“Bu Dünyada, Haklı Olmak Yetmiyor, Aynı Zamanda Güçlü De Olmak Gerekiyor”
Macaristan’ın Başkenti Budapeşte’de düzenlenen bir konferansta 'Ermenistan'ın Azerbaycan işgalinin yirmi yıl içerisindeki sonuçları' ve 'Azerbaycan Macaristan İlişkileri' ele alındı.
Türk Macar İşadamları Derneği’nin (TÜMİŞAD) ev sahipliğinde düzenlenen konferansa Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri eski Bakanı, Budapeşte Büyükelçisi Dr. Vilayat Guliyev konuşmacı olarak katıldı.
Büyükelçi Guliyev, Dağlık Karabağ’ın 20 yıldır Ermenistan tarafından işgal edilmesi karşısında dünya ülkelerinin sessiz kalmasına, “Bu dünyada, haklı olmak yetmiyor, aynı zamanda güçlü de olmak gerekiyor” sözleriyle tepki gösterdi.Ramada Plaza Budapest Hotel'de düzenlenen konferansın açılış konuşmasını yapan Türk Macar İşadamları Derneği Başkanı ve DEİK - DTİK Avrupa Bölge Başkan Yardımcısı Osman Şahbaz, “Bizler için Azerbaycan toprakları ve bayrağı, kendi toprağımız ve bayrağımız kadar azizdir, kutsaldır.” dedi.
Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve işgal edilen topraklar dahil olmak üzere barışın kalıcı olması bölge halkının mutluluğu için gerekli olduğunu ifade eden Şahbaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kafkasya'da barışçıl bir düzen oluşması, aynı coğrafya içerisinde birlik, düzen ve refah içinde yaşanması bir insan olarak temennimizdir. Bölgesinde güven, huzur ve istikrar içinde yaşayan bir Kafkasya coğrafyasına günümüz insanı ihtiyaç duymaktadır. Türk halklarının tarihi, geçmişi, bugünü ve geleceği bizler için büyük bir önem taşımaktadır.’ Azerbaycan Cumhuriyeti Budapeşte Büyükelçisi Dr. Vilayat Guliyev konuşmasında Dağlık Karabağ sorununun yirmi yıldır devam ettiğini, benzer sorunların, İsrail - Filistin arasında, Hindistan - Pakistan arasında da sürdüğünü hatırlattı. Dağlık Karabağ sorununun yirmi yıldır konuşulmasına rağmen bu sorunun halli istikâmetinde kayda değer hiçbir adım atılmadığına dikkat çeken Guliyev, Azerbaycan'ın askerî bütçesinin Ermenistan'ın bütün bütçesinden fazla olduğunu, son 8 yıldır her iki devletin başkanlarının görüşmelere başladıklarını fakat bir gelişme elde edilmediğini ifade etti.
Dağlık Karabağ’ın 4 bin 500 km kare fakat işgal edilen toprakların 12 bin km kareden fazla olduğuna vurgu yapan Büyükelçi sözlerini şöyle sürdürdü: “Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal altındadır. Savaşların da kanunları -hukuku vardır. Ancak Ermeniler savaş kanunlarını da kabul etmemiştir. Savaşta 20 bin kişi ölmüş, 50 bin kişi yaralanmıştır. 693 Mektep dağılmıştır. 890 kent, Kasaba ve şehir tahrip edilmiştir. 695 hastane yıkılmıştır. 922 kütüphane yok edilmiştir. 9 Mescit yıkılmıştır. 464 âbide, müze harap hâle getirilmiştir. 160 köprü yerle bir edilmiştir. Binlerce km su, elektrik ve gaz hattı perişan edilmiştir. Neticede Azerbaycan’ın ziyanı 60 milyar ABD dolarıdır. Bunlar Azerbaycan için dehşetli neticeler olup çözümü konusunda tüm Türk ve Müslüman âleminin desteğine ihtiyaç duymaktayız. Binlerce insanı felakete salmamak için bahsi geçen münakaşanın diplomatik usullerle çözümüne ihtiyaç vardır. Bizim yegâne gâyemiz, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sağlamaktır. Ne yazık ki, buna hâlâ nâil olamadık. BM’nin kâğıt üzerinde meselenin halledilmesini istiyor, lâkin realitede yapılan bir şeyin olmadığını müşahede etmekteyiz. Maalesef bugün dünyada, haklı olmak yetmiyor, aynı zamanda güçlü de olmak gerekiyor. Azerbaycan’a dost halkların, haklı olduğumuz bu konuda bizlere