Osmanli Ahlakini Yansitan Iki Tas, Günümüzde Birçok Kisi Ne Amaçla Kullanildiklarindan Habersiz

Sivas’ta günümüzdeki tarihi kent meydaninda 16. yüzyilda Osmanli dönemi padisahlarindan 3. Murad’in veziri Ali Beyoglu Mahmud Pasa tarafindan yaptirilan Kale Cami, mimarisindeki günümüzde pek az bilenen detaylar ile Osmanli devletinin toplum ahlakini gözler önüne seriyor. Sifahiye Medresesi, Buruciye Medresesi ve Çifte Minareli Medrese gibi 3 adet Selçuklu yapisi arasinda tek Osmanli yapisi olma özelligini tasiyan camide bulunan Yitik ve Sadaka taslari dikkat çekiyor. Yitik tasi geçmiste civarda kaybolan esyalarin bulunmasi halinde bulan kisinin götürüp kaybeden kisi tarafindan alinmasi için birakilan tas olarak biliniyor. Kökeni Selçuklulara kadar uzanan sadaka tasinin ise ihtiyaç sahipleri için para birakilan ve birakan kisi ile alan kisinin birbirini görmedigi özel bir tas olarak kullanildigi biliniyor.

“Yardimlasma konusunda çok ön plana çikmis bir milletiz”

Sanat Tarihçisi Onur Aydin Türk milletinin tarihin her döneminde yardimseverligi ile ön plana çiktigini belirtip “Kale Cami 3.Murat’in veziri Ali Beyoglu Mahmud pasa tarafindan 1580 yilinda yaptirilmistir. Klasik Osmanli mimarisi özellikleri tasimaktadir. Bu camiinin önemli özelliklerinden birisi, bulundugumuz mevki Selçuklu avlusu olarak adlandirdigimiz bir yer burada Selçuklu medreseleri var. Bunun yaninda Osmanli dönemine ait kale camiini görmekteyiz. Bizim ecdadimiz öyle bir ecdat ki birbirine güven konusunda, yardimlasma konusunda çok ön plana çikmis bir milletiz” dedi.



“Veren el ve alan birbirini kesinlikle görmüyor”

Aydin, sadaka tasi ile veren el ile alan elin birbirini görmedigini ifade edip, “Kale camiinde bulunan sadaka ve yitik tasi bunu bize çok net bir sekilde gösteriyor. Burada ki amaç suydu sadaka tasi dedigimiz tasla yatsi namazi zamani insanlar buraya namazdan önce gelir, durumu iyi olan insanlar yardima muhtaç kisilere belirli bir sadaka dedigimiz yardimda bulunur. Tasin oyugunun içerisine sadaka birakir. Yatsi namazindan sonra da karanlikta ihtiyaci olan insanlar, ihtiyaci kadar olan parayi oradan alirlar. Veren el ve alan birbirini kesinlikle görmüyor. Ayrica yitik tasi var, dönemin teknolojik gelismeleri çok ileri düzeyde degil ama insanlarin birbirine güvenmesi yardimlasmasindan kaynakli bunlar var” ifadelerini kullandi.

“Istanbul da birkaç camii de örnekleri var”

Yitik ve Sadaka tasinin Istanbul’da birkaç örnegi olduguna deginen Aydin, “Yitik tasi da, o dönemde bir insan kendisine ait bir sey kaybetti. Bunu bulan kisi o dönemde meydan diye adlandirdigimiz yere geliyor ve yitik tasinin içerisine koyuyor. Kendi esyasini kaybeden kiside farkina variyor ve ilk baktigi yerlerden birisi yitik tasi oluyor. Sadaka tasinin Istanbul da birkaç camii de örnekleri var” seklinde konustu.