonunun altyapisindan yararlanarak bilimsel deney yapma imkanina kavusacak. Bu prestijli misyon ile Türkiye, uzaya vatandasini gönderen ülkeler arasinda yer alacak. Ayni zamanda genç neslin uzay çalismalarina ilgisi artacak” denildi.

Bakanlik yaptigi yazili açiklamada adaylarda aranacak genel sartlari da su sekilde siraladi:

- Türkiye Cumhuriyeti vatandasi olmak.

- 23 Mayis 1977’den sonra dogmus olmak.

- Kamu haklarindan yasaklanmamis bulunmak.

- Yüksekögretim kurumlarinin en az 4 yillik lisans egitimi veren Mühendislik, Fen Bilimleri/Temel Bilimler, Fen Bilimleri alanindaki Egitim ve Tip fakültelerinden birini bitirmis olmak.

- Çok iyi derecede Ingilizce bilgisine sahip olmak.

- Boy uzunlugu: 149,5-190,5 santimetre, Kilo: 43-110 kilogram.

Aday seçiminde bakilacak genel saglik kriterlerinden bazilari su sekilde:

- Her iki gözde dogal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrasi yüzde 100 görme keskinligine sahip olmak.

- Renkli görme bozukluklarindan herhangi birine sahip olmamak,

- Protez kullanmiyor olmak ve vücudunda platin/vida bulunmamak,

- Tüm eklemler için normal hareket açikligina ve islevselligine sahip olmak.

- Kan basinci/tansiyonu 155/95 altinda olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsizligi olmamak.

- Panik bozukluk, anksiyete bozukluklari, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düsüncesi, uyuyamamazlik (insomnia) veya diger agir kisilik bozukluklarindan birini yasamamis olmak.

- Alkol, uyusturucu/uyarici madde veya ilaç bagimliligi yasamamis olmak.

- Karanlik, yükseklik, hiz, kaza, kalabalik, bogulma/nefessiz kalma, daginiklik, yalnizlik/izolasyon, kapali/dar alan korkusu olmamak.

- Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsizliklari yasamamis olmak.

Basvuru süreci nasil isleyecek?”

Adaylar, ilana basvuruda bulunmak için uzaya.gov.tr adresinden basvuru sistemine kayit olacak. Sistem yoluyla yapilan basvurular haricinde basvuru kabul edilmeyecek. Basvurular en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20.23’a kadar yapilabilecek. Adaylar basvurulari esnasinda Basvuru Sistemi’ne girmis olduklari beyan ve belgelere göre degerlendirilecek. Girilen bilgi ve belgelerin herhangi birinde eksik veya yaniltici bilgi olmasi durumunda basvuru geçersiz sayilacak.

Degerlendirme sonrasi mülakat

Ilk asamayi geçen basvuru sahiplerinin sonraki degerlendirme asamalarina geçebilmeleri için ek bilgi, belge, dogrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. Mülakata çagrilacak adaylar, detayli degerlendirme süreci sonrasinda belirlenecek. Mülakat öncesinde veya sonrasinda uygulanacak kapsamli degerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasinda bulunamayacak.

Tüm bu asamalarin sonucunda seçilen 2 aday TUA veya TÜBITAK 10 yil bünyesinde istihdam edilecek. Süreçle ilgili tüm gelisme ve duyurular uzaya.gov.tr. adresinden yapilacak.

En pahali yapi

Uluslararasi Uzay Istasyonu, 1998 yilinda Dünya yörüngesine yerlestirildi. Aradan geçen 24 yilda istasyona 150 milyar dolarlik yatirim yapildi. Istasyonda insan arastirmalari, biyoloji ve biyoteknoloji, fizik ve malzeme bilimleri,

teknoloji gelistirme, dünya ve uzay bilimleri alanlarinda 3 binden fazla deney gerçeklestirildi.

Bugüne kadar Uluslararasi Uzay Istasyonu’nu 20 farkli ülkeden çogu bilim insani 258 kisi ziyaret etti.
Kaynak: İHA