Tunus Cumhurbaşkanı Said'i Zor Bir Süreç Bekliyor
Çok parçalı parlamentoda hükümetin kurulması için ağırlığını koyması beklenen Cumhurbaşkanı Kays Said'in, önemli kurumlara yapacağı atamalar ile seçim vaatlerini nasıl hayata geçireceği konusu ülke kamuoyu tarafından yakından takip ediliyor Tunus Zeytune Üniversitesinden Araştırmacı Muhsin Mecdi: 'Said, seçimlerde elde ettiği başarının meşruiyetiyle partilere hükümetin kurulması için uzlaşı konusunda baskı kuracaktır' Tunuslu Siyasi Analist Habib Hac Salim:'Said'in destekçilerinin büyük bir kısmı ondan etkin bir cumhurbaşkanı olarak hareket etmesini bekliyor. Ancak anayasanın biçtiği rol bundan farklı'
Tunus kamuoyu, Cumhurbaşkanı Kays Said'in hükümetin kurulması sürecindeki tutumu ile önemli kurumlara yapacağı atamalar ve seçim vaatlerini nasıl hayata geçireceğini yakından takip ediyor.
61 yaşındaki Anayasa Hukuku Profesörü Kays Said, medya patronu rakibi Nebil el-Karvi'yi açık ara fark atarak Tunus'un 7. cumhurbaşkanı olarak seçilmişti.
Göreve başlayan Cumhurbaşkanı Said'i bekleyen birinci öncelikli mesele, genel seçimlerin ortaya çıkardığı çok parçalı parlamento fotoğrafında koalisyon görüşmelerindeki hakem rolü.
İslami ve muhafazakar kesimi temsil eden Nahda Hareketi, 6 Ekim'de gerçekleşen parlamento seçimlerini 52 milletvekiliyle birinci sırada tamamladı ancak tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu elde edemedi.
Temsili artırmak amacıyla barajı yüzde 3 olarak belirleyen seçim sistemi sonucu, 31 ayrı oluşum 217 sandalyeli parlamentoya girmeyi başardı. Bunlardan 17'si sadece bir milletvekiliyle Mecliste yer aldı.
Cumhurbaşkanı Kays Said, geçen hafta anayasa gereği seçimlerden birinci parti olarak çıkan Nahda Hareketi'nin önerdiği Habib el-Cemli'ye hükümeti kurma görevi verdi. Şu ana kadar görüşmelerde 21 milletvekili bulunan Onur Koalisyonu dışında hiçbir oluşum hükümet ortaklığına yanaşmadı.
Nahda Hareketi'nin iki ay içinde hükümeti kurmayı tamamlaması gerekiyor. Aksi takdirde Cumhurbaşkanı Said, partilerle görüşerek yeni bir isme hükümeti kurma görevini verecek. Bu kişi de iki ay içinde hükümeti kurmayı başaramazsa ülkede parlamento feshedilerek yeniden seçime gidilecek.
Ülkede, Tunus'un devrim sonrasındaki geçiş sürecinin hassas dengesi ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik buhran göz önüne alındığında yeniden seçime gidilmesine en istenmeyen senaryo olarak bakılıyor.
-Kritik atamalar
Cumhurbaşkanı Said'in masasında bekleyen diğer önemli konulardan biri de Tunus'ta devlet erkleri arasında hakem görevi gerecek Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanması bulunuyor.
Anayasaya göre, Cumhurbaşkanı, Parlamento ve Yüksek Yargı Konseyinin hepsinin dörder üye seçerek 12 üyeli Anayasa mahkemesini oluşturması gerekiyor.
Ancak, parlamento mahkemenin dört üyesini seçmek için mecliste üçte iki oy çoğunluğunu bir türlü sağlayamadı.
Anayasa Mahkemesinin üyelerinin seçimlerini öncelemek de Said'in seçim vaatleri arasında yer almıştı.
