Bursa'da 6 Degil 14 Aktif Fay Hatti Var

Içisleri Bakanligi Afet ve Acil Durum Yönetimi Baskanligi uhdesinde Bursa AFAD Sube Müdürlügü Bursa’da yasanabilecek muhtemel afetler için çok detayli bir rapor hazirladi. Farkli senaryolarin uygulanip sonuçlandirildigi raporda tatbikatlardan, deprem sonrasi toplanma yerlerine, olusturulacak konteyner kentler, yasanacak kayiplar ve yikimlara kadar muhtemel detaylar yer aldi.

Iste Bursa’daki hareketli 14 fay

Il Afet Risk Azaltma Plani (IRAP)’na göre hazirlanan raporda Bursa ve çevre ilçeleri dahil olmak üzere bölgedeki hareketli faylar su sekilde siralandi. Rapora göre, Dogu Marmara Bölgesinde kuzey ve güney olmak üzere iki kola ayrilan Kuzey Anadolu Fay Sisteminin Geyve - Iznik - Gemlik üzerinden Bandirma’ya kadar uzanan güney kolu 250 kilometre uzunlukta. Bu kol ayni dogrultuda uzanan ve sag yönde sekmelerle birbirini tümleyen faylardan olusuyor.

Iznik-Mekece Fayi:

KAFS’ in güney kolunun Mekece ile Iznik Gölünün güney batisi arasinda kalan bölümü Iznik-Mekece Segmenti olarak adlandiriliyor. Bu segment Mekece dogusunda baslayip fay boyunca Sakarya kitasina ait farkli kaya türleri yan yana bulunuyor. Uzunlugu ise yaklasik 100 kilometre.

Gemlik Fayi: Bu segment Iznik Gölü ile Gemlik Körfezi arasinda uzaniyor. Her iki ucu su altinda olan bu fayin karadaki uzunlugu 22 kilometre. Su alti kesimiyle birlikte yaklasik uzunlugu 40 kilometreye ulasiyor.

Gençali Fayi: Gemlik güneyinde Kursunlu-Iznik Gölü arasinda uzaniyor. Gençali Fayinin uzunlugu ise 23 kilometre

Zeytinbagi Fayi: Mudanya ile Kocasu deltasi arasinda uzaniyor. Karada toplam uzunlugu 40 kilometre

Inegöl Fay Zonu: Inegöl Havzasini güney ve kuzey kenarindan sinirlayan faylar havzanin genel geometrisi ile uyumlu KB-GD dogrultusunda uzaniyor. Uzunlugu ise 30 kilometreden fazla.

Oylat Fayi: Inegöl havzasini güneyden sinirlayan ve Uludag-Domaniç Daglarinin kuzey kenari boyunca zon olusturan faylar, Oylat Fayi olarak tanimlaniyor. Inegöl Havzasinin güneybatisi ile güneydogusu arasinda yer alan bu faylar bir birine paralel ancak kesintili parçalardan meydana gelen 2 ana kiriktan olusuyor.

Bursa Fayi: Çekirge Burnu (Bursa) ile Inegöl Havzasi arasinda yaklasik 40 kilometre boyunca uzaniyor. Uludag ile Bursa Ovasini sinirlayan fay kavisli bir sekilde Uludag’in kuzey kenarini kontrol ediyor. Bursa fayinin düsük açili, kuzeye egimli, normal bir fay oldugu belirtiliyor.

Uluabat Fayi: Mustafakemalpasa ile doguda Hasanaga arasinda olan fay yaklasik 50 kilometre uzunlugunda. Sag yanal dogrultu atimli olan Uluabat fayi Uluabat gölünün güneydogusundan kiyiya paralel olarak uzaniyor ve dogu yönünde Hasanaga köyünden geçerek kuzeye dogru devam ediyor.

Mustafakemalpasa Fayi: Fay, Bursa sinirlari içerisinde Mustafakemalpasa Ilçe merkezi ve bu ilçeye bagli Çaltibükü beldesi arasinda uzaniyor. Türkiye diri fay haritasinda Manyas fayi zonu içerisin de degerlendiriliyor.

