Krizi en iyi 'İşsizlik Fonu' anlatıyor

'İşsizlik Sigortası Fonu' verileri, krizin Türkiye'yi nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.

42,9 milyar liranın biriktiği Fon'a yapılan başvurular ve ödenen işsizlik maaşlarında son dönemde önemli bir düşüş göze çarpıyor. 'Kriz aynası' gibi işlev gören Fon'un verilerine göre küresel krizin en sert hissedildiği Nisan 2009'da 317 bin kişinin işsizlik maaşı alırken, bu sayının hazirandan itibaren düşmeye başladığı görülüyor. İşsizlik ödeneği almaktan vazgeçenlerin sayısı 9 ayda 100 bin kişiye ulaştı.

İşsizleri 'çalışmadığı sürece' destekleyen Fon'un istatistikleri krizi de net bir şekilde ortaya koyuyor. Geçen yıl Fon'a yapılan başvurular krizin etkilerinin hissedildiği Ocak-Nisan arasında zirve yaparken, verilen kaynak arttı. Ocak ayında 244 bin kişiyle başlayan işsizlik maaşı ödemeleri her ay artarak 300 bini geçti. Nisan'da 317 bin kişiyle Fon tarihinin rekorunu kıran işsizlik maaşı alanların sayısı sonraki aylarda hızla azaldı ve seneyi 218 bin kişiyle kapattı. Aralık 2009 ayında işsizlik ödeneğinden yararlanmak üzere başvuranların sayısı da 43 bin 341 kişiye düştü.

Türkiye İş Kurumu bünyesinde 2002 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu'na 7 yılda 2 milyon 53 bin 589 işsiz başvuruda bulundu. Bunlardan 1 milyon 763 bin 562'sine işsizlik maaşı bağlandı. En düşüğü 435, en yükseği 608 lira olmak üzere şu ana kadar toplam 3 milyar lira işsizlik maaşı ödemesi yaptı. Aynı zamanda işsizlik maaşı alınan süre boyunca işsizlerin tedavi giderleri de Fon kaynaklarından karşılandı.

YARIM MİLYON İŞÇİNİN MAAŞI DEVLETTEN

Krizin yansıması ile ilgili en dikkat çekici göstergelerden birisini 'kısa çalışma ödeneği' verileri oluşturdu. Hükümetin, "İşçiyi çıkarma, maaşını ben ödeyeyim." teklifine sıcak bakan patronlar, İşsizlik Fonu'na koştu. Ocakta 651 işçinin maaşını devlet öderken, haziranda sayı birden tırmandı ve 82 bin çalışanın ücretlerini devlet karşıladı. Kısa çalışma ödeneği alanların sayısı sonraki aylarda hızla azaldı ve 38 bine geriledi. Buna rağmen 2009 yılı boyunca 508 bin 253 işçi patronu için çalıştı ama maaşını Fon'dan aldı. Fon bu çerçevede 162 milyon lira ödeme yaptı.

FON'U FAİZ GELİRİ AYAKTA TUTUYOR

Kriz dönemlerinde imdada yetişen Fon'a kaynak girişleri ise 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle şöyle: 16 milyar 174 milyon TL işçi ve işveren primi, 5 milyar 475 milyon TL devlet katkısı, 15 milyon 622 bin TL idari para cezası, 355 milyon 636 bin TL gecikme zammı, 194 bin TL diğer gelirler, 121 milyon 303 bin TL iade. Fon'un en büyük kaynağı 29 milyar 471 milyon lirayla faiz gelirinden oluşuyor. Toplam 51 milyar 614 milyon lira geliri olan Fon'un giderleri 9 milyar 518 milyon lira. Giderler düşüldüğünde Fon'un büyüklüğü 42 milyar 95 milyon lira oluyor.