Pasif Içicilerde Akciger Kanseri Riski Yüzde 30 Fazla

Dünya genelinde erkekler arasinda en sik görülen kanser türü olan akciger kanserinin kadinlarda 3. sirada yer aldigini ve önemini korudugunu söyleyen Medical Park Ordu Hastanesi Gögüs Hastaliklari Uzmani Dr. Huri Özkan Yilmaz, Akciger Kanseri Farkindalik Ayi (kasim) dolayisiyla önemli uyarilarda bulundu.

Akciger kanseri risk faktörleri

Akciger kanserlerinin yaklasik yüzde 90’inin tütün ve tütün ürünlerinin kullanimi ile olustugunu, dolayisiyla sigara içiminin engellenmesiyle akciger kanseri tanisinin ayni oranda önlenebileceginin altini çizen Uzm. Dr. Huri Özkan Yilmaz, akciger kanseri olusumundaki risk faktörleri hakkinda su bilgileri paylasti:

“Pasif içicilik (sigara), akciger kanseri yönünden aile öyküsünün varligi, bazi vitaminler, radon/asbest gibi kimyasallara maruziyet, arsenik gibi endüstriyel ürünlere maruziyet, radon gazi, radyasyon maruziyeti, bazi organik kimyasallar, hava kirliligi ve tüberküloz akciger kanseri olusunda risk faktörleri arasinda yer almaktadir. Bu etkenlerden bazisi kaçinilabilir risk faktörleri (tütün ve tütün ürünleri kullanimi gibi) iken bazilari degistirilemez risk faktörüdür (ailesel akciger kanseri öyküsünün varligi gibi).

Hiç sigara içmeyenlerde de görülebilir

Sigara kullaniminin akciger kanserinin en sik görülen nedeni oldugunu söyleyen Uzm. Dr. Huri Özkan Yilmaz “Günlük içilen sigara sayisi, sigara içme süresi, sigaraya baslama yasi (ne kadar erken baslanirsa risk o oranda artar), dumani derin çekme, sigaranin içerigindeki katran miktari ile kanser gelisme riski artar” diye konustu.

Uzm. Dr. Yilmaz sözlerine söyle devam etti:

“Sigara dumanina pasif olarak maruz kalinmasi da akciger kanseri riskini artirmaktadir. Kendileri sigara içmedikleri halde ev veya isyerlerinde pasif olarak dumana maruz kalan kisilerde akciger kanseri gelisme riski yüzde 20-30 oraninda artmaktadir. Sigaranin birakilmasi durumunda akciger kanseri ihtimali zamanla azalmakta, sigara birakildiktan 10-20 yil sonra hiç içmemislerin düzeyine yaklasmaktadir. En önemli risk faktörü tütün kullanimi olmakla birlikte, akciger kanserinin hiç sigara kullanmamis kisilerde de görülebilecegi unutulmamalidir.”

En sik görülen 10 belirti

Akciger kanserinin en sik görülen belirtilerinden bahseden Uzm. Dr. Huri Özkan Yilmaz, sunlari söyledi:

“Giderek artan öksürük: Akciger kanserinin ilk belirtileri arasinda yer alan öksürük, çogunlukla baska nedenlere bagli oldugu düsünülerek yeterince önemsenmiyor. Oysa iki haftadan uzun süren, giderek artan ve nedeni belirlenemeyen inatçi öksürük, akciger kanserinin temel göstergesi olarak karsimiza çikiyor. Bunun yaninda balgamda kan görülmesi veya balgam renginin koyu kahverengi olmasi da akciger kanserinde önemli belirtiler olarak biliniyor.

Gögüs agrisi: Yine pek çok nedenden kaynaklanabilen gögüs agrisi da, aslinda akciger kanserinin temel belirtileri arasinda yer aliyor. Gögüs agrisi derin nefes alirken, öksürürken veya gülerken artiyorsa, zaman kaybetmeden doktora basvurmak gerekiyor.

Nefes darligi: Nefes darligi ve hiriltili soluma gibi solunumsal belirtiler akciger kanserinin tüm evrelerinde ortaya çikabiliyor. Sinsi gelisen akciger kanserinin önemli bir göstergesi olan nefes darligi, gerektigi sekilde önemsenmiyor. Yasli ve kilolu kisiler nefes darligini yaslarina baglarken, genç kisiler de islerinin yogunlugundan doktora gitmeyi ihmal ettiklerini belirtiyorlar. Ancak akciger kanserinde erken taninin hayati öneme sahip oldugunun unutulmamasi gerekiyor.

