Silikon Vadisi'nde Yerini Alan Türk Telekom, Dünyaya Teknoloji Ihraç Ediyor

Türk Telekom Üst Yöneticisi (CEO) Ümit Önal, "Türk Telekom Grubu olarak, sirketimiz Netsia ile teknoloji ve inovasyonun kalbinin attigi topraklarda Türk mühendislerinin gücünü dünyaya göstermek adina yerimizi almis bulunuyoruz. Amerika'da teknolojinin kalbinde 5G teknolojileri adina çok önemli çalismalar yapiyor, Silikon Vadisi'nden dünyaya teknoloji ihraç ediyoruz." dedi.

Silikon Vadisi'nde gazeteciler ile bir araya gelen Önal, yakinsama teknolojileri alaninda AR-GE çalismalari yapan grup sirketi Argela ve istiraki Netsia'nin çalismalari hakkinda bilgi verdi.

Iki sirketin teknoloji ve inovasyonun kalbinin attigi Silikon Vadisi'nde, 5G'nin yol haritasinin çizilmesinde aktif roller üstlenerek küresel arenada Türkiye'yi basariyla temsil ettigini belirten Önal, sunlari kaydetti:

"Türk Telekom Grubu olarak, sirketimiz Netsia ile teknoloji ve inovasyonun kalbinin attigi bu topraklarda Türk mühendislerinin gücünü dünyaya göstermek adina yerimizi almis bulunuyoruz. Amerika'da teknolojinin kalbinde 5G teknolojileri adina çok önemli çalismalar yapiyor, Silikon Vadisi'nden dünyaya teknoloji ihraç ediyoruz. Dünyanin sayili teknoloji sirketleriyle sürekli etkilesim içinde olmaktan, inovasyon ve basari hikayelerinden ilham alarak, teknolojiyi faydaya dönüstüren yenilikçi ürünler gelistirip tüm dünyaya sunmaktan hem ülkemiz hem de Türk Telekom adina büyük heyecan ve gurur duyuyoruz.

Türk Telekom; yatirimlariyla ülkemizi dijitallestirmekle kalmiyor, ayni zamanda küresel bir iletisim ve teknoloji sirketi olarak tüm dünyaya faydasi dokunacak teknolojileri gelistiriyor ve bu teknolojileri dünyaya ihraç ediyor. Türk Telekom olarak, dünyaya teknoloji ihraç edecek seviyeye geldik."

- "'Teknoloji' denilince isin mutfagi Silikon Vadisi, burada olmayi önemsiyoruz"

Dünya devlerinin tamaminin Silikon Vadisi'nde bulundugunu, "teknoloji" denilince isin mutfaginin Silikon Vadisi oldugunu hatirlatan Önal, "Biz de isin mutfaginda olmak, burada pisirdiklerimizi tüm dünyaya servis etmek istiyoruz. Bu yüzden Silikon Vadisi'nde olmayi önemsiyoruz. Dünyada teknolojiyle ilgili fikirler ilk önce Silikon Vadisi'nde üretiliyor." dedi.

Önal, Türk Telekom'un yatirimlari hakkinda da bilgi verdi.

Türk Telekom'un, teknolojiye bu kadar yatirim yapmasinin arkasinda iki temel amaç bulunduguna isaret eden Önal, sunlari söyledi:

"Birincisi, yerli milli teknolojilerin üretilmesini ve kullanilmasini saglamak. Ikincisi ise ülkemizi teknolojisiyle uluslararasi arenada ön plana çikarmak ve ülkemizin dünyaya teknoloji ihraç etmesine katki saglamak. Türk Telekom, bu iki amaca ulasmak için büyük ölçüde, grup sirketi Argela vasitasiyla sahip oldugu ABD Silikon Vadisi'ndeki sirketi Netsia'dan yararlaniyor. Türk Telekom Grup bünyesinde yakinsama teknolojileri alaninda faaliyet gösteren Argela'nin yüzde 100 hissesine sahip oldugu Netsia, yeni sebeke çözümlerinde uzmanlasan bir AR-GE sirketi olarak 2008 yilinda Sunnyvale'de kuruldu.

