20. Yüzyildan Günümüze Ulasti, Bugünün De Tarihine Taniklik Ediyor

Kocaeli’nin Çayirova ilçesi Akse Mahallesi’nde, zamaninda Balkanlarda yapilan zulümlerden kaçarak gelen Müslüman halktan 3 aga tarafindan Sultan Mehmed Resad döneminde yaptirilan Akseköy Cami, 1 asri askin zamandir ayakta duruyor. 1910 yilinda insa edilen, tarihi özellerini koruyarak günümüze ulasan camide, 112 senedir ibadetler aksamiyor.

"Ak Kilise ismi daha sonra Akse olarak çevriliyor"

Caminin yapilis hikayesini anlatan Tarihçi - Yazar Recep Kankal, "Bulundugumuz bölge Istanbul’un girisindeki Çayirova ilçesi. Kocaeli’mizin de en bati ilçesi olarak bilinen ve en küçük ilçelerinden de birisi. Su an bulundugumuz yerdeki cami 1910 senesinde yapilmis ve Çayirova’da tescillenmis ilk tarihi eser ve bölgedeki en eski tarihi eserlerden birisi. Çünkü bu camii 1910 senesinde Sultan Resad döneminde buradaki Akseköy halki tarafindan yapiliyor. Burasi aslinda eskiden Osmanli döneminde Ak Kilise köyü olarak da biliniyor. Burasi Hristiyan ahalinin yasadigi bir yer ve 1820’lerde Osmanli-Rus savaslarindan sonra Balkanlardan, Evladi Fatihan diyarindan gelen, Rusya’dan, Bulgar zulmünden kaçan soydaslarimiz buraya geliyor ve burada yerlesim alani açiliyor. Onlarin da buradaki yerlesimiyle birlikte burasi da Müslüman ahalinin yerlesmis oldugu bir bölge haline geliyor. Ilk dönemlerdeki Ak Kilise ismi daha sonra Akse olarak çevriliyor ve Müslüman ahalinin nüfusu burada gittikçe artiyor. Özellikle Osmanli - Rus savasindan sonra da Çayirova’nin Akse Mahallesinde nüfus daha da artiyor. Balkanlardan gelen ahali burada daha çok evlerini yapmaya basliyor. Fatih Sultan Mehmet’in vefat ettigi Hünkar Çayirindan dolayi bu bölge Çayirova olarak aniliyor. 1992 senesinden sonra Çayirova ismini görüyoruz. Daha öncesinde ise Sekerpinar ve Güzeltepe ismiyle aniliyor. Akseköy aslinda eskiden Güzeltepe Mahallesi olarak biliniyor. Cumhuriyet döneminden sonra Akse olarak degisiyor" dedi.



"Kitabesi dahi hala günümüze kadar gelmis"

Caminin 1 asri askin zamandir Çayirova sirtlarinda, Akse Mahallesi olarak geçen yerleskede ibadete açik oldugunu aktaran Kankal, "Minaresi tek serefeli bir cami. Sanki Osmanli’nin ilk dönemlerinde, kurulus döneminde gördügümüz camilerde oldugu gibi minaresinde tek serefe olan bir cami. Zeminden 20 metre yükseklige sahip bir minaresi var. Caminin iç dösemeleri orijinal ve kitabesi dahi hala günümüze kadar gelmis ve 1910 senesinde caminin yapildigini görüyoruz. Caminin kitabesinde hayrat sahibinin 3 kisi oldugunu görüyoruz. Said, Kamil ve Nusret agalar tarafindan bu caminin buraya insa edildigini görüyoruz kitabesinden. Caminin ahsap oymaciligin bir örnegi olan minberi de günümüze kadar saglam bir sekilde gelmis. Tavan süslemeleri de Osmanli’nin ilk dönemlerinde gördügümüz tahta, ahsap oymaciligin bir sanat eseri olarak da günümüze kadar gelmis. 2 katli bir cami. Hanimlara ait olan üst kismi da var. Büyük olmasa da o dönem sartlarinda yapilmis bu caminin tarihi özelliklerini kaybetmeden günümüze kadar geldigini görüyoruz" diye konustu.