Bu Hastalik Ilk Belirtilerini Yillar Önce Veriyor, Sinsice Ilerliyor

Nöroloji Uzmani Prof. Dr. Meliha Tan, ilerleyici bir nörolojik hastalik olan Parkinsonun, beyinde dopamin maddesini üreten hücrelerin kaybi sonucu gelisiyor ve hareketlerde yavaslamaya neden oldugu hastaliga yol açan hücre kaybina nelerin yol açtiginin henüz tam olarak anlasilamadigini söyledi.



Tan, hastaligin yasam kalitesini olumsuz etkiledigini belirterek, “11 Nisan Dünya Parkinson Günü” nedeniyle açiklamalarda bulundu.

Prof. Dr. Meliha Tan, uyumsuz, titrek ve akici olmayan hareketlerin ortaya çikmasina yol açan Parkinson hastaligina erkeklerde kadinlara oranla daha sik rastlanildigini belirterek, “Genellikle 50-60 yas araliginda görülmeye basliyor. Ancak aile öyküsünde Parkinson hastaligi bulunan kisilerde hastalik gençlik çaginda da ortaya çikabiliyor” dedi.

Hem çevresel hem de kalitsal faktörlerin hastalik da rol oynadiginin düsünüldügünü aktaran Prof. Dr. Tan, “Ileri yas, birinci derecede akrabalarda Parkinson hastaligi olmasi, geçirilmis ciddi kafa travmasi ve kirsal alanda yasamak Parkinson hastaligi için risk faktörleridir. Kirsal yasam da kullanilan tarimsal ilaçlarinin dopamin üreten hücrelerde ölüme yol açtigi düsünülmektedir. Ailevi Parkinson hastaliginin ise tüm hasta grubunun yüzde 15’inden daha azini olusturuyor” diye konustu.



Yavas ilerliyor

Parkinson hastaliginin kural olarak yavas ilerleyen bir hastalik oldugunu ifade eden Prof. Dr. Tan, “Bununla birlikte hastaligin gidisati her hastada farklidir. Hastalarin yaklasik üçte biri hastalik boyunca tedaviye cevap verirler ve yasamlarini önemli bir kisitlama olmaksizin sürdürürler. Bir kisim hastada tedaviye yanit zamanla bozulurken, bazi hastalarda ise baslangiçtan itibaren tedaviye alinan cevap kisitlidir” dedi.



Vücudun bir yarisinda basliyor

Hastaligin genellikle vücudun bir yarisinda basladigini kaydeden Prof. Dr. Tan, sunlari kaydetti:

“Ilk belirtiler siklikla kol ve bacaklarin birinde istirahat titremesi, bir elin özellikle ince hareketlerde beceriksizlesmesi, tutuklasmasi, yavaslamasi ya da tüm hareketlerin, özellikle yürümenin yavaslamasi, vücudun öne dogru egilmesi, yürürken bir kolu vücuda yakin tutma-sallamama, ayagin sürümesi seklindedir. Hastalar bazen dügme ilikleyip açmak gibi islerde zorluk çektiklerini belirtirler. Gece yatakta dönmenin, yerlerinden kalkmanin güçlestigini, harekete baslamada güçlük çektiklerini buna karsin kaba kas kuvveti gerektiren islerde zorlanmadiklarini söylerler. Parkinson hastalarinda, uykunun rüya safhasi olan REM uykusu sirasinda canli rüyalara bagli olarak konusma, bagirma, atma, siçrama, çirpinma seklinde hareketler olabilir. Ayrica koku duyusunun kaybi ve kabizlik gibi sorunlar, motor belirtilerin baslamasindan yillarca önce ortaya çikabilir. Hastalarin yaklasik yüzde 15’inde ise hastaligin seyri boyunca titreme gerçeklesmeyebilir.”

Bunamaya yol açabiliyor

Hastaligin zamanla hastaligin vücudun diger yarisina da geçtigini anlatan Tan, “Uygun zihinsel testlerle bakildiginda hastalarin birçogunda hafiften agira uzanan zihinsel islev bozukluklari saptanir. Hastaligin ilerleyen yillarinda vakalarin bir kisminda bunama gelisebilir. Durus ve denge bozuklugunun hastaligin erken dönemlerinde görülmesi beklenmediginden söz konusu bulgular görüldügü zaman Parkinson disinda altta yatan baska nedenlerin de arastirilmasi gerekir” dedi.



Ilaç ve fizik tedavi fayda sagliyor

Parkinson hastaligini tedavisinin beyinde azalmis olan dopamin miktarini artirmaya yönelik oldugunu söyleyen Prof. Dr. Tan, “Hastalara bu amaçla ilaç tedavileri uygulanir. Parkinson’un kesin tedavisi olmadigindan, hastalarin hareketlerinin düzeltilmesi ve günlük yasam aktivitelerini rahat yapabilmeleri hedeflenir. Ancak kullanilan ilaçlarin zamanla yan etkileri gelisebildiginden hastanin takibi ve duruma göre ilaçlarin yeniden düzenlenmesi önem kazanir. Ayrica düzenli egzersiz yapmanin hastalik üzerinde olumlu etkisi vardir. Bu yüzden bir egzersiz programini takip etmek, gerekirse fizik tedavi bölümüne basvurmak hastanin hayat kalitesini artirma açisindan oldukça önemlidir” seklinde konustu.



Cerrahi tedaviler gündemde

Son yillarda Parkinson hastaliginda cerrahi tedavinin de sikça gündeme geldigini belirten Prof. Dr. Tan, hastanin yakinmalari ilaçlarla düzelmiyorsa veya ilaç iliskili yan etkiler ortaya çikmis ise cerrahi tedavinin de bir seçenek olabilecegini söyledi.