Netsia'yi; yeni teknolojilere yatirim yapan, bu dogrultuda çesitli uygulamali arastirma ve mühendislik faaliyetlerinde bulunan, patentler üreten, telekom yazilimlari gelistiren, dünyanin önde gelen açik kaynakli telekom platformlarina katkida bulunan ve bu platformlardaki yazilimlari ürünlestiren bir ileri teknoloji sirketi olarak özetlemek mümkün. Netsia; dünyanin teknoloji üssü Silikon Vadisi'nde, 40'i askin çalisaniyla kelimenin tam manasiyla bir global sirket olarak çalisiyor. Netsia'nin yenilikçi sebeke çözümleri, hem 5G hem de yeni nesil sabit aglarda saglayacagi küresel fayda ile dünyanin 5G stratejilerini degistirecek."

- "Argela ve Netsia'nin, 5G ve yeni nesil teknolojiler alaninda dünya çapinda tescilli 56 patenti bulunuyor"

Ümit Önal, Türk Telekom'un, Netsia araciligiyla ürünlestirdigi teknolojik çözümlerin etrafinda bir ekosistem olusturmak ve bu ürünleri dünya pazarlarina sunmak için stratejik is birlikleri yaptigini, bunun en büyük örnegini, geçen ocak ayinda Türk Telekom ile yapay zeka tabanli güvenli aglar konusunda dünyanin sayili sirketlerinden Juniper Networks arasinda yapilan is birliginin olusturdugunu söyledi.

Önal, "Türk Telekom, Juniper ile sürdürdügü is birligini daha ileri götürmek ve uzun dönemli gelir yaratacak yeni is birligi alanlari gelistirmek üzere bir süredir devam eden çalismalarini da nihayetlendirme asamasina gelmis bulunuyor." dedi.

Argela ve Netsia'nin, 5G ve yeni nesil teknolojiler alaninda dünya çapinda tescilli 56 patenti bulundugunu bildiren Önal, söyle devam etti:

"Argela ve Netsia'nin; 5G, radyo erisim aglari, ag dilimleme, yazilim tanimli aglar, fiber optik aglar, islev sanallastirma, güvenlik, veri analizi ve blokzincir konularinda toplamda 56 patenti Amerikan Patent Ofisi'nden tescillemis durumda. Bu patentlerin 24'ü Argela'ya, 32'si ise Netsia'ya ait. Ayrica, Netsia'nin halihazirda basvuru asamasinda bekleyen 7 adet daha patenti bulunuyor. Bu patentler arasinda yer alan Radyo Erisim Aglari (RAN) özelindeki 25 patentin münhasir kullanim haklari, hem Türk Telekom hem de ülkemiz için çok degerli bir kazanim olarak, lisans bedelleri karsiliginda Juniper'e devredilmis bulunuyor.

Argela ve Netsia, patentledikleri teknolojiler ile 5G ve ötesi mobil ve sabit haberlesme aglarinin bulut temelli yönetimini saglayarak çok daha verimli ve dinamik kullanimina imkan veriyor. Netsia'nin 5G stratejilerindeki önemi, gelistirdigi ve yarinin 5G standartlarini belirleyecek yenilikçi teknolojilerden geliyor."

Netsia'nin, Türkiye'de ve dünyada öncülük ettigi ve yarinin 5G standartlarini belirleyecek yenilikçi çalismalarini iki ana grupta topladigini anlatan Önal, birinci grup VRAN projesinin, 4G ve 5G'de Radyo Erisim Sebekesinin Dilimlenmesini ve Yazilim Tanimli Aglar ile yönetilmesini içerdigini söyledi.

Ikinci grup SEBA'nin ise fiber optik erisim agini dönüstürerek tedarikçi bagimliligini azalttigini ve SDN & NFV teknolojileri ile hizmet dagitimini hizlandirdigini aktaran Önal, SEBA'nin, 5G erisim ana tasiyicisi olarak kullanilma potansiyeline sahip bir ürün oldugunu vurguladi.

Önal, "Türk Telekom, bir yandan ülkemizde yerli ve milli fiber altyapiyi saglarken, Netsia ile dünya pazarinda bu iki alanda önemli bir pozisyona gelmis ve küresel pazarda sürekli artan bir ilgi ile karsi karsiya bulunuyor." dedi.

- "Netsia, Silikon Vadisi'nde bulunmanin avantajlarini çok iyi sekilde degerlendiriyor"

Türk Telekom CEO'su Önal, Netsia'nin her seyden önce, Silikon Vadisi'nde bulunmanin avantajlarini çok iyi sekilde degerlendirdigini ifade ederek, sunlari kaydetti:

"Netsia sayesinde Türk Telekom, burada bulunan O-RAN Alliance, ONF ve LFN gibi olusumlarin içinde yer aliyor, AT&T, Deutsche Telekom, NTT gibi dünyanin lider operatörleri ve alanlarinda uzman topluluklar ile yakin çalisma içinde gelecegin telekom teknolojilerini birlikte sekillendiriyor.

