5 Zincir Market Tekrar Rekabet Kurulunun Karsisinda
Aralarinda 5 zincir marketin de bulundugu hizli tüketim mallari sektöründe faaliyet gösteren üretici, tedarikçi ve perakendeci niteligindeki 20 firma, rekabete aykiri hareket edip etmediklerinin tespiti üzerine açilan sorusturmada sözlü savunma yapmak üzere Rekabet Kurulunun karsisina çikti.
Rekabet Kurulu, hizli tüketim mallari sektöründe faaliyet gösteren üretici, tedarikçi ve perakendeci niteligindeki Pepsi, çokuluslu ilaç sirketi GlaxoSmithKline (GSK), Pasifik Tüketim Ürünleri Satis ve Ticaret A.S., Türkiye’nin en büyük sakiz, seker, sekerleme, lolipop, draje, çikolata, bisküvi sirketlerinden Kent Gida, Eti Gida A.S., Alman sekerleme firmasi Haribo, Red Bull, Sölen Çikolata Gida Sanayi A.S., Beypazari Içecek Pazarlama A.S., Doganay Gida Tarim ve Hayvancilik A.S., Unmas Unlu Mamuller Gida Sanayi ve Ticaret A.S., Yeni Magazacilik A.S., Düzey Tüketim Mallari Sanayi Pazarlama ve Ticaret A.S., Horizon Hizli Tüketim A.S.’ye 4054 sayili Rekabetin Korunmasi Hakkinda Kanun’un 4. maddesinde yer alan, "Belirli bir mal veya hizmet piyasasinda dogrudan veya dolayli olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kisitlama amacini tasiyan veya bu etkiyi doguran yahut dogurabilecek nitelikte olan tesebbüsler arasi anlasmalar, uyumlu eylemler ve tesebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykiri ve yasaktir" kararini ihlal edip etmediklerinin tespiti üzerine sorusturma açmisti.
Bugün ise söz konusu sorusturmada, 2 gün sürecek sözlü savunma asamasina geçildi. Sözlü savunma toplantisina, Rekabet Kurumu binasinda Rekabet Kurumu Baskani Birol Küle, kurul üyeleri, sorusturma heyeti ve sorusturmaya söz konusu tesebbüslerin temsilcileri katildi.
Rekabet Kurumu Baskani Küle, sözlü savunmadan önce yaptigi açilis konusmasinda, 20 firmaya yönelik baslatilan sorusturmanin, 4054 sayili Kanun’un 4. maddesinde yer alan, "Belirli bir mal veya hizmet piyasasinda dogrudan veya dolayli olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kisitlama amacini tasiyan veya bu etkiyi doguran yahut dogurabilecek nitelikte olan tesebbüsler arasi anlasmalar, uyumlu eylemler ve tesebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykiri ve yasaktir" kararini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik açildigini hatirlatti.
Küle’nin, iddialari ve dosyanin içerigini özetlemek üzere söz verdigi sorusturma heyeti ise 4054 sayili Rekabetin Korunmasi Hakkinda Kanun’un 4. maddesinin belirli bir mal veya hizmet piyasasinda dogrudan veya dolayli olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kisitlama amacini tasiyan veya bu etkiyi doguran veya dogurabilecek nitelikte olan, tesebbüsler arasi anlasmalar ve uyumlu eylemler ile tesebbüs birliklerinin bu tür karar ve davranislarini yasakladigini hatirlatti.
Sorusturma heyetinin görüsüne göre, zincir marketler arasinda, ortak tedarikçiler araciligiyla kurulan dolayli temaslar yoluyla fiyatlarin veya fiyat artislarinin koordinasyonunun saglandigi, ortak tedarikçiler araciligiyla gelecege dönük fiyatlar, fiyat artis tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylasildigi sonucuna ulasildi.
Fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatlarin arttigi dönemde henüz fiyat artisi yapmayan perakendecilerin fiyatlarina tedarikçiler araciligiyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatlarin tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin saglandigi ve rakip fiyatlarinin yükselmemesi halinde ürün özelinde fiyat düsürme gibi çesitli stratejiler yoluyla tesebbüsler arasindaki danisikliliga uyumun sürekli olarak gözetildigi, böylelikle adi geçen perakendecilerin satisa sunduklari pek çok ürünün perakende satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip, topla-dagit karteli niteligindeki anlasma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri sonucuna ulasildi.
Heyet bu kapsamda, 4054 sayili Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fikrasi uyarinca gayri safi gelirlerinin binde besi oraninda idari para cezasi uygulanmasi gerektigine, ancak kurulun 28 Ekim 2021 tarihli karari ile anilan zincir marketlerin perakende satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip, topla-dagit özelligi de sergileyen kartel niteligindeki anlasma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettigi gerekçesi ile söz konusu tesebbüsler hakkinda idari para cezasi uygulandigi hususunun göz önünde bulundurulmasi gerektigini degerlendirdi.
Heyet, Rekabeti Sinirlayici Anlasma, Uyumlu Eylem ve Kararlar Ile Hakim Durumun Kötüye Kullanilmasi Halinde Verilecek Para Cezalarina Iliskin Yönetmelik’in 4. maddesinin birinci fikrasinin a bendinde yer alan “Bu Yönetmeligin 5 inci maddesi çerçevesinde temel para cezasi hesaplanir. Temel para cezasi, Kanunun 4 üncü veya 6 nci maddelerinde yasaklanmis, piyasa, nitelik ve kronolojik süreç olarak birden fazla bagimsiz davranisin saptanmasi halinde, her bir davranis için ayri ayri hesaplanir” seklindeki düzenleme kapsaminda, söz konusu sorusturma kapsaminda ihlal olarak degerlendirilen eylemlerinin, davranisin gerçeklestigi pazar, niteligi ve kronolojik süreci bakimindan Kurulun anilan perakende kararina konu olan davranislari ile ayni oldugunu degerlendirdi.
Zincir marketlere tekrar idari para cezasi verilmemesini degerlendirdi
Sorusturma heyeti, mükerrer cezalandirma yasagi olarak da bilinen bir kimsenin ayni fiilinden dolayi mükerrer olarak yargilanamamasini ve cezalandirilamamasini ifade etmek üzere kullanilan “Non bis in idem” ilkesi çerçevesinde söz konusu sorusturma kapsaminda herhangi bir idari para cezasina hükmedilmesine yer olmadigi degerlendirmesini yapti.
Tedarikçiler tarafindan kendilerine aktarilan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarinda kullandiklarini degerlendirildi
Heyet, sorusturma tarafi tedarikçilerden Beypazari, Doganay, Düzey, Eti, Fritolay, Gsk, Haribo, Kent, Pasifik, Pepsi, Redbull, Sölen ve Unmas’in sorusturma tarafi zincir marketlerin gelecege dönük satis fiyatlari ve fiyat artis tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylasimina aracilik etmek suretiyle perakendeciler arasinda koordinasyonun saglanmasinda ve sürdürülmesinde rol oynadiklari, anilan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar olduklari ve tedarikçiler tarafindan kendilerine aktarilan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarinda kullandiklarini degerlendirildi.
Heyet, söz konusu tedarikçilerin zincir marketlerin satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip topla-dagit karteli görünümünde ortaya çikan anlasmalar veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri ve bu ihlal nedeniyle zincir marketler ile birlikte ve esit derecede sorumlu olduklari, söz konusu tedarikçilere 4054 sayili Kanun’un 16. maddesi uyarinca idari para cezasi uygulanmasi gerektigini degerlendirdi.