yardımcı olmalarını beklemekteyiz.”Konferans sonrasında Büyükelçi Vilayat Guliyev toplantıya katılanların sorularını da cevapladı. EXIMBANK Macaristan Müdürü Kovács Eszter, Azerbaycan Ermenistan arasındaki ticari, finans hareketlerinin ne durumda olduğu sorusuna Guliyev, diplomatik hiçbir ilişkilerinin olmadığını, dolayısıyla da karşılıklı ticarî faaliyette de bulunmadıklarını, sadece dolaylı yollardan Azerbaycan mallarının Ermenistan'a girdiğini ve satıldığını, “Toprağımızı işgal eden bir devletle emekdaşlık edemeyiz.’ sözleriyle dile getirdi.Dialógus Derneği Başkanı Ömer Almak ise, bu sıkıntıların aydınlar, yazarlar ve medyadaki etkili kişilerin yetiştirilmesi yönünde girişimlerin daha etkili olup olmayacağını sordu. Büyükelçi, “19 ve 20. yüzyılda Türk gençlerinin Macaristan'a gelip eğitim alıp ülkelerini temsil edebilir, bugün buralarda bilim adamı olabilirlerdi, dünyadaki ve Macaristan'daki işlerimiz daha kolay ve rahat olurdu. Türkiye ve Azerbaycan bu konularda daha fazla gayret göstermelidir. Herşeye rağmen Macar halkını çok yakın ve dost görüyorum.” dedi.
Attese Kft.'den Faruk Naci Ceylan ise Azerbaycan'ın Ermenistan'a göre bu kadar askeri ve ekonomik yüksek gücünün varlığına rağmen neden kaybedilmiş toprakları cebren geri almıyor? şeklindeki sorusuna Büyükelci; “Bunu pekâla yapabiliriz, ancak dünyada birçok farklı dengenin varlığını, bunlardan birinin de Rusya'nın önderliğinde imzalanan antlaşma gereği Ermenistan'a savaş açıldığında Türkî Cumhuriyetlerden beş ülkenin Ermenistan'ın yanında yer alacağını ve böyle bir şey yaptığımızda ise, Türk kardeşlerimizin birbirini kırmasına neden olmayı istemiyoruz.” karşılığını verdi.Başkan Şahbaz da “Bu sorunun çözümüne Diaspora mı yoksa Ermenistan'daki yerel halk mı engel teşkil ediyor şeklindeki sorusuna Dr. Guliyev, yurt dışında ciddi bir Dioaspora'nın varlığından ve bugün yönetimde bulunanların bu çözümsüzlük ile makamlarının idamesini sağladıklarını belirtip, ’Tarihte olan vakıaları, tarih alimlerinin ihtiyarına bırakmak lazımdır’ ifadesininin altını çizerek dile getirdi.Multifunkciós Városkártya Rendszer MVR'den Czuh János'un, BM Güvenlik Konseyi çatışmaların çözümü ile ilgili, yerleşim dahil ne zaman, nasıl bir çözüm düşünüyor, BM bu konuya ne kadar müdahil, ne kadar etkili? şeklindeki sorusuna Büyükelçi Guliyev, BM Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen 4 maddelik kararında, Ermenilerin işgal ettiği topraklardan çekilmesi gerektiği yönünde bir karar alındığını ve benimsendiğini hatırlatıp, “Bu konu çok kısa, net ve özü olarak böyledir. Savaş kapanmıştır, haklı davamızda alınan kararın uygulanması ve barış için çalışıyor mücadele ediyoruz. Ermenistan'ın durumu barış olana kadar askıya alınmalıdır. Ermenilerin barış için çaba harcamaları gerekmektedir.” dedi.
T.C. Büyükelçiliğini temsilen Ticaret Müsaviri Fatma Seda Sevgi ise konuşmasında Dr. Vilayat Guliyev’in meseleyi duygulu ve açık bir şekilde anlattığını ifade etti.
Dr. Vilayet Guliyev’e günün anısına T.C. Ticaret Müsaviri Fatma Seda Sevgi, Macaristan Milletvekileri Gyöngyösi Márton, Hegedüs Tamás ve Osman Şahbaz tarafından plaket takdim edildi. Büyükelçi Guliyev ise günün anısına Başkan Osman Şahbaz'a Hocalı Katliamını anlatan bir kitap hediye etti.Konferansa TÜMİŞAD üyeleriyle birlikte, T.C. Budapeşte Konsolosu Ömer Acar, Azerbaycan Cumhuriyeti Budapeşte Ateşeleri Anar İmanov, Rashad Safarov ile Azerî işadamları, akademisyenler, öğrenciler, Macar ve Türk işadamları, medya mensupları iştirak etti .