Bunun yanı sıra Said, Başbakan Yusuf Şahid ile görüşerek, Savunma Bakanı Abdulkerim Zubeydi ve Dışişleri Bakanı Hamis el-Cihinavi'yi görevden almıştı.
Yeni hükümet içinde cumhurbaşkanının yetki alanı içindeki savunma ve dış politika başlıklarını yönetecek bakanların hükümetle belirlenmesi aynı şekilde Said'in önünde bekliyor olacak.
-Seçmenlerin beklentileri
Tunus'un yeni cumhurbaşkanının karşılaşacağı en çetin zorluk, kendisini yüzde 70'in üzerinde oy oranıyla göreve getiren Tunuslu seçmenlerin beklentilerini karşılamak olacak.
Tunus'ta cumhurbaşkanlığı, anayasa gereği savunma, milli güvenlik ve dış politika konularının yanı sıra yasamada onay mercii. Ancak ülkedeki seçmen bu kadar büyük oy oranıyla göreve getirdiği cumhurbaşkanından başta ekonomi olmak üzere günlük sorunlara çözüm getirmesini de bekliyor. Fakat, cumhurbaşkanının yürütme konusundaki yetkileri anayasa tarafından sınırlanıyor.
-Bölgesel ittifakların güçlendirilmesi
Yeni cumhurbaşkanının, ülkesinin dış politikasını yönlendirme konusunda da adımlar atması öngörülüyor.
Cumhurbaşkanlığı yemini konuşmasında, ülkesinin uluslararası anlaşmalara bağlı kalacağını, dış politikada Mağrip, kuzeyindeki Akdeniz coğrafyasının Tunus'un hareket alanları olacağını vurgulayan Said, göreve gelmesinden kısa bir süre sonra Başbakan Yusuf Şahid'i Cezayir, Fransa ve İtalya'daki mevkidaşlarıyla temas etmek üzere bölge başkentlerine göndermişti.
Said, Filistin davası konusunda Filistin'den yana tavrını kesin bir biçimde ortaya koyarken, Arap dünyası içindeki bir ayrışma ekseni Katar-Suudi Arabistan çekişmesine ilişkin de yorum yapmaktan kaçındı.
Seçim döneminde, Körfez gerilimine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Said, Tunus'un iki taraftan birini tercih etmeyeceğini belirtmişti.
Kays Said'in ayrıca ülkesini doğrudan etkileyen komşu Libya'daki savaşa çözüm arayışlarında girişimlerde bulunması bekleniyor. Said, göreve başlamasından kısa bir süre içinde BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bağlı, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile başkent Tunus'ta bir araya gelerek, ülkedeki krize ilişkin çözüm arayışlarını ele almıştı.
-"Cumhurbaşkanı ara buluculuk yapacaktır"
Tunus Zeytune Üniversitesinden Araştırmacı Muhsin Mecdi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Said'in koalisyon görüşmelerinde siyasi açmazı engellemek için siyasi partiler arasında ara buluculuk görevi üstleneceğini belirterek, "Said, milli birliğin güvencesi olarak cumhurbaşkanlığının devletin zirvesindeki rolünün yanı sıra, seçimlerde elde ettiği başarının meşruiyetiyle partilere hükümetin kurulması için uzlaşı konusunda baskı kuracaktır." diye konuştu.
Dış politika konusundaki cumhurbaşkanından beklentilere değinen Mecdi, "Görevdeki ilk 100 gününde, Said, Cezayir'den başlayarak Mağrip ilişkilerini canlandırmalı, iki ülke arasındaki ilişkileri halklar arasında bir kardeşlikten, güçlü siyasi bir ittifaka dönüştürmeli." yorumunu yaptı.
Buna karşın Tunuslu Siyasi Analist Habib Hac Salim, Cumhurbaşkanı Said'in mevcut Başbakan Yusuf Şahid ile görüş alışverişinde bulunarak savunma ve dışişleri bakanlarını "eski cumhurbaşkanı Baci Said es-Sibsi'ye yakınlığı üzerine bu makama getirildiği gerekçesiyle" görevden aldığına işaret etti.