Istenen para cezasinin yüzde elli aritilmasi istendi
Heyet, söz konusu firmalara para cezasi uygulanmasi takdirinde, ihlal teskil eden eylemlerin Ceza Yönetmeligi kapsaminda “kartel” niteligi tasidigi, temel para cezasinin bu tespite dayanarak belirlenmesi gerektigi, söz konusu eylemlerin Doganay, GSK, Kent ve Sölen bakimindan bir yildan kisa sürdügü, bu nedenle söz konusu tesebbüsler bakimindan belirlenecek temel para cezasinin Ceza Yönetmeliginin ilgili hükümlerince artirilmasina yer olmadigina ve bakimindan eylemlerin bir yildan uzun bes yildan kisa sürdügü, bu nedenle temel para cezasinin, söz konusu tesebbüsler bakimindan yarisi oraninda artirilarak uygulanmasi gerektigi kanaatine ulasti.
Heyet ayrica, söz konusu tesebbüslerin Ceza Yönetmeligi kapsaminda dikkate alinacak herhangi bir agirlastirici veya hafifletici unsur bulunmadigi hususlarinin dikkate alinmasi gerektigine vurgu yapti.
Sorusturma heyetinin görüs bildirmesinin ardindan sözlü savunma toplantisi sorusturmaya taraf firma temsilcilerinin görüs bildirmesi ile devam etti.
Kaynak: İHA
Bugün ise söz konusu sorusturmada, 2 gün sürecek sözlü savunma asamasina geçildi. Sözlü savunma toplantisina, Rekabet Kurumu binasinda Rekabet Kurumu Baskani Birol Küle, kurul üyeleri, sorusturma heyeti ve sorusturmaya söz konusu tesebbüslerin temsilcileri katildi.
Rekabet Kurumu Baskani Küle, sözlü savunmadan önce yaptigi açilis konusmasinda, 20 firmaya yönelik baslatilan sorusturmanin, 4054 sayili Kanun’un 4. maddesinde yer alan, "Belirli bir mal veya hizmet piyasasinda dogrudan veya dolayli olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kisitlama amacini tasiyan veya bu etkiyi doguran yahut dogurabilecek nitelikte olan tesebbüsler arasi anlasmalar, uyumlu eylemler ve tesebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykiri ve yasaktir" kararini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik açildigini hatirlatti.
Küle’nin, iddialari ve dosyanin içerigini özetlemek üzere söz verdigi sorusturma heyeti ise 4054 sayili Rekabetin Korunmasi Hakkinda Kanun’un 4. maddesinin belirli bir mal veya hizmet piyasasinda dogrudan veya dolayli olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kisitlama amacini tasiyan veya bu etkiyi doguran veya dogurabilecek nitelikte olan, tesebbüsler arasi anlasmalar ve uyumlu eylemler ile tesebbüs birliklerinin bu tür karar ve davranislarini yasakladigini hatirlatti.
Sorusturma heyetinin görüsüne göre, zincir marketler arasinda, ortak tedarikçiler araciligiyla kurulan dolayli temaslar yoluyla fiyatlarin veya fiyat artislarinin koordinasyonunun saglandigi, ortak tedarikçiler araciligiyla gelecege dönük fiyatlar, fiyat artis tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylasildigi sonucuna ulasildi.
Fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatlarin arttigi dönemde henüz fiyat artisi yapmayan perakendecilerin fiyatlarina tedarikçiler araciligiyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatlarin tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin saglandigi ve rakip fiyatlarinin yükselmemesi halinde ürün özelinde fiyat düsürme gibi çesitli stratejiler yoluyla tesebbüsler arasindaki danisikliliga uyumun sürekli olarak gözetildigi, böylelikle adi geçen perakendecilerin satisa sunduklari pek çok ürünün perakende satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip, topla-dagit karteli niteligindeki anlasma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri sonucuna ulasildi.
Heyet bu kapsamda, 4054 sayili Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fikrasi uyarinca gayri safi gelirlerinin binde besi oraninda idari para cezasi uygulanmasi gerektigine, ancak kurulun 28 Ekim 2021 tarihli karari ile anilan zincir marketlerin perakende satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip, topla-dagit özelligi de sergileyen kartel niteligindeki anlasma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettigi gerekçesi ile söz konusu tesebbüsler hakkinda idari para cezasi uygulandigi hususunun göz önünde bulundurulmasi gerektigini degerlendirdi.