Netsia, SEBA projesindeki çalismalarinda ONF'nin öncü firmalarindan birisi konumunda bulunuyor. ONF içerisinde önemli yönetim sorumluluklari da alan Netsia ekibi, mühendislik açisindan ONF'ye önemli katkilar sagliyor, bu katkilar sebebiyle her yil çesitli ödüller aliyor."

- "SEBA konusunda dünya çapinda çesitli operatörlerle görüsmelerimiz devam ediyor"

Netsia'nin vRAN IP ve çözümünün ocak ayindan bu yana Juniper tarafindan lisanslanarak kullanildigini belirten Önal, "Bu is birligi neticesinde Netsia'nin patentli RIC teknolojisi, tüm dünyada mobil aglara verimlilik ve esneklik saglamak üzere, münhasiran Juniper'in ürün portföyüne entegre edilmis durumda. RIC, yani Radyo Akilli Kontrolcü teknolojisi, baz istasyonunu sanal olarak programlayarak istenilen baz istasyonuna istenen kapasitenin verilmesine olanak taniyan kapsamli bir teknolojik altyapinin beyni olarak çalisiyor. Netsia'nin 5G çözümü RIC, dilimlenmis mobil aglarin bulut üzerinden akilli denetimine olanak taniyor." ifadelerini kullandi.

Önal, 5G'yi yeraltindan destekleyen SEBA teknolojisinin, 5G teknolojisinin bir nevi sabit aglardaki karsiligi olan yeni nesil fiber aglarin yapay zekanin da destegiyle sanal olarak yönetilmesine olanak tanidigini söyledi.

Türk Telekom'un, ticari bir düzeye getirdigi SEBA'yi, geçen aylarda dünyada ilk kez kendi canli sebekesi üzerinde kullanima açarak internet, IPTV ve ses servislerine uyguladigini aktaran Önal, böylece donanim altyapi maliyetini azaltip kaynak tasarrufu adina önemli bir adim daha atan Türk Telekom'un, küresel operatörlere de bu yeni teknolojinin kazanimlarini gösterme firsati sundugunu kaydetti.

Önal, konusmasini söyle sürdürdü:

"Türk Telekom, Türkiye'nin fiber dönüsümünde hizli bir sekilde yol aliyor. Bu dönüsümün SEBA ile düzenlenmesi halinde Türkiye, yerli ve milli teknolojiler ile operasyonel ve yatirim maliyetleri açisindan önemli ölçüde kazanimlar elde edecek ama daha önemlisi tüm ev ve ofis sabit trafiginin geçtigi, açik kaynakli teknolojileri kullanan, güvenli, saglam ve tedarikçi bagimsizligi saglayan bir iletisim altyapisina sahip olacak. Buradaki yol haritamiz SEBA'nin, çoklu operatör destegi ile Türk Telekom'un merkezde olacagi ve ülke çapinda sanal operatörlerin üzerinde çalisacagi bir platform haline gelmesi yönünde.

SEBA çözümü daha simdiden dünya çapinda büyük ilgi görüyor, Ingiltere, Almanya, Brezilya, Tayvan'in ileri gelen operatörlerince deneniyor. Operatörlerin isini kolaylastiran, kullanici deneyimini de olumlu yönde etkileyen SEBA'nin kisa sürede küresel anlamda yayginlasmasi bekleniyor. Türk Telekom, SEBA yazilim gelistirmesinde, Deutsche Telekom ile de mühendislik servislerinde bir is ortakligi yapmis bulunuyor. Yakin zamanda Netsia ile Tayvan'in en büyük operatörlerinden Chunghwa Telecom, SEBA üzerine bir is birligi yapti. Netsia'nin sundugu yenilikçi sanallastirilmis ve mikro hizmet tabanli mimariye sahip SEBA+ çözümü Chunghwa Telecom'un laboratuvarlarina basariyla entegre edildi."

Önal, SEBA konusunda dünya çapinda çesitli operatörlerle görüsmelerinin devam ettigini bildirdi.

Türk Telekom olarak, bu alani küresel anlamda sahiplendiklerini belirten Önal, "Yakin zamanda dünyanin farkli operatörleriyle yapacagimiz is birliklerimizin hizla artmasini bekliyoruz. SEBA konusunda dünya çapindaki öncü pozisyonumuzu sürdürecegiz." dedi.