Orhaneli Fayi: Batida Karincali Köyü kuzeybatisi ile doguda Agaçhisar Köyü dogusu arasinda uzanan fay yaklasik 30 kilometre uzunlugunda.

Uludag Fayi: Uludag’i güneyden sinirlayan fay yaklasik 22 kilometre uzunlugunda. Fay iki parçadan olusuyor. Süleymaniye köyü ile Bagli köyü kuzeydogusu arasinda kalan kuzeydeki parçasi yaklasik 7 kilometreye ulasiyor. Bagli köyünün kuzeydogusunda baslayip Uludag’in güney etekleri boyunca uzanan diger bölümü ise yaklasik 15 kilometreyi buluyor.

Barakfaki Fayi: Bursa Ovasinin kuzey kenari boyunca batida Kazikli kuzeyi ile doguda Barakfaki köyleri arasinda uzaniyor. Fayin haritalanabilen kesimi yaklasik 13 kilometre.

Kaymakoba Fayi:

Bursa-Gönen çöküntü alanini kuzeyden sinirlayan fay yaklasik 9 kilometre uzunlugunda ve dogu-bati dogrultusunda uzaniyor.

Karacabey Fayi: Marmara Denizi ile Karacabey arasinda uzanan fayin toplam uzunlugu 29 kilometre.

Bursa’daki geçmis depremler ve etkileri

AFAD’ detayli Bursa raporunda Bursa ve yakin çevresinde meydana gelmis eski depremler ve etkileride yer aliyor. 1900 yilindan önce bölgede yasanan tüm geçmis depremler hakkinda ulasilabilen tüm tarihsel kayitlari (Osmanli imparatorlugu kayitlari) kullanilarak hem ulusal hem uluslararasi çalismalari arastiran Bursa AFAD’in raporunda

KAFZ’nin Mudurnu’dan Bursa’ya kadar olan güney kolunun yaklasik son 600 yildir suskunlugunu korudugu belirtiliyor. Son yillarda artan etkinligi disinda, KAF’ in Güney kolunun, Kuzey koluna göre genelde daha az etkin bir görünüm sergiledigi buna karsin, Güney kol yaklasik 100 kilometrelik boyu ile ve tarihte rapor edilmis depremleri ile Marmara ve Bursa için potansiyel bir tehdit olusturdugu belirtiliyor.

Yine raporda KAFZ’nin Güney kolunun 1419 yilinda 7’den büyük bir deprem ürettigi, bununla birlikte, Bursa’nin batisinda Uludag’in eteklerinden baslayip, Uluabat Gölü’nün güneyinden geçen Uluabat Fayi’nin da, 1850 ve 1855 yillarinda Bursa’ya büyük zararlar verdigi bilinen depremlerin kaynagi oldugu belirtiliyor.

Bursa ve civarinda meydana gelmis tarihsel depremlerin hesaplanabilen tahmini büyüklüklerinin verildigi tablaya göre 1900 yili öncesinde Bursa’da gerçeklesmis depremler söyle siralaniyor:

15 Mart 1419 Depremi: Bursa Merkez ve Iznik’teki siddeti Mercalli cetveline göre 8 olarak kestiriliyor.

10 Mayis 1556 Depremi: Edincik-Sariköy fayi üzerinde ve 7.2 büyüklügünde oldugu tahmin ediliyor.

28 Subat 1855 Bursa Depremi: Merkez üssünün Uluabat Gölü’nün güneyinden geçen Uluabat fayi üzerinde oldugu ve en büyük hasarin gözlendigi zonun Kestel’den Akcalan’a kadar uzanan zon oldugu düsünülüyor. En fazla tahribat Ulu Cami civarinda yasanmis, Ulu Cami’nin 18 kubbesi, Basci Ibrahim Camii önündeki medrese, Tophane Camii’nin 7 kubbesi ve Molla Arap Camii yikilmistir. Uludag eteklerinden kayalar düsmüstür.