Said'in şimdi bu iki kritik bakanlık için atamalar konusunda kabine kurmak için görüşmeler yürüten başbakanla uzlaşması gerektiğini belirten Hac Salim, "Said'in destekçilerinin büyük bir kısmı ondan etkin bir cumhurbaşkanı olarak hareket etmesini bekliyor. Ancak, anayasanın biçtiği rol bundan farklı." değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: AA
61 yaşındaki Anayasa Hukuku Profesörü Kays Said, medya patronu rakibi Nebil el-Karvi'yi açık ara fark atarak Tunus'un 7. cumhurbaşkanı olarak seçilmişti.
Göreve başlayan Cumhurbaşkanı Said'i bekleyen birinci öncelikli mesele, genel seçimlerin ortaya çıkardığı çok parçalı parlamento fotoğrafında koalisyon görüşmelerindeki hakem rolü.
İslami ve muhafazakar kesimi temsil eden Nahda Hareketi, 6 Ekim'de gerçekleşen parlamento seçimlerini 52 milletvekiliyle birinci sırada tamamladı ancak tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu elde edemedi.
Temsili artırmak amacıyla barajı yüzde 3 olarak belirleyen seçim sistemi sonucu, 31 ayrı oluşum 217 sandalyeli parlamentoya girmeyi başardı. Bunlardan 17'si sadece bir milletvekiliyle Mecliste yer aldı.
Cumhurbaşkanı Kays Said, geçen hafta anayasa gereği seçimlerden birinci parti olarak çıkan Nahda Hareketi'nin önerdiği Habib el-Cemli'ye hükümeti kurma görevi verdi. Şu ana kadar görüşmelerde 21 milletvekili bulunan Onur Koalisyonu dışında hiçbir oluşum hükümet ortaklığına yanaşmadı.
Nahda Hareketi'nin iki ay içinde hükümeti kurmayı tamamlaması gerekiyor. Aksi takdirde Cumhurbaşkanı Said, partilerle görüşerek yeni bir isme hükümeti kurma görevini verecek. Bu kişi de iki ay içinde hükümeti kurmayı başaramazsa ülkede parlamento feshedilerek yeniden seçime gidilecek.
Ülkede, Tunus'un devrim sonrasındaki geçiş sürecinin hassas dengesi ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik buhran göz önüne alındığında yeniden seçime gidilmesine en istenmeyen senaryo olarak bakılıyor.
-Kritik atamalar
Cumhurbaşkanı Said'in masasında bekleyen diğer önemli konulardan biri de Tunus'ta devlet erkleri arasında hakem görevi gerecek Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanması bulunuyor.
Anayasaya göre, Cumhurbaşkanı, Parlamento ve Yüksek Yargı Konseyinin hepsinin dörder üye seçerek 12 üyeli Anayasa mahkemesini oluşturması gerekiyor.
Ancak, parlamento mahkemenin dört üyesini seçmek için mecliste üçte iki oy çoğunluğunu bir türlü sağlayamadı.
Anayasa Mahkemesinin üyelerinin seçimlerini öncelemek de Said'in seçim vaatleri arasında yer almıştı.
Bunun yanı sıra Said, Başbakan Yusuf Şahid ile görüşerek, Savunma Bakanı Abdulkerim Zubeydi ve Dışişleri Bakanı Hamis el-Cihinavi'yi görevden almıştı.
Yeni hükümet içinde cumhurbaşkanının yetki alanı içindeki savunma ve dış politika başlıklarını yönetecek bakanların hükümetle belirlenmesi aynı şekilde Said'in önünde bekliyor olacak.