- "Türkiye'nin dijital yolculuguna öncülük eden Türk Telekom, ülkenin 5G yapilanmasinda da ön safta yer aliyor"

Ümit Önal, Türk Telekom'un 5G çalismalarina da degindi.

Türkiye'nin dijital dönüsümünün lideri olmanin verdigi sorumlulukla çalistiklarini, çalismalarina, fiber altyapiyi yayginlastirmak ve ülkenin her kesiminden mümkün oldugu kadar çok kisiyi hizli internet ile bulusturmak hedefiyle yön verdiklerini belirten Önal, su degerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye'nin dijital yolculuguna öncülük eden Türk Telekom, ülkenin 5G yapilanmasinda da ön safta yer aliyor. Türk Telekom olarak benimsedigimiz 'degerli hissettirme' yaklasimiyla ülkemizin gelecegine yatirim yapmayi ve müsteri deneyimini en üst seviyeye çikarmayi temel öncelik olarak belirlemis durumdayiz. Kamuya, yerel yönetimlere ve özel sektöre yönelik dijital çözüm ve hizmetlerimizle pandemi döneminde de kurumsal müsterilerimizin dijitallesme yolculuklarina destek olmayi sürdürdük.

Türkiye'nin en yüksek yatirim yapan teknoloji sirketlerinden birisi olarak, 2021 ikinci çeyrek itibariyla ülkemizin dijital dönüsümü için 2005'teki özellestirmeden bu yana sirket satin alimlari dahil 17,9 milyar dolar yatirim yaptik. Dijitallesmenin olmazsa olmazi fiber altyapisini yayginlastirmak için fiber yatirimlarimizi son 10 yilda 2 katindan fazla artirdik. 2021 yatirim hedefini, yil içinde 2 kere yukari yönlü revize ederek 2020 yatirim rakamina göre yüzde 25'ten fazla bir artis ile 8,5 milyar TL olarak belirledik."

- "5G yolculugunda Türkiye'yi öncü yapmaya kararliyiz"

Türk Telekom CEO'su Önal, araliksiz sürdürdükleri 5G ve fiber yatirimlariyla Türk Telekom'un, Türkiye'de 5G teknolojisine geçise öncülük etme hedefi dogrultusunda Türkiye'de 5G yapilanmasinin ön saflarinda yer almayi sürdürdügünü ifade ederek, "5G'nin yapi tasi fiberi mahalle mahalle, köy köy tüm ülkeye ulastirip 5G yolculugunda Türkiye'yi öncü yapmaya kararliyiz." dedi.

2021'in ilk yarisi itibariyla fiber ag uzunlugunu 345 bin kilometreye, fiber hane kapsamasini ise 27,9 milyona çikardiklarini bildiren Önal, su bilgileri verdi:

"Türk Telekom olarak, son 12 ayda bünyemize yaklasik 3,3 milyon fiber abone ekleyerek yilin ilk yarisinda fiber abone sayimizi 8,1 milyona yükselttik. Halen toplam 50,7 milyon abonemiz ile Türkiye'nin en çok aboneye sahip entegre operatörü konumunda bulunuyoruz. Mobilde de yüzde 95'lik LTE nüfus kapsama orani ile ön planda yer alan Türk Telekom, yaptigi akilli yatirimlar ile günden güne varligini artiriyor.

Türk Telekom'un mobil ag kalitesi ve müsteri deneyimindeki ilerlemesini, Ookla 2020 Hiz Testi verileri ve Open Signal Aralik 2020 raporu verileri gibi bagimsiz üçüncü taraf analizleri de gözler önüne seriyor. Gelistirdigimiz yerli ve milli teknolojilerle de savunmadan sagliga, egitimden enerjiye, sanayiden siber güvenlige farkli alanlarda ülkemizin disa bagimliliginin azalmasina katki sagliyoruz."

- "PILOT mezunu girisimler, 2020'de yaklasik 60 milyon TL ciro elde etti"

Türk Telekom'un çalismalari hakkinda bilgi veren Önal, Türkiye'nin girisim ekosistemine katki sunmayi sürdürdüklerini kaydetti.

Önal, yeni ekonomik yapilarda teknoloji girisimlerinin öneminin günden güne artarken Türk Telekom'un, 2013 yilinda baslattigi Türkiye'nin ilk girisim hizlandirma programi PILOT ve 2018 yilinda kurdugu sektörün ilk kurumsal girisim sermayesi sirketi TT Ventures ile girisimlere destek olarak girisimcilik ekosistemini büyütmeye devam ettigini söyledi.

