Sorunun yüzde 98’i zaten çözüldü
Meclis Başkanı Çiçek, HSYK değişikliği için TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nu adres göstererek, ‘Anayasa değişikliği konusunda bir irade varsa ben konunun yüzde 98 çözüldüğü kanaatindeyim’ dedi
Çiçek, Parlamentolararası Değişim ve Diyalog Projesi Kapanış Töreni’nden önce gazetecilerin sorularını yanıtladı. Adalet Komisyonu’nda görüşülen HSYK teklifi konusunda Anayasa Komisyonu’nun da toplanmasına karar verdiklerini belirten Çiçek, resmi yazıyla konuyu komisyona bildirdiğini kaydetti.
‘Takdir gerekiyor’
17 Aralık sonrası rahatsız olan kesimlerin başında yargı mensuplarının geldiğini, kanunsuz uygulamalar nedeniyle hâkim ve savcıların tümünün rahatsız edilmesini doğru bulmadığını kaydeden Çiçek, “Birlikte bir anayasa yapmak için çaba gösterdik. Kimse bu tekliflerden bahsetmiyor. Hiç teorik tartışma yapmaya gerek yok. Köklü bir değişiklik isteniyorsa, ki çözümü ben şahsen orada görürüm, diğerleri geçici çözümdür. Somut teklif üzerinden siyasi irade ortaya çıkıyorsa, bir değerlendirme yapılabilir ve bu konu da kökten çözülmüş olur” dedi.
‘Biz göreve hazırız’
Çiçek, “Bize düşen bir görev olursa biz de onu yapmaya hazır oluruz” dedi. “İktidar partisi yasa teklifinden önce partileri dolaşamaz mıydı?” sorusuna Çiçek, “Öyle oldu böyle oldu, geldiğimiz noktayı konuşuyoruz. 16 Ocak’ı konuşuyoruz, 8 Ocak, 7 Ocak, 28 Aralık’ı konuşmuyoruz. Geldiğimiz nokta itibarıyla köklü çözüm anayasa değişikliğidir; bunun dışındaki çözümler geçici olur. Gelin bu sıkıntılardan doğru bir çözüm, hayırlı bir çıkış yapalım ve bu HSYK’nın yapısını değiştirelim” yanıtını verdi.
HSYK’nın bugün çoğulculuğu değil çoğunlukçuluğu esas alan bir yapıya dönüştüğünü ifade eden Çiçek, “Bunun nedeni, Anayasa Mahkemesi’nin, Meclis’ten çıkan maddeyi iptal etmesidir. Meclis’ten çıkan kanun, her bir yargı mensubunun bir tek kişiye oy vermesi tarzındaydı ve çoğulculuğu temin edecekti” dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın'RTÜK modeli’ önerisinin anımsatılması üzerine, “Ben de bunu teklif ediyorum” diyen Çiçek, “Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda bu teklife Ak Parti o zaman'hayır’ demedi. Kendi teklifinden de vazgeçerek sürece katkı verdi. HSYK’ya cumhurbaşkanın üye seçmesini arzu ediyordu başkanlık sistemini benimsediği için, ondan da vazgeçti. Büyük ölçüde mutabakat var. Eğer anayasa değişikliği konusunda bir irade varsa ben konunun yüzde 98 çözüldüğü kanaatindeyim. Yüzde 98‘i bırakıp sıfırdan yeni tartışmalar girmenin anlamı yok” ifadesini kullandı.
‘Gereğini yaparız’
TBMM Başkanı Çiçek, 17 Aralık’ta ismi geçen bakanlarla ilgili “Fezlekeler gelmedi, bu normal mi?” sorusu üzerine, savcılığın ne yaptığını bilmediğini söyledi. Çiçek, “Tek sayfalık bir fezleke mi, bir talep midir, neyi nasıl değerlendirdi savcı, ben onu bilmiyorum. Ama bize geldiği anda gereğini yaparız bundan kimsenin tereddüdü olmasın” dedi.
Vetoyu engelleme iddiası
Çiçek’ten bu çağrının gelmesine rağmen, partilerin anayasa değişikliği için bir araya gelme ihtimali, MHP’den sonra dün CHP’den gelen olumsuz yanıt nedeniyle azaldı. BDP-Ak Parti ittifakı ise sayısal olarak anayasa değişikliği için yeterli olmuyor. Ak Parti kulislerinde ise anayasa değişikliklerini zorlamak yerine, yasa teklifini TBMM’den geçirerek kanunlaştırma eğilimi ağır bastı. Bu nedenle, olası bir vetoyu engellemek için Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün işaret ettiği, teklifteki bazı düzenlemeler önergeyle değiştiriliyor. Gül’ün değişikliklerden sonra kanunu veto etmeyeceği kulislerde konuşuluyor.
Yüzde 2’lik ayrışma
Düzenlemenin Adalet Bakanı’nın oy hakkı olmadığı ifadesine Ak Parti karşı çıktı; Yargıtay ve Danıştay yerine temyiz mahkemeleri ifadesini istedi. CHP ise üyelerin beşte üç çoğunlukla seçilmesini yerinde bulmadı. BDP de cinsiyet eşitliğinin de seçilme kriterleri arasına alınmasını istedi. Ak Parti, CHP, MHP ve BDP, kurulun ismi, kurulun başkanı konusunda da fikir ayrılıkları yaşadı. Ak Parti ve MHP, bakanın başkan olmasını, CHP ve BDP, başkanı kurul üyelerinin seçmesini istedi.
4 parti uzlaşmıştı
TBMM Başkanı Çiçek’in partilerin üzerinde yüzde 98 oranında uzlaştığını söylediği HSYK maddesi ise Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda en son şu haliyle benimsendi:
-HSYK, Hâkimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olmak üzere ikiye bölünecek.
-Hâkimler Kurulu 11 üyeden oluşacak. Başkanı üyeler seçecek. Adalet Bakanı oy hakkı olmadan toplantılara başkanlık edecek. Üyelerin ikisi Yargıtay, 2’si Danıştay, 2’si hâkimler tarafından, meslekte 15 yıl çalışan meslektaşları arasından aday gösterilecek. Adaylar arasından seçimi TBMM yapacak. Kurulun 3 üyesi yükseköğretim kurumlarının hukuk, kamu yönetimi ve siyaset bilimi dallarında en az 15 yıl görev yapan öğretim üyeleri; 2’si mesleğinde fiilen 15 yıl çalışmış avukatlar arasından TBMM tarafından doğrudan seçilecek.
-Seçimde her hâkim sadece bir adaya oy verebilecek.
-TBMM, kurul üyelerini üyelerin beşte üç çoğunluğuyla seçecek. Üçüncü turda yeterli çoğunluğun bulunamaması halinde seçim, her üyelik için en çok oy almış 2 aday arasında yapılacak kurayla tamamlanacak.
-Hâkimlerin denetimi ve soruşturulması Kurul Başkanı’nın izniyle, Hâkimler Kurulu başkanına bağlı hâkim müfettişler tarafından yapılacak.
-Savcılar Kurulu 7 üyeden oluşacak, başkanı bakan olacak. Üyelerin 1’i Yargıtay, 1’i Danıştay, 2’si 15 yıllık savcıların kendi aralarından belirleyecekleri adaylar arasından TBMM tarafından seçilecek. 1 üyeyi de YÖK ya da idareden TBMM seçecek. Seçim esasları hakimler kurulu üyelerininki gibi olacak.