-Seçmenlerin beklentileri
Tunus'un yeni cumhurbaşkanının karşılaşacağı en çetin zorluk, kendisini yüzde 70'in üzerinde oy oranıyla göreve getiren Tunuslu seçmenlerin beklentilerini karşılamak olacak.
Tunus'ta cumhurbaşkanlığı, anayasa gereği savunma, milli güvenlik ve dış politika konularının yanı sıra yasamada onay mercii. Ancak ülkedeki seçmen bu kadar büyük oy oranıyla göreve getirdiği cumhurbaşkanından başta ekonomi olmak üzere günlük sorunlara çözüm getirmesini de bekliyor. Fakat, cumhurbaşkanının yürütme konusundaki yetkileri anayasa tarafından sınırlanıyor.
-Bölgesel ittifakların güçlendirilmesi
Yeni cumhurbaşkanının, ülkesinin dış politikasını yönlendirme konusunda da adımlar atması öngörülüyor.
Cumhurbaşkanlığı yemini konuşmasında, ülkesinin uluslararası anlaşmalara bağlı kalacağını, dış politikada Mağrip, kuzeyindeki Akdeniz coğrafyasının Tunus'un hareket alanları olacağını vurgulayan Said, göreve gelmesinden kısa bir süre sonra Başbakan Yusuf Şahid'i Cezayir, Fransa ve İtalya'daki mevkidaşlarıyla temas etmek üzere bölge başkentlerine göndermişti.
Said, Filistin davası konusunda Filistin'den yana tavrını kesin bir biçimde ortaya koyarken, Arap dünyası içindeki bir ayrışma ekseni Katar-Suudi Arabistan çekişmesine ilişkin de yorum yapmaktan kaçındı.
Seçim döneminde, Körfez gerilimine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Said, Tunus'un iki taraftan birini tercih etmeyeceğini belirtmişti.
Kays Said'in ayrıca ülkesini doğrudan etkileyen komşu Libya'daki savaşa çözüm arayışlarında girişimlerde bulunması bekleniyor. Said, göreve başlamasından kısa bir süre içinde BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bağlı, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile başkent Tunus'ta bir araya gelerek, ülkedeki krize ilişkin çözüm arayışlarını ele almıştı.
-"Cumhurbaşkanı ara buluculuk yapacaktır"
Tunus Zeytune Üniversitesinden Araştırmacı Muhsin Mecdi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Said'in koalisyon görüşmelerinde siyasi açmazı engellemek için siyasi partiler arasında ara buluculuk görevi üstleneceğini belirterek, "Said, milli birliğin güvencesi olarak cumhurbaşkanlığının devletin zirvesindeki rolünün yanı sıra, seçimlerde elde ettiği başarının meşruiyetiyle partilere hükümetin kurulması için uzlaşı konusunda baskı kuracaktır." diye konuştu.
Dış politika konusundaki cumhurbaşkanından beklentilere değinen Mecdi, "Görevdeki ilk 100 gününde, Said, Cezayir'den başlayarak Mağrip ilişkilerini canlandırmalı, iki ülke arasındaki ilişkileri halklar arasında bir kardeşlikten, güçlü siyasi bir ittifaka dönüştürmeli." yorumunu yaptı.
Buna karşın Tunuslu Siyasi Analist Habib Hac Salim, Cumhurbaşkanı Said'in mevcut Başbakan Yusuf Şahid ile görüş alışverişinde bulunarak savunma ve dışişleri bakanlarını "eski cumhurbaşkanı Baci Said es-Sibsi'ye yakınlığı üzerine bu makama getirildiği gerekçesiyle" görevden aldığına işaret etti.
Said'in şimdi bu iki kritik bakanlık için atamalar konusunda kabine kurmak için görüşmeler yürüten başbakanla uzlaşması gerektiğini belirten Hac Salim, "Said'in destekçilerinin büyük bir kısmı ondan etkin bir cumhurbaşkanı olarak hareket etmesini bekliyor. Ancak, anayasanın