Türkiye Nüfusunun Yüzde 49,9'U Kadinlarda Olusuyor

Toplam nüfusun yüzde 49,9’unu kadinlar, yüzde 50,1’ini ise erkekler olusturdu.

Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) 2023 yilina ait istatistiklerle kadin verisini açikladi.

Adrese Dayali Nüfus Kayit Sistemi (ADNKS) sonuçlarina göre 31 Aralik 2023 tarihi itibariyla, kadin nüfus 42 milyon 638 bin 306 kisi, erkek nüfus 42 milyon 734 bin 71 kisi oldu. Diger bir ifadeyle, toplam nüfusun yüzde 49,9’unu kadinlar, yüzde 50,1’ini ise erkekler olusturdu. Kadinlar ile erkekler arasindaki bu oransal denge, kadinlarin daha uzun yasamasi nedeniyle, 60 ve daha yukari yas grubundan itibaren kadinlarin lehine degisti. Kadin nüfusun orani, 60-74 yas grubunda yüzde 52,1 iken 90 ve üzeri yas grubunda yüzde 70,2 oldu.

Kadinlarin erkeklerden 5,5 yil daha uzun yasadigi görüldü

Hayat Tablolari sonuçlarina göre, dogusta beklenen yasam süresi 2020-2022 döneminde Türkiye geneli için 77,5 yil iken kadinlarda 80,3 yil, erkeklerde 74,8 yil oldu. Genel olarak kadinlarin erkeklerden daha uzun yasadigi ve dogusta beklenen yasam süresi farkinin 5,5 yil oldugu görüldü.

Dogusta saglikli yasam süresi kadinlarda 57,0 yil oldu

Hayat Tablolari sonuçlarina göre, belirli bir yastaki kisinin günlük hayattaki faaliyetlerini sinirlandiracak bir saglik sorunu olmadan yasamasi beklenen yil sayisini ifade eden saglikli yasam süresi, 2020-2022 döneminde sifir yasinda bulunan bir kisi için Türkiye genelinde 58,4 yil iken kadinlarda 57,0 yil, erkeklerde 59,7 yil oldu. Buna göre, erkeklerin dogusta saglikli yasam süresinin kadinlardan 2,7 yil daha uzun oldugu görüldü.

Kadinlarda obezite orani yüzde 23,6 oldu

Türkiye Saglik Arastirmasi sonuçlarina göre boy ve kilo degerleri kullanilarak hesaplanan vücut kitle indeksi incelendiginde, 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki kisilerin yüzde 20,2’sinin obez, yüzde 35,6’sinin ise obez öncesi durumda oldugu görüldü.

Obez bireylerin orani cinsiyete göre incelendiginde, kadinlarin yüzde 23,6’sinin obez ve yüzde 30,9’unun obez öncesi durumda, erkeklerin yüzde 16,8’inin obez ve yüzde 40,4’ünün obez öncesi durumda oldugu görüldü.

Ortalama egitim süresi kadinlarda 8,5 yil oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, ortalama egitim süresinin yillara göre arttigi görüldü.

Türkiye geneli için ortalama egitim süresi 2011 yilinda 7,3 yil, kadinlarda 6,4 yil, erkeklerde 8,3 yil iken, 2022 yilinda Türkiye genelinde 9,2 yil, kadinlarda 8,5 yil, erkeklerde 10,0 yil oldu.

En az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani yüzde 86,7 oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, en az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki nüfusun toplam nüfus içindeki oraninin 2008-2022 yillari arasinda arttigi görüldü.

En az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki bireylerin toplam nüfus içindeki orani, 2008 yilinda yüzde 75,1 iken 2022 yilinda yüzde 91,3 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2008 yilinda en az bir egitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani yüzde 67,5, erkeklerin orani yüzde 82,8 iken, bu oran 2022 yilinda kadinlarda yüzde 86,7, erkeklerde ise yüzde 96,1 oldu.

Yüksekögretim mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani yüzde 21,6 oldu

Ulusal Egitim Istatistiklerine göre, yüksekokul ve fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki nüfusun toplam nüfus içindeki orani, 2008 yilinda yüzde 9,1 iken 2022 yilinda yüzde 23,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2008 yilinda yüksekögretim mezunu olan 25 ve daha yukari yastaki kadinlarin orani yüzde 7,1, erkeklerin orani yüzde 11,2 iken bu oran 2022 yilinda kadinlarda yüzde 21,6, erkeklerde ise yüzde 25,5 oldu.