Istahsizlik ve kilo kaybi: Özellikle aktif sigara içen kisiler, istahsizligi olursa mutlaka bir doktora danismali. Nedeni belirlenemeyen kilo kaybi da akciger kanserinin önemli belirtileri arasinda yer aldigindan, ihmal edilmemeli.

Ses kisikligi ve yutma güçlügü: Akciger kanserinin belirtilerden biri olan ses kisikligi ve yutma güçlügü de tipki diger belirtiler gibi birçok nedenden kaynaklanabiliyor. Buna karsin, soguk alginligi gibi bir durum olmaksizin gelisen ses kisikliginda da doktora görünmek gerekiyor. Teshis için kisinin yakinmalari, öyküsü ve muayene bulgulari oldukça önem tasiyor.

Halsizlik: Akciger kanserinde çabuk yorulma, sürekli yorgunluk hissi ve halsizlik de atlanmamasi gereken, sik görülen belirtiler arasinda. Türkiye’de çok yaygin olan demir eksikligi anemisinden mevsimsel sartlara, günlük hayatin yogun kosusturmacasindan psikolojik sikintilara dek birçok nedenden kaynaklanabilen halsizlik günlük hayati olumsuz etkilemeye basladiysa ve solunum sikayetleri de eslik ediyorsa akciger taramasi yaptirilmasinin ihmal edilmemesi gerekiyor.

Parmaklarda çomaklasma: El ve ayak parmaklarinin uçlarindaki yumusak dokunun sisip yuvarlaklasmasiyla olusan çomaklasmanin yavas ve agrisiz gelismesi, akciger kanseri disi nedenlerden kaynaklandigini gösteriyor. Ancak hizli ve agrili gerçeklesmesi, akciger kanseri belirtileri arasinda yer aliyor.

Vücut agrisi: Ülkemizde özellikle sirt ve omuz agrisi sikayetlerine sikça rastlanirken, masa basi çalisanlar bunu çogunlukla durus bozuklugu ve uzun saatler bilgisayar basinda çalismanin yol açtigi bir sorun olarak degerlendirebiliyor. Oysa akciger kanserinin yayilmasi durumunda sirt agrisi, omuz agrisi, kürek kemigi agrisi, kol, bacak agrisi ya da beyne siçramissa siddetli bas agrisi önemli belirtiler olarak kendini gösteriyor. Boyunda ve köprücük kemiginin üzerindeki bezelerde büyüme ise, özellikle akciger kanserine isaret ediyor.

Sik tekrarlayan enfeksiyon: Bronsit ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarinin sik tekrarlamasi ve iyilesmemesi de akciger kanserinin belirtilerindendir. Özellikle 15 yildan daha uzun süre günde bir paket sigara içen ya da sigarayi birakmasinin üzerinden 15 yil geçmemis olan kisilerde mutlaka yilda bir kez tarama öneriliyor. Bilimsel çalismalar; 55-74 yas arasindaki yogun sigara içme öyküsü olan kisilerde düsük doz akciger tomografisi ile akciger kanserini erken saptamanin mümkün oldugunu ortaya koyuyor. Birinci evre denilen erken evrede tedavi ile basari orani yüzde 80-90’i bulabiliyor. Bu nedenle uzun yillar sigara içmis kisilerin hiçbir sikayetleri bulunmasa da düzenli kontrole gitmeleri sart.

Göz kapaginda düsme: Göz kapaginda düsme ve göz bebeginde küçülme ile yüzün ayni tarafinda terleme olmamasi da akciger kanserine isaret edebiliyor. Bu durum tipta Horner sendromu olarak isimlendiriliyor. Eger bu belirtilerden birine ya da birkaçina sahipseniz vakit geçirmeden bir gögüs hastaliklari uzmanina basvurun. Bu belirtiler baska rahatsizliklarin göstergesi olabilir, mutlaka akciger kanseri anlamina gelmeyebilir, ancak altinda yatan nedenin arastirilmasi ve tedavi edilmesi gerekir. Hekiminiz akciger kanserinden süphelenirse ileri tetkik yöntemleriyle tani koyacaktir. Akciger kanserinin erken evrede teshisi ile tedavi sansinin yüzde 85-90 oldugu unutulmamalidir.”