Büyükelçi Guliyev, Dağlık Karabağ’ın 20 yıldır Ermenistan tarafından işgal edilmesi karşısında dünya ülkelerinin sessiz kalmasına, “Bu dünyada, haklı olmak yetmiyor, aynı zamanda güçlü de olmak gerekiyor” sözleriyle tepki gösterdi.Ramada Plaza Budapest Hotel'de düzenlenen konferansın açılış konuşmasını yapan Türk Macar İşadamları Derneği Başkanı ve DEİK - DTİK Avrupa Bölge Başkan Yardımcısı Osman Şahbaz, “Bizler için Azerbaycan toprakları ve bayrağı, kendi toprağımız ve bayrağımız kadar azizdir, kutsaldır.” dedi.
Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve işgal edilen topraklar dahil olmak üzere barışın kalıcı olması bölge halkının mutluluğu için gerekli olduğunu ifade eden Şahbaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kafkasya'da barışçıl bir düzen oluşması, aynı coğrafya içerisinde birlik, düzen ve refah içinde yaşanması bir insan olarak temennimizdir. Bölgesinde güven, huzur ve istikrar içinde yaşayan bir Kafkasya coğrafyasına günümüz insanı ihtiyaç duymaktadır. Türk halklarının tarihi, geçmişi, bugünü ve geleceği bizler için büyük bir önem taşımaktadır.’ Azerbaycan Cumhuriyeti Budapeşte Büyükelçisi Dr. Vilayat Guliyev konuşmasında Dağlık Karabağ sorununun yirmi yıldır devam ettiğini, benzer sorunların, İsrail - Filistin arasında, Hindistan - Pakistan arasında da sürdüğünü hatırlattı. Dağlık Karabağ sorununun yirmi yıldır konuşulmasına rağmen bu sorunun halli istikâmetinde kayda değer hiçbir adım atılmadığına dikkat çeken Guliyev, Azerbaycan'ın askerî bütçesinin Ermenistan'ın bütün bütçesinden fazla olduğunu, son 8 yıldır her iki devletin başkanlarının görüşmelere başladıklarını fakat bir gelişme elde edilmediğini ifade etti.
Dağlık Karabağ’ın 4 bin 500 km kare fakat işgal edilen toprakların 12 bin km kareden fazla olduğuna vurgu yapan Büyükelçi sözlerini şöyle sürdürdü: “Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal altındadır. Savaşların da kanunları -hukuku vardır. Ancak Ermeniler savaş kanunlarını da kabul etmemiştir. Savaşta 20 bin kişi ölmüş, 50 bin kişi yaralanmıştır. 693 Mektep dağılmıştır. 890 kent, Kasaba ve şehir tahrip edilmiştir. 695 hastane yıkılmıştır. 922 kütüphane yok edilmiştir. 9 Mescit yıkılmıştır. 464 âbide, müze harap hâle getirilmiştir. 160 köprü yerle bir edilmiştir. Binlerce km su, elektrik ve gaz hattı perişan edilmiştir. Neticede Azerbaycan’ın ziyanı 60 milyar ABD dolarıdır. Bunlar Azerbaycan için dehşetli neticeler olup çözümü konusunda tüm Türk ve Müslüman âleminin desteğine ihtiyaç duymaktayız. Binlerce insanı felakete salmamak için bahsi geçen münakaşanın diplomatik usullerle çözümüne ihtiyaç vardır. Bizim yegâne gâyemiz, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sağlamaktır. Ne yazık ki, buna hâlâ nâil olamadık. BM’nin kâğıt üzerinde meselenin halledilmesini istiyor, lâkin realitede yapılan bir şeyin olmadığını müşahede etmekteyiz. Maalesef bugün dünyada, haklı olmak yetmiyor, aynı zamanda güçlü de olmak gerekiyor. Azerbaycan’a dost halkların, haklı olduğumuz bu konuda bizlere yardımcı olmalarını beklemekteyiz.”Konferans sonrasında Büyükelçi Vilayat Guliyev toplantıya katılanların sorularını da cevapladı. EXIMBANK Macaristan Müdürü Kovács Eszter, Azerbaycan Ermenistan arasındaki ticari, finans hareketlerinin ne durumda olduğu sorusuna Guliyev, diplomatik hiçbir ilişkilerinin olmadığını, dolayısıyla da karşılıklı ticarî faaliyette de bulunmadıklarını, sadece dolaylı yollardan Azerbaycan mallarının Ermenistan'a girdiğini ve satıldığını, “Toprağımızı işgal eden bir devletle emekdaşlık edemeyiz.’ sözleriyle dile getirdi.Dialógus Derneği Başkanı Ömer Almak ise, bu sıkıntıların aydınlar, yazarlar ve medyadaki etkili kişilerin yetiştirilmesi yönünde girişimlerin daha etkili olup olmayacağını sordu. Büyükelçi, “19 ve 20. yüzyılda Türk gençlerinin Macaristan'a gelip eğitim alıp ülkelerini temsil edebilir, bugün buralarda bilim adamı olabilirlerdi, dünyadaki ve Macaristan'daki işlerimiz daha kolay ve rahat olurdu. Türkiye ve Azerbaycan bu konularda daha fazla gayret göstermelidir. Herşeye rağmen Macar halkını çok yakın ve dost görüyorum.” dedi.
