Bebek Ve Çocuklarda Bu Vitaminlerin Eksikligine Dikkat
Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr. Sevil Elçin Kizilok, çocuklarda vitamin eksikliginin en önemli belirtisinin büyüme ve gelisme geriligi oldugunu belirterek, “Vitamin alimi özellikle hizli büyüme dönemlerinde önemlidir. 0-3 yas, 5 yas, 10 yas, yani ergenlik çagi baslangici olan bu dönemlerde yakin kontrol yapilmalidir” dedi.
“Vitamin, büyümenin hizlandigi dönemlerde önemli”
Çocuklarda, vitamin aliminin özellikle büyümenin hizlandigi dönemlerde önemli olduguna dikkat çeken Dr. Kizilok, “Bu dönemler bebeklik, çocukluk ve ergenliktir. 0-3 yas, 5 yas, 10 yas yani ergenlik çagi baslangici olan bu dönemlerde yakin kontrol önemlidir. Bunun disinda spor yapan çocuklarda, bagisikligin düstügü sik enfeksiyon geçirildigi durumlarda yeterli besin alimini azaltan kronik hastalik durumlarinda destek gerekir” dedi.
Çocuklarda en sik görülen vitamin eksiklikleri
Dr. Kizilok, çocuklarda vitamin eksikliginin en önemli belirtisinin büyüme ve gelisme geriligi oldugunu belirterek diger belirtileri söyle siraladi: “Sik enfeksiyon geçirme, ishal, saçli deride pullanma, cilt yaralarinin geç iyilesmesi, dis çürümesi, yorgunluk, halsizlik, bas agrisi, davranis bozukluklari unutkanlik, eklem bölgelerinde sisme.”
Yenidoganda D ve K vitamini takviyesi
Bebeklerin dogumdan itibaren D, K, A, C ve B12 vitaminlerine ihtiyaç duyduguna deginen Dr. Kizilok, “D ve K vitaminleri bebege takviye olarak verilir. K vitamini eksikligini takviye etmek için rutin olarak yenidoganlara dogduktan hemen sonra K vitamini 1mg yapilmasi gerekir. D vitamini anne sütünde yeteri kadar bulunmaz. Bu nedenle D vitamini takviyesine mutlaka yenidoganin ilk günlerinden itibaren baslanmalidir. Ilk bir yasina kadar günlük D vitamini ihtiyaci 400IU, daha sonra ise 600IU dir. Eger çocukta eksiklik belirtileri varsa mutlaka kan D vitamini düzeyine bakilip, doktor kontrolünde tedavi dozunda D vitamini verilmelidir” diye konustu.
Dr. Kizilok, bebegin diger vitaminleri ilk 6 ay yalnizca anne sütü ile 6. aydan 2 yasa kadar ise ek gida destegiyle birlikte yine anne sütünden aldigini dile getirdi.
Vegan annelere B12 takviyesi
Dr. Kizilok, B12 vitaminin, sinir ve kan hücrelerinin saglikli olmasini sagladiginin altini çizerek bebeklerde görülen B12 vitamini eksikligiyle ilgili sunlari söyledi: “Belirtileri; kusma, uyusukluk ve gelisimsel gecikme ya da gerilemedir. B12 vitamini eksikligi, 2 ila 6 ay arasindaki bebeklerde olusabilir. Ancak B12 vitamini eksikliginde görülebilecek belirtiler, 6 ila 12 aya kadar belirgin sekilde gözlenemeyebilir.” Ayrica B12 vitamininin, bitkisel gidalarda bulunmadigini animsatan Dr. Kizilok bu nedenle vegan beslenen annelere B12 takviyesi önerdi.
