Ağacın 'Bağlama'ya Dönüşmesinin Serüveni

Türk Halk Müziği’nde yaygın olarak kullanılan ve geçmişi binlerce yıla dayanan telli tezeneli bir çalgı türü olan bağlamanın üretimi kolay olmadığı gibi koruması da meşakkat istiyor. Bağlama yapılmak üzere kesilen 20 yıllık bir ağacın az 2 yıl kurutulduktan ve nemden arındırıldıktan sonra işlenmesi gerekiyor. Ordu’nun Perşembe ilçesinde yaşayan 41 yaşındaki bağlama ustası Serkan Ceylan, yaklaşık 25 yıldır profesyonel olarak bağlama üretiyor. 12 yıl önce evlerinin altına kurdukları atölyede yılda yaklaşık 400 adet bağlama üreten Ceylan, babasından öğrendiği mesleği sürdürüyor.

“Bir bağlama en az 20 yıl yetişen ağaçtan üretiliyor”

Bir ağacın bağlama olarak işlenebilmesi için 20 yıldan fazla geçmişi olması gerektiğini anlatan Serkan Ceylan, “Bir ağaçtan bağlama olabilmesi için en az 20 sene vasfını doldurmuş ve sertlik kazanabilmiş bir ağacın kullanılması gerekiyor. Ardından AR-GE çalışmaları ile beraber bağlamanın hangi vasıfta ve ilerleyen zamanlarda bozulmayacak şekilde yapılması gerekiyor. Bağlamada en önemli unsur, ağacın liflerinin sıkı olması, yumuşak lifli ağaçlar bağlama üzerinde çok makbul olmuyor. Yani bir bağlamadaki en önemli unsur ağacın kalitesidir” diyerek, erik, kestane ve dut ağaçlarının bağlama yapımında tercih edildiğini aktardı.

Ceylan, bağlama yapmadaki püf noktalara da değinerek, “Oyma bağlama, klavyeyi hesaba katmazsak 5 parçadan oluşuyor. Yaprak bağlama da 34-35 parçaya kadar çıkabiliyor. Ağaçların kuruması üretimde çok önemli. Bir ağacın bağlama olabilmesi için en az 2 yıl beklemesi lazım. Çünkü bunların nem oranını ölçtüğümüz zaman yüzde 35’i geçmemesi lazım” ifadelerini kullandı.

Yıllık yaklaşık 300 ile 400 arasında bağlama üretebildiklerini söyleyen Ceylan, “Bağlamanın fiyatının pahalı olması, onun iyi olduğu anlamına gelmiyor. Müzik aletlerinde ilk kurulum çok önemli. Kurulumu ve işçiliği iyi yapılırsa o bağlama insana keyif verir. Ben, halkımızın bağlamaya sahip çıkmasını istiyorum” şeklinde konuştu.



“Bağlamayı aldıktan sonra kullanmak da özen istiyor”

Ceylan ayrıca, bağlamayı aldıktan sonra kullanım koşullarının da çok önemli olduğunu ve özen gerektirdiğini anlatarak, “Bağlamayı sıcak bir iklimden soğuk bir iklime götürürsek bu ısıyı iyi değerlendirmemiz lazım. Bu, bağlamanın sağlığı açısından çok önemli. Sıcak ve soğuk ortamlara giren bağlamanın akort ayarı bozuluyor”