Attese Kft.'den Faruk Naci Ceylan ise Azerbaycan'ın Ermenistan'a göre bu kadar askeri ve ekonomik yüksek gücünün varlığına rağmen neden kaybedilmiş toprakları cebren geri almıyor? şeklindeki sorusuna Büyükelci; “Bunu pekâla yapabiliriz, ancak dünyada birçok farklı dengenin varlığını, bunlardan birinin de Rusya'nın önderliğinde imzalanan antlaşma gereği Ermenistan'a savaş açıldığında Türkî Cumhuriyetlerden beş ülkenin Ermenistan'ın yanında yer alacağını ve böyle bir şey yaptığımızda ise, Türk kardeşlerimizin birbirini kırmasına neden olmayı istemiyoruz.” karşılığını verdi.Başkan Şahbaz da “Bu sorunun çözümüne Diaspora mı yoksa Ermenistan'daki yerel halk mı engel teşkil ediyor şeklindeki sorusuna Dr. Guliyev, yurt dışında ciddi bir Dioaspora'nın varlığından ve bugün yönetimde bulunanların bu çözümsüzlük ile makamlarının idamesini sağladıklarını belirtip, ’Tarihte olan vakıaları, tarih alimlerinin ihtiyarına bırakmak lazımdır’ ifadesininin altını çizerek dile getirdi.Multifunkciós Városkártya Rendszer MVR'den Czuh János'un, BM Güvenlik Konseyi çatışmaların çözümü ile ilgili, yerleşim dahil ne zaman, nasıl bir çözüm düşünüyor, BM bu konuya ne kadar müdahil, ne kadar etkili? şeklindeki sorusuna Büyükelçi Guliyev, BM Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen 4 maddelik kararında, Ermenilerin işgal ettiği topraklardan çekilmesi gerektiği yönünde bir karar alındığını ve benimsendiğini hatırlatıp, “Bu konu çok kısa, net ve özü olarak böyledir. Savaş kapanmıştır, haklı davamızda alınan kararın uygulanması ve barış için çalışıyor mücadele ediyoruz. Ermenistan'ın durumu barış olana kadar askıya alınmalıdır. Ermenilerin barış için çaba harcamaları gerekmektedir.” dedi.
T.C. Büyükelçiliğini temsilen Ticaret Müsaviri Fatma Seda Sevgi ise konuşmasında Dr. Vilayat Guliyev’in meseleyi duygulu ve açık bir şekilde anlattığını ifade etti.
Dr. Vilayet Guliyev’e günün anısına T.C. Ticaret Müsaviri Fatma Seda Sevgi, Macaristan Milletvekileri Gyöngyösi Márton, Hegedüs Tamás ve Osman Şahbaz tarafından plaket takdim edildi. Büyükelçi Guliyev ise günün anısına Başkan Osman Şahbaz'a Hocalı Katliamını anlatan bir kitap hediye etti.Konferansa TÜMİŞAD üyeleriyle birlikte, T.C. Budapeşte Konsolosu Ömer Acar, Azerbaycan Cumhuriyeti Budapeşte Ateşeleri Anar İmanov, Rashad Safarov ile Azerî işadamları, akademisyenler, öğrenciler, Macar ve Türk işadamları, medya mensupları iştirak etti .