“Anne sütü mükemmel bir A vitamini kaynagidir”
A vitaminin ise bebegin bagisikligina destek olup, görme kabiliyetini güçlendirdigini ve cilt sagligini gelistirdigini dile getiren Dr. Kizilok “Anne sütü de mükemmel bir A vitamini kaynagidir. Ek gidaya geçisle birlikte bebeginiz, A vitaminini anne sütüyle birlikte ispanak, havuç ve koyu yesil renkli sebzeler araciligiyla alabilir. A vitamini eksikligi olustugu takdirde -doktorunuzun tavsiyesiyle- bebeginiz 6 aylik olduktan sonra A vitamini takviyesi kullanabilirsiniz” dedi.
“En önemli yapi tasi Omega 3’tür”
Dr. Kizilok, beyin gelisiminin anne karninda basladiginin altini çizerek, “En hizli gelisim yasamin ilk birkaç yilinda olur ve büyük bölümü 5 yasina gelmeden tamamlanir. Tükettigimiz besinler sindirildikten sonra kan yoluyla beyne gelir, kan beyin bariyeri besin ögelerinin yararli olanlarina izin verir. Her hücre zarinin saglikli olmasi için en önemli yapi tasi Omega 3’tür” diye konustu.
Insan organizmasinin beyin gelisimi ve bilissel islevler için esansiyel olan Omega 3 yag asitlerini sentezleyemedigi için besinlerle alinmasi gerektigine isaret eden Dr. Kizilok, somon, uskumru, istavrit, hamsi gibi yagli baliklar, Omega 3 yag asitlerinin (EPA, DHA) iyi bir kaynagi oldugunu söyledi.
Beslenme ile yeterli Omega 3 alimi için haftada 350 gram (ortalama iki kez) yagli balik tüketilmesi gerektigi bilgisini veren Dr. Kizilok, “Balik tüketmeyen çocuklarin da Omega 3 yag asidi ihtiyaçlarinin karsilayabilmeleri için uygun Omega 3 takviyeleri kullanmalari önerilir” dedi.
Dr. Kizilok ayrica, hiperaktivite bozuklugu olan çocuklarda çinko, demir, magnezyum ve B6 vitamini gibi belirli vitamin ve mineral eksiklikleri görülebildigini belirterek, “A,C ve E vitamini gibi antioksidanlar da önemlidir. Sonuçta sadece zeka bilissel fonksiyonlar degil her türlü fonksiyon için dengeli ve çesitlilik içeren beslenme önemlidir” diye konustu.
Vitamin alimina hamilelikte baslamak gerekiyor
Dr. Kizilok son olarak, sagligin anne karninda ilk hücreden basladigini vurgulayarak, çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin önceden tetkiklerini yaptirip eksiklik varsa desteklemesi ve beslenmelerine dikkat etmeleri gerektiginin altini çizdi. Dr. Kizilok, serbest radikalleri arttiran sigara alkol gibi aliskanliklardan ve stresten elden geldigince uzak durulmasini, hamilelik baslangicindan itibaren de doktorlarinin önerdigi vitamin, mineral ve özellikle Omega 3 takviyelerini kullanilmasini tavsiye etti.
“Bilinçsiz vitamin kullanilmasi zarar verir”
Vitaminleri dogal olarak bitkisel ve hayvansal gidalardan almamiz gerektigine dikkat çeken Dr. Kizilok, son yillarda GDO’lu ürünlerin artmasi, hava, toprak, su kirliligi, tarimda kimyasal maddelerin kullanilmasi nedeniyle temiz ve vitamin ile minerallerden zengin gidaya erisimin zorlastigini anlatti. Yiyeceklerin yikanma, saklanma ve pisirilme süreçlerinde vitamin içeriklerinin önemli bir kisminin kayboldugunu da animsatan Dr. Kizilok “Eger yeterli miktarda vitaminleri dogal yoldan alamiyorsak takviye olarak kullanmaliyiz” dedi.
Dr. Kizilok bilinçsiz kullanimin yarardan çok zarar getirdigini vurguladi ve “Suda eriyen B ve C vitaminlerinin fazlasi atilir. Yagda eriyen A, D, E ve K vitamin dozlari hekim kontrolünde olmalidir, yoksa birikerek toksik etki olusturabilir” diye konustu.