ATSO Başkanı Çetin Açıklaması 'Ekonomide Temel Üretim Ve Tedarikin Kesilmemesi İçin Çalışıyoruz'
ATSO Başkanı Davut Çetin, "Ekonomide korona virüs salgını etkileri nedeniyle olağanüstü bir dönem yaşıyoruz. Birçok sektörde işyerleri kapanmış, üretime ara verilmiş, üretim-arz zincirinde kesintiler oluşmuştur. Böyle bir dönemde enflasyon ölçümü için fiyat almak bile zorlaşmış durumdadır" dedi.
Çetin, "Ekonomide korona virüs salgını etkileri nedeniyle olağanüstü bir dönem yaşıyoruz. Birçok sektörde işyerleri kapanmış, üretime ara verilmiş, üretim-arz zincirinde kesintiler oluşmuştur. Böyle bir dönemde enflasyon ölçümü için fiyat almak bile zorlaşmış durumdadır. Diğer taraftan tüketim kalıpları değişmiş, bazı ürünlerde aşırı talep artışı veya talep düşüşleri yaşanmıştır. Birçok ülkede karantina uygulamaları nedeniyle Mart ayı ihracatımız yüzde 18 oranında düşmüştür" diye belirtti.
"Dünya ekonomisinde durgunluk dönemine girildi"
"Dünya ekonomisinde süresi ve şiddeti Korona virüs salgınına bağlı bir durgunluk dönemine girilmiş, işsizlik dünya ekonomisinin en önemli sorunu olmaya başlamış, petrol ve emtia fiyatlarında düşüş enflasyonu baskılamıştır" diyen Çetin şu şekilde devam etti:
"Küresel tedarik zincirinde, özellikle tarım üretim ve ticaretinde kesintiler ve döviz kurunda artış, maliyetleri artırarak özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde stagflasyon, yani kombine durgunluk ve enflasyon etkisi de oluşturmaktadır. Türk özel sektörü şu ana kadar mal ve hizmet tedarikinde başarılı bir sınav vermiştir. Bu dönemde özellikle sağlıkla ilgili ürünlerde fahiş fiyat uygulayan az sayıdaki şirket Ticaret Bakanlığı’nca belirlenmiş ve cezalandırılmıştır. Önümüzdeki aylarda başta tarım üretimi olmak üzere temel mal ve hizmetlerin tedarikinde aksama olmaması için sektör ve ürün bazında eylem planlarına dikkat edilmesi gereklidir. Karantina ve seyahat kısıtlaması uygulamalarının tarımda ekim ve dikim faaliyetlerinin aksatmaması da önemli konulardan birisidir" ifadelerinde bulundu.
"Ekonomide temel üretim ve tedarikin kesilmemesi için çalışıyoruz"
Oda olarak, sektörlerde istihdamın, çalışanların refah ve sağlığının korunması, ekonomide temel üretim ve tedarikin kesilmemesi için mümkün olan her çabayı gösterdiklerini dile getiren Çetin, "Türkiye’de üretim ve tedarik zincirinin işlemesi sayesinde Mart ayı enflasyonu Korona virüs etkilerinin başlamasına rağmen beklentiler düzeyinde kalmıştır. Aylık enflasyon TÜFE’de yüzde 0,57, Yİ-ÜFE’de yüzde 0,87, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 11,86, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 8,50 olarak açıklanmıştır. Mart ayında yüzde 0.57 TÜFE artışının yüzde 0.47’si gıda fiyatları artışından gelmektedir. Akaryakıt fiyatında indirim TÜFE’de yüzde 0.29 oranında düşüş sağlamıştır. TUİK verilerine göre, aylık fiyat artışı işlenmemiş gıdada yüzde 4.5, meyve ve sebzede yüzde 9, işlenmiş gıdada yüzde 0.25 olmuştur.
Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler yüzde 45,37 ile sivribiber, yüzde 30,39 ile patates ve yüzde 25,59 ile limon, en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler yüzde 93,20 ile banka ile para havale ücreti, yüzde 18,60 ile yeşil soğan ve yüzde 16,78 ile ıspanak olmuştur. Sebze ve meyvede domates fiyatının yüzde 14.8 oranında azaldığı, ayrıca tedarik koşulları ve ani talep artışı nedeniyle bazı ürünlerde üretici ve market fiyatları makasının açılmakta olduğu görülmektedir. Et ürünleri, içecek, elektronik, koli gönderim ücreti gibi kalemlerde fiyat artışları TÜİK verilerine yansımıştır. Sağlık ürün ve hizmetlerinde, kolonya fiyatlarında artış ise yüzde 2 ile sınırlı kalmıştır" dedi.
"Petrol fiyatlarındaki düşüş TÜFE ve Yİ-ÜFE’yi sınırladı"
Çetin, "Yİ-ÜFE ise, 2020 yılı Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 0,87, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,22 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,50 artış olarak gerçekleşmiştir. Aylık yüzde 0.87 artışında gıda yüzde 0.40, demir-çelik yüzde 0.36, tekstil yüzde 0.24 oranında, petrol fiyatında düşüş ise eksi yüzde 0.95 oranında etki oluşturmuştur. Petrol fiyatında düşüşün hem TÜFE hem Yİ-ÜFE’de enflasyonu sınırladığı görülmektedir. Yİ-ÜFE’de en fazla aylık artış yüzde 7,71 ile eczacılık ürünleri, yüzde 3,39 ile ana metallerde gerçekleşmiştir. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünlerinde yüzde 22,46, ham petrol ve doğalgazda yüzde 14,79 düşüş olmuştur" diye konuştu.
"Batı Akdeniz Mart enflasyonu Türkiye ortalamasının üzerinde"
"Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık yüzde 0,68, üç aylık yüzde 2,30 ve yıllık bazda yüzde 11,73 olarak gerçekleşmiştir diye belirten Çetin, "Enflasyonun aylık ve üç aylık bazda Türkiye ortalamasının üstünde, yıllık bazda Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 3. sırada, üç aylık bazda ve yıllık bazda ise 14. bölge konumunda yer almıştır" şeklinde konuştu.