11 Nisan 1855 Depremi: 1300 kisinin öldügü, Mustafakemalpasa’da yariklarin açildigi depremin genis bir alanda hissedildigi, artçi depremlerin Haziran ayina kadar devam ettigi, Bursa sehri disinda önemli bir hasar meydana gelmediginden, depremin merkez üssünün sehir içinde, Uludag eteklerini takip eden kiriklar üzerinde bulundugu düsünülüyor.

18 Mart 1953 Yenice-Gönen Depremi: 5 bin den fazla binanin yikilip, bir o kadari da oturulamaz hale geldigi 265 ölümün tespit edildigi belirtiliyor.

20 Subat 1956 Eskisehir Depremi: Inegöl, Yenisehir ve Iznik’te Mercalli cetveline göre 6 siddetinde hissedildigi belirtiliyor.

18 Eylül 1963 Çinarcik Depremi: Armutlu, Mudanya ve Gemlik’te çok siddetli, Mercalli

cetveline göre 7 siddetinde algilanmis ve Bursa’da hafif hasarlar meydana getirdigi belirtiliyor.

6 Ekim 1964 Manyas Depremi: Manyas, Mustafakemalpasa ve Karacabey’de güçlü bir sekilde hissedildigi. Mustafakemalpasa’nin yapi stogunun yüzde 20’sinin ve Ulu Cami’nin sadirvaninin bu depremde yikildigi aktariliyor.

28 Mart 1970 Gediz Depremi: Merkez üssü Bursa havzasina 135 km uzaklikta olmasina ragmen Tofas Otomobil Fabrikasi’nin kaba insaatinin tamamlanan bazi kisimlarinda agir hasarlar meydana getirdigi, Jeolojik, jeofizik ve yapi üzerinde yapilan arastirmalar neticesinde hasarlarin zemin büyütmesi nedeni ile oldugu sonucuna varildigi belirtiliyor.

17 Agustos 1999 Kocaeli Depremi: Resmi kayitlara göre Bursa’da 286 kisinin ölümüne sebep oldugu, 17 Agustos depreminde yikim ve can kayiplari daha çok Mudanya ve Güzelyali gibi yerlesim alanlarinda gözlendigi, Bursa Merkez havzasinda ise hasarin düsük kaldigi belirtilmis.

AFAD’in hazirladigi deprem raporunda deprem sonrasinda olusabilecek Tsunami tehlikesine de dikkat çekiliyor. Son 2 bin yilda Marmara’da rapor edilen Tsunami sayisi 30 olarak belirtilirken, 1509 depreminde Istanbul kiyilarinda 6 metre civarinda, 1894 depreminde ise 4-4.5 metre civarinda Tsunami dalgasi yüksekligi rapor ediliyor. Ayrica raporda Marmara Denizi’nin kuzeyindeki Ana Marmara Fayi’nda veya Armutlu Fay’inda olabilecek büyük bir depremin Tsunami olusturabilecegi öngörülmedigi belirtiliyor.

Ayrica raporda, Bursa genelinde Afet ve acil durum toplanma alani sayisi 880 olarak belirtiliyor. Afet ve acil durumlar sonrasinda geçici barinma merkezleri hazir olana kadar geçecek süre içerisinde panigi önlemek ve saglikli bilgi alisverisini

saglamak amaciyla halkin tehlikeli bölgeden uzaklasarak toplanabilecegi 880 güvenli alandan 538 tanesi Nilüfer, Osmangazi ve Yildirim Ilçelerinde bulunuyor. Bu sayi Büyükorhan’da 5, Gemlik’te 15, Gürsu 5, Harmancik 1, Inegöl 23, Iznik 5, Karacabey 16, Keles 7, Mestel 7, Mudaya 8, Mustafakemalpasa 19, Orhaneli 6, Orhangazi 6, Yenisehir 8 olarak belirtiliyor.