PILOT'tan mezun olan ve yatirim alan girisimler içinde agirlikli olarak yapay zeka, egitim ve saglik teknolojileri, sanal gerçeklik, bulut tabanli uygulamalar, mobil uygulamalar ve e-ticaret gibi alanlarin öne çiktigini bildiren Önal, "PILOT mezunu girisimler, 2020 yilinda yaklasik 60 milyon TL ciro elde etti. Yeni dönem PILOT girisimleri ve TT Ventures yatirimlari da eklendiginde 2021 yili için bu rakam daha simdiden 100 milyon TL'yi asmis bulunuyor." diye konustu.

- "Uzatma yapilmazsa kuleler de dahil mobil altyapi devlete devredilecek"

Gazetecilerin sorularini da yanitlayan Önal, ortak altyapi kullanimina iliskin bir soru üzerine, su degerlendirmelerde bulundu:

"Ortak altyapi konusu sürekli gündeme getiriliyor, 'sabit ve mobil bütün altyapi varliklari bir yere toplansin, biz de kulelerimizi bu sirkete devredelim' deniliyor. Aslinda sabit tarafta da, mobilde de altyapi zaten devlete ait olacak sekilde kuruluyor. Mobil hizmetlerin sunumunda kullanilmak üzere kurulan kulelerin ayri bir envanter olarak yönetilmesi amaciyla 'kule sirketleri' kurulabiliyor. Mobil isletmecilerin kulelerinin ayri sirketler altinda tutuldugu ve bu kule sirketlerinin yatirima açildigi örnekleri farkli ülke uygulamalarinda da görebiliyoruz. Biliyorsunuz, bizim sabit ve mobil imtiyaz süremiz 2026'da sona eriyor ancak pek gündeme gelmeyen bir konu var; o da Turkcell ve Vodafone mobil imtiyaz süresinin bizden önce, 2023 yilinda dolacak olmasi. Imtiyaz süresinin sonunda uzatma yapilmazsa kuleler de dahil mobil altyapi devlete devredilecek. Bildiginiz üzere pazar payi büyük olan isletmeci; geçmiste bir kule sirketi kurmus, kendi kulelerini de bu sirkete devretmisti. Sonra Bilgi Teknolojileri ve Iletisim Kurumu (BTK), konuya müdahil oldu ve bu devir islemini iptal etti. BTK, aldigi kararlarla kulelerin imtiyaz süresi sonunda devre tabi olacagini ancak mülkiyeti mobil isletmecide kalacak sekilde üçüncü taraflara kullandirilmasinin mümkün oldugunu söyledi. Bu karar üzerine söz konusu isletmeci, eski kuleleri geri aldi ama yeni sahalari istiraki niteligindeki kule sirketi üzerinden kurmaya devam etti."

- "Devletin altyapisini ayri bir istirak altinda kurmadigimiz için zarara ugramamiz düsünülemez"

Ümit Önal, son dönemde imtiyaz süresi sonunda devlete devredilmesi gereken kuleleri de içerecek sekilde bu kule sirketinin yatirima açilacagina yönelik açiklamalar yapildigini duyduklarini aktardi.

Önal, devamla sunlari kaydetti:

"Mobil imtiyaz süresinin dolmasina az bir süre kalmisken bu durumun netlestirilmesi daha da büyük önem kazaniyor. Nitekim sürecin isleyis sekli diger isletmecileri de tesvik ediyor. Diger mobil isletmeci de bu sene bir kule sirketi kurdugunu duyurdu. Isletmeciler arasinda uygulama farkliliklari oldugu asikar. Bu konuda hizli bir sekilde, yoruma mahal vermeyecek bir netligin saglanmasi gerekiyor. Ayni sözlesme hükümlerine tabi isletmecilerin farkli uygulamalara tabi tutulmamasi, adil sartlarda faaliyet göstermelerinin saglanmasi gerektigini düsünüyoruz.

TT Mobil olarak, devletin altyapisini ayri bir istirak altinda kurmadigimiz için zarara ugramamiz, buna karsilik bunun aksini yapan rakiplerimizin bundan menfaat saglamasi düsünülemez. Zira bizim de ayni nitelikte varliklarimiz var. Ortaklarimiz, hissedarlarimiz ve yatirimcilarimizin haklarini korumamiz gerekiyor. Dolayisiyla bu uygulamalar durdurulmazsa biz de bir kule sirketi kurup ayni imtiyaz hükümlerine göre faaliyet gösterdigimiz rakibimiz karsisinda herhangi bir zarara ugramayacagimiz adimlari atmak durumundayiz."