İnsan Hakları Komisyonu Mayınlardan Korunma Projesi Başlattı

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, mayınlardan korunma projesini, sivil toplum örgütlerinin de katıldığı toplantıda, "Dokunmayın" afişiyle tanıttı.

Üstün, komisyon toplantı salonunda düzenlenen tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, Milli Eğitim Bakanlığı, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi, Mazlum-Der, İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Barosu, Türk Tabipler Birliği ve Ziraat Mühendisleri Odası ile birlikte projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.

Komisyonun; başta çocuklar olmak üzere çoğunluğunu sivillerin oluşturduğu kişilerin sakat kalmalarına ve hayatlarını kaybetmelerine yol açan, ekonomik kalkınma ile yeniden yapılanmayı engelleyen ve iç göçe maruz kalan kişilerin köylerine dönmelerine mani olan kara mayınları konusunu yakından takip ettiğini belirten Üstün, Türkiye'nin, Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme'ye (Ottawa Sözleşmesi) 1 Mart 2004 tarihinde taraf olduğunu kaydetti.

Üstün, sözleşmeyle depolardaki mayınların 2010 yılına kadar imhasının, döşenmiş mayınların da 2014 yılına kadar temizlenmesinin taahhüt edildiğini ifade ederek, "Depolarda bulunan 3 milyon adet anti-personel mayın ülkemiz tarafından taahhüt edildiği şekilde 2011 yılında imha edilmiştir. Ancak döşenmiş mayınlar teknik ve siyasi sebeplerle bu zamana kadar temizlenememiştir. Türkiye bunun için yeni süre talep etmiş ve 1 Mart 2022 tarihine kadar 8 yıllık bir süre kazanmıştır" dedi.

Türkiye'de, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve PKK tarafından döşenmiş mayınlar bulunduğunu ifade ederek, TSK tarafından döşenen kara mayını sayısının 975 bin olduğunu, bunun 612 bininin Suriye, 68 bininin Irak, 194 bininin İran, 20 bininin Ermenistan, 3 bininin de Azerbaycan sınırında, 76 bininin de iç bölgelerde olduğunu söyledi.


- Mayından dolayı bin 300 kişi hayatını kaybetti

Komisyon Başkanı Üstün, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Cenevre Daimi Temsilciliği'ne gönderdiği 2013 raporuna göre, 2004-2012 yılları arasında kara mayınlarından kaynaklı olaylar nedeniyle 260 asker, 56 sivil vatandaş olmak üzere 316 kişinin hayatını kaybettiğini, 622'si asker, 112'si de sivil 734 kişinin de yaralandığını bildirdi. 2014 yılında kesin olmayan verilere göre, 3 sivilin hayatını kaybettiğini, 16 sivilin de yaralandığını belirten Üstün, 1984 yılında bugüne kadar mayınlardan dolayı bin 300 kişinin hayatını kaybettiğini, 5 bin 100 kişinin de yaralandığını söyledi.

Ermenistan, Nahçıvan, İran ve Irak sınırlarındaki 28 bin kara mayınının TSK tarafından temizlendiğini belirten Üstün, Suriye sınırındaki mayınların temizlenmesi için 2009 yılında çıkan kanun uyarınca ihale düzenlendiğini, ancak teknik sebepler hem de Suriye sınırındaki siyasi gelişmelerden dolayı mayın temizlemesi yapılamadığını bildirdi.
Üstün, mayın temizleme işlemlerinin tek elden yürütülmesi için Milli Mayın Faaliyet Merkezi kurulduğunu ifade etti.


- "Hedefimiz ülke topraklarında mayının olmamasıdır"

Türkiye'de, Ardahan, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Hatay, Gaziantep, Iğdır, Kars, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli ve Van'da mayın bulunduğunu belirten Üstün, TBMM Basımevi tarafından basılan "dokunmayın" başlıklı 26 bin afişin, bu 17 ildeki 12 bin 822 ilkokul, ortaokul ve liseye gönderileceğini bildirdi. Üstün, bu afişlerin 4 Nisan Dünya Mayın Bilinci Geliştirme Günü'nden önce, öğrencilerin bilinçlendirilmesi amacıyla okullarda görünen köşelere asılacağını ifade ederek, "Afişte, bir mayın veya mayına benzeyen bir cisim ile tanınmayan bir cisim görüldüğünde, çocuklarımızın ne yapması gerektiğini ifade eden açıklamalar ve figürler var. Mayınlara dokunmaması gerektiği, jandarmaya veya acil servise bildirmesi gerektiği noktasında uyarıcı bilgiler var. Bu afişlerle, sivil ve asker kayıplarının olmadığı bir ülkeyi hedefliyoruz. Hedefimiz ülke topraklarında mayının olmamasıdır" diye konuştu.

Mayınsız Bir Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, kara mayınları denen bu silahların tamamen imha edilmesi için 10 yıldır çalıştıklarını belirtti.

Toprak altında milyonlarca mayın olduğunu, bunun da milyonlarca canın risk altında olması anlamına geldiğini belirten Öğreten, en fazla da çocukların risk altında olduğunu söyledi.

Öğreten, afişlerle, mayınların nasıl bir tehlike oluşturduğunu vurgulamaya çalıştıklarını ifade etti.

Kaynak: AA