Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Karşı Uyarı

Uzm. Dr. Rıza Çıtıl karbonmonoksitin ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını söyledi. Çıtıl, güneybatıdan esen 'lodos' nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlendiğini belirterek, "Duman zehirlenmesi, karbonmonoksit zehirlenmesi olup; karbonmonoksit, vücutta her yere kolayca geçebilir, kanda bulunan ve oksijen
taşıyan 'hemoglobin' adı verilen maddeye kolayca bağlanarak, oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Bu nedenle bu gazla zehirlenme çok kolaydır. Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Bu yüzden de fark edilmesi zor olup 'Sessiz Öldürücü' olarak da adlandırılabilir. Bu nedenle, zehirlenmeleri de çok ağır ve öldürücü olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı
ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Kapalı bir ortamda 15-20 dakika çalıştırılan bir aracın egzozundan çıkan karbonmonoksit de öldürücü düzeylere ulaşabilir" dedi.
Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmadığı takdirde zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabileceğini belirten Çıtıl, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Zehirlenen kişiyi ilk bulanın, karbonmonoksit zehirlenmesi belirtilerinin iyi bilmesi ve erken saptaması hayat kurtarıcı olacaktır. Ayrıca, kansızlığı olanlar, kronik bronşitli hastalar, kalp ve damar sistemi hastalığı olanlar, yeni doğanlar, hamileler risk grubundadır. Bu kişilerin zehirlenmesi daha kolay ve sonuç daha öldürücüdür. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde ilk belirtiler; baş ağrısı, sarhoşluk hissi, kulak çınlaması, yorgunluk ve bulantıdır. Daha sonra düşünmede güçlük, göğüs ağrısı, çarpıntı,
uyuşma, deride renk değişikliği, görme bozuklukları ve karın ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Olası bir zehirlenmede önce can güvenliğinin sağlanması gerekir. Ortam havalandırılmalı, etkilenmiş ya da zehirlenmiş olan kişi hareket ettirebiliyorsa olay mahallinden uzaklaştırılarak temiz havaya çıkarılması sağlanmalı, ambulans için hemen '112 Acil Sağlık Hizmetleri' aranmalı, ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddeler temizlenmeli, hasta battaniye ile
sarılarak vücut ısısı korunmalı ve en yakın sağlık kurumuna hastanın nakil edilmesi sağlanmadır."