Heyet, Rekabeti Sinirlayici Anlasma, Uyumlu Eylem ve Kararlar Ile Hakim Durumun Kötüye Kullanilmasi Halinde Verilecek Para Cezalarina Iliskin Yönetmelik’in 4. maddesinin birinci fikrasinin a bendinde yer alan “Bu Yönetmeligin 5 inci maddesi çerçevesinde temel para cezasi hesaplanir. Temel para cezasi, Kanunun 4 üncü veya 6 nci maddelerinde yasaklanmis, piyasa, nitelik ve kronolojik süreç olarak birden fazla bagimsiz davranisin saptanmasi halinde, her bir davranis için ayri ayri hesaplanir” seklindeki düzenleme kapsaminda, söz konusu sorusturma kapsaminda ihlal olarak degerlendirilen eylemlerinin, davranisin gerçeklestigi pazar, niteligi ve kronolojik süreci bakimindan Kurulun anilan perakende kararina konu olan davranislari ile ayni oldugunu degerlendirdi.
Zincir marketlere tekrar idari para cezasi verilmemesini degerlendirdi
Sorusturma heyeti, mükerrer cezalandirma yasagi olarak da bilinen bir kimsenin ayni fiilinden dolayi mükerrer olarak yargilanamamasini ve cezalandirilamamasini ifade etmek üzere kullanilan “Non bis in idem” ilkesi çerçevesinde söz konusu sorusturma kapsaminda herhangi bir idari para cezasina hükmedilmesine yer olmadigi degerlendirmesini yapti.
Tedarikçiler tarafindan kendilerine aktarilan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarinda kullandiklarini degerlendirildi
Heyet, sorusturma tarafi tedarikçilerden Beypazari, Doganay, Düzey, Eti, Fritolay, Gsk, Haribo, Kent, Pasifik, Pepsi, Redbull, Sölen ve Unmas’in sorusturma tarafi zincir marketlerin gelecege dönük satis fiyatlari ve fiyat artis tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylasimina aracilik etmek suretiyle perakendeciler arasinda koordinasyonun saglanmasinda ve sürdürülmesinde rol oynadiklari, anilan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar olduklari ve tedarikçiler tarafindan kendilerine aktarilan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarinda kullandiklarini degerlendirildi.
Heyet, söz konusu tedarikçilerin zincir marketlerin satis fiyatlarinin tespiti amacina sahip topla-dagit karteli görünümünde ortaya çikan anlasmalar veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayili Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri ve bu ihlal nedeniyle zincir marketler ile birlikte ve esit derecede sorumlu olduklari, söz konusu tedarikçilere 4054 sayili Kanun’un 16. maddesi uyarinca idari para cezasi uygulanmasi gerektigini degerlendirdi.
Istenen para cezasinin yüzde elli aritilmasi istendi
Heyet, söz konusu firmalara para cezasi uygulanmasi takdirinde, ihlal teskil eden eylemlerin Ceza Yönetmeligi kapsaminda “kartel” niteligi tasidigi, temel para cezasinin bu tespite dayanarak belirlenmesi gerektigi, söz konusu eylemlerin Doganay, GSK, Kent ve Sölen bakimindan bir yildan kisa sürdügü, bu nedenle söz konusu tesebbüsler bakimindan belirlenecek temel para cezasinin Ceza Yönetmeliginin ilgili hükümlerince artirilmasina yer olmadigina ve bakimindan eylemlerin bir yildan uzun bes yildan kisa sürdügü, bu nedenle temel para cezasinin, söz konusu tesebbüsler bakimindan yarisi oraninda artirilarak uygulanmasi gerektigi kanaatine ulasti.
Heyet ayrica, söz konusu tesebbüslerin Ceza Yönetmeligi kapsaminda dikkate alinacak herhangi bir agirlastirici veya hafifletici unsur bulunmadigi hususlarinin dikkate alinmasi gerektigine vurgu yapti.
Sorusturma heyetinin görüs bildirmesinin ardindan sözlü savunma toplantisi sorusturmaya taraf firma temsilcilerinin görüs bildirmesi ile devam etti.