Kastamonu'da 10 Bin 350 Ton Siyez Bugdayinin Hasadi Yapildi

Kastamonu’da geçmisi 12 bin yil öncesine dayanan ve günümüze kadar genetigi degistirilmeden gelen “Hitit” bugdayi olarak da bilinen siyez bugdayinin hasadi tamamlandi. Mergüze ve Ata Siyez ismiyle tescillenen ve cografi isaret alan siyez bugdayi, bu yil Kastamonu’da 45 bin dekar alanda üretildi. 11 ilçede dikimi yapilan siyez bugdayindan dekar basina 230 kilogram ürün alindi. Buna göre, Kastamonu’da bin 700 çiftçinin dikimini yaptigi siyez bugdayindan toplamda 10 bin 350 ton siyez bugdayi hasadi yapildi.

Kastamonu Il Tarim ve Orman Müdürlügü tarafindan yapilan yazili açiklamada, “Siyez bugdayi, Triticum monococcum kaplica grubu bugdaylardan olup, basakçiklari tek taneli ve kavuzlu bir yapiya sahiptir. Ilimizde özellikle 750 metre rakim üzerindeki kiraç ve agir bünyeli topraklarda ekilmektedir. Merkez ilçe Kuzyaka bölgesi, Ihsangazi, Seydiler ve Devrekani ilçeleri en fazla ekim alanina sahiptir. Kavuz taneyi sikica sardigindan, diger bugday türlerinden farkli olarak hasat ve harman sirasinda ayrilmamaktadir. Bu nedenle bu bugday türü tarlaya ekildiginde, yetisme dönemi ve depolanma hastalik ve zararlilara karsi kendilerini koruyabilmektedir. Siyez bugdayi soguga, sicaga, hastaliklara, zararlilara ve besin maddesi az olan fakir topraklara karsi daha toleransli bir türdür. Ilimizde Siyez verimi ortalama 230 kg/da olup 120-400 kg/da arasinda arazi ve bakim sartlarina göre degisiklik göstermektedir. Ilimizde 2023 yilinda 11 ilçede yaklasik bin 700 üreticimizle 45 bin dekar alanda siyez üretimi gerçeklesmistir. Dekar basina 230 kilogram ortalama ürün hesaplandiginda toplam 10 bin 350 ton siyez bugdayi elde edilmistir” denildi.

Kastamonu’da Merkez, Seydiler, Ihsangazi, Tosya ve Devrekani ilçelerinde toplam 11 adet kayitli isletme tarafindan siyez isleme ve paketleme isleminin yapildiginin belirtildigi açiklamada, “Siyez bulgurunun piyasada kilosu su an için 25-30 TL den satisi yapilmaktadir. Siyez unu da asagi yukari ayni fiyatlarda satista yerini almaktadir. Siyez unuyla yapilan ürünler( siyez ekmegi, Siyez simidi, pasta ürünleri vb) henüz yeni yayginlasma asamasindadir. Bu konuda çalisan firmalar her geçen yil artmaktadir. Bugdaydan ürün elde etmede daha zor ve çesitli islemlere tabi tutulmasi nedeniyle satis fiyati diger bulgurlara göre yüksek olan, basta siyez bulguru olmak üzere siyez bugdayi ürünleri, genetigi bozulmamis ve saglikli olmasi nedeniyle tercih edilmektedir” ifade edildi.

Kastamonu Il Tarim ve Orman Müdürlügü, Kastamonu Üniversitesi Sürdürülebilir Tarim ve Tabii Bitki Kaynaklari Anabilim Dali Baskanligi, Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odasi, Ankara Tarla Bitkileri Merkez Arastirma Enstitüsü Müdürlügü ile Ihsangazi Ilçe Tarim ve Orman Müdürlügü tarafindan 2016 yilinda imzalanan isbirligi protokolü çerçevesinde, “Siyez Bugdayinda (Triticum monococcum L. subsp. monococcum) Seleksiyon Islahi Için Baslangiç Materyalinin Olusturulmasi Projesi” hayata geçirildiginin hatirlatildigi açiklamada, “6 yillik çalismanin sonucunda Enstitü Müdürü Dr. Ayten Salantur’un tescile aday sundugu iki adet siyez bugdayi çesit adayi 15 Nisan 2021 tarihinde Mergüze ve Ata Siyez isminde tescil edildi. Ilimizde 2 üretici 2023 yilinda sertifikali siyez tohumu üretimi için yetistiricilik belgesi almistir. Il Müdürlügümüzce Bakanliga sunulan organik siyez yetistiriciligi projesi kabul edilmis olup 2023 yilindan itibaren 50 üreticimizde sertifikalandirma islemleri baslamistir” kaydedildi.