Yüksekögretim mezunu kadinlarin isgücüne katilim orani yüzde 68,8 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki nüfusun isgücüne katilma oraninin yüzde 53,1 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda yüzde 35,1, erkeklerde ise yüzde 71,4 oldu.

Isgücüne katilma orani egitim durumuna göre incelendiginde, kadinlarin egitim seviyesi yükseldikçe isgücüne daha fazla katildiklari görüldü.

Okuryazar olmayan kadinlarin isgücüne katilma orani yüzde 13,9, lise alti egitimli kadinlarin isgücüne katilma orani yüzde 27,1, lise mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani yüzde 36,1, mesleki veya teknik lise mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani yüzde 43,0 iken, yüksekögretim mezunu kadinlarin isgücüne katilma orani yüzde 68,8 oldu.

Kadinlarin istihdam oraninin erkeklerin yarisindan daha az oldugu görüldü

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre 2022 yilinda 15 ve daha yukari yastaki nüfusun istihdam oraninin yüzde 47,5 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda yüzde 30,4, erkeklerde ise yüzde 65,0 oldu.

En yüksek istihdam orani yüzde 54,1 ile Tekirdag, Edirne, Kirklareli) bölgesinde, en düsük istihdam orani ise yüzde 33,8 ile Mardin, Batman, Sirnak, Siirt bölgesinde gerçeklesti. En yüksek kadin istihdam orani, yüzde 37,4 ile Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüshane bölgesinde, en düsük kadin istihdam orani ise yüzde 18,2 ile Mardin, Batman, Sirnak, Siirt bölgesinde gerçeklesti. En yüksek erkek istihdam orani, yüzde 72,8 ile Tekirdag, Edirne, Kirklareli bölgesinde, en düsük erkek istihdam orani ise yüzde 50,8 ile Mardin, Batman, Sirnak, Siirt bölgesinde gerçeklesti.

Kadinlarin istihdamda yari zamanli çalisma orani yüzde 16,1 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre yari zamanli çalisanlarin istihdam içindeki oraninin 2022 yilinda yüzde 9,8 oldugu görüldü.

Bu oran kadinlarda yüzde 16,1, erkeklerde ise yüzde 6,7 oldu.

Hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki kadin istihdam orani yüzde 28,0 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki bireylerin istihdam orani, 2014 yilinda yüzde 59,8 iken 2022 yilinda yüzde 60,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiginde, 2022 yilinda hanesinde 3 yasin altinda çocugu olan 25-49 yas grubundaki kadinlarin istihdam oraninin yüzde 28,0, erkeklerin istihdam oraninin ise yüzde 90,5 oldugu görüldü.

Cinsiyetler arasi ücret veya kazanç farki tüm egitim düzeylerinde erkek lehine gerçeklesti

Cinsiyetler arasi ücret veya kazanç farki, erkek ve kadin arasindaki ücret veya kazanç farkinin erkek ücret veya kazancina yüzdesel orani olarak tanimlanmaktadir. Kazanç Yapisi Istatistiklerine göre, yillik ortalama brüt ücret-maas ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark yüzde 17,1 ile yüksekögretim mezunlarinda, en düsük fark yüzde 12,4 ile yine ilkokul ve alti mezunlarda gerçeklesti. Yillik ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için ise, en yüksek fark yüzde 19,6 ile lise mezunlarinda, en düsük fark ise yüzde 14,5 ile ilkokul ve alti mezunlarda gerçeklesti.

Kadin büyükelçi orani yüzde 27,3 oldu

Disisleri Bakanligi verilerine göre kadin büyükelçi orani 2011 yilinda yüzde 11,9 iken 2023 yilinda yüzde 27,3 oldu. Erkek büyükelçi orani ise 2011 yilinda yüzde 88,1 iken 2023 yilinda yüzde 72,7 oldu.

Kadin milletvekili orani yüzde 19,9 oldu

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre 2023 yil sonu itibariyla 599 milletvekili içerisinde kadin milletvekili sayisinin 119, erkek milletvekili sayisinin ise 480 oldugu görüldü.

Meclisteki kadin milletvekili orani 2007 yilinda yüzde 9,1 iken, 2023 yilinda yüzde 19,9 oldu.

Yüksekögretimde görevli profesörler içinde kadin profesör orani yüzde 33,9 oldu

Yüksekögretim Istatistiklerine göre yüksekögretimde görevli profesörler içerisindeki kadin profesör orani 2010-2011 ögretim yilinda yüzde 27,6 iken 2022-2023 ögretim yilinda yüzde 33,9 oldu. Yüksekögretimde görevli doçentler içerisindeki kadin doçent orani ise, 2010-2011 ögretim yilinda yüzde 32,2 iken 2022-2023 ögretim yilinda yüzde 40,8 oldu.

Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadin orani yüzde 19,6 oldu

Hanehalki Isgücü Arastirmasi sonuçlarina göre sirketlerde üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadin orani 2012 yilinda yüzde 14,4 iken 2022 yilinda yüzde 19,6 oldu.

Kadin Arastirma ve Gelistirme (Ar-Ge) personelinin orani yüzde 34,1 oldu

Belirli bir dönemde (genellikle bir takvim yili) bir kisi ya da grup tarafindan Ar-Ge faaliyetleri için harcanan sürenin ayni dönemde çalisilan toplam süreye bölünmesi yoluyla hesaplanan Tam Zaman Esdegeri (TZE), 0 ile 1 arasinda bir deger alarak uluslararasi Ar-Ge personeli karsilastirmalarinda kullanilmaktadir.

Arastirma-Gelistirme Faaliyetleri Arastirmasi sonuçlarina göre, TZE cinsinden kadin Ar-Ge personel sayisi, 2022 yilinda 93 bin 41 kisi ile toplam Ar-Ge personel sayisinin yüzde 34,1’ini olusturdu. Sektörler itibariyla TZE cinsinden kadin Ar-Ge personel orani, yüksekögretimde yüzde 47,5, kâr amaci olmayan kuruluslarin da dâhil edildigi genel devlette yüzde 31,0, mali ve mali olmayan sirketlerde ise yüzde 27,3 oldu.

Ortalama ilk evlenme yasi kadinlarda 25,7 oldu

Evlenme Istatistiklerine göre resmi olarak ilk evliligini 2023 yilinda yapmis olan kadinlarin ortalama evlenme yasi 25,7 iken erkeklerin ortalama evlenme yasi 28,3 oldu. Ortalama ilk evlenme yasinin en yüksek oldugu il, kadinlarda 29,0 yas, erkeklerde 32,7 yas ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yasinin en düsük oldugu il ise kadinlarda 22,9 yas ile Agri, erkeklerde 26,2 yas ile Sanliurfa oldu.

Kadinlarin yüzde 16,2’sinin egitim seviyelerinin eslerinden daha yüksek oldugu görüldü

ADNKS sonuçlarina göre resmi evliliklerde esler arasindaki egitim farki incelendiginde, 2022 yilinda kadinlarin yüzde 38,9’unun kendilerinden daha yüksek egitimli erkeklerle evli oldugu görüldü.

Eslerinden daha yüksek egitimli olan kadinlarin oraninin yüzde 16,2, egitim seviyeleri ayni olan eslerin oraninin ise yüzde 42,8 oldugu görüldü.

Kesinlesen bosanma davalari sonucu annenin velayetine verilen çocuk orani yüzde 74,9 oldu

Bosanma Istatistiklerine göre 2023 yilinda kesinlesen bosanma davalari sonucu çocuklarin velayetinin çogunlukla anneye verildigi görüldü.

Annenin velayetine verilen çocuk orani yüzde 74,9 iken babanin velayetine verilen çocuk orani ise yüzde 25,1 oldu.

Internet kullanan kadinlarin orani yüzde 83,3 oldu

Hanehalki Bilisim Teknolojileri Kullanim Arastirmasi sonuçlarina göre 2023 yilinda 16-74 yas grubundaki bireylerin Internet kullanim orani yüzde 87,1 oldu. Bu oran kadinlarda yüzde 83,3 iken erkeklerde yüzde 90,9 oldu.

Kadinlarin yüzde 27,4’ü yasadigi çevrede gece yalniz yürürken kendini güvensiz hissetti

Yasam Memnuniyeti Arastirmasi sonuçlarina göre 2023 yilinda, yasadiklari çevrede gece yalniz yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin orani yüzde 18,9 iken bu oran kadinlarda yüzde 27,4, erkeklerde yüzde 10,2 oldu. Kadinlarin yüzde 56,3’ü, erkeklerin ise yüzde 75,8’i yasadiklari çevrede gece yalniz yürürken kendilerini güvende hissetti.

Evde yalniz olduklarinda kendilerini güvensiz hissedenlerin orani 2023 yilinda yüzde 4,6 iken bu oran kadinlarda yüzde 6,3, erkeklerde yüzde 2,7 oldu. Kadinlarin yüzde 83,4’ü, erkeklerin ise yüzde 90,8’i evde yalniz olduklarinda kendilerini güvende hissetti.
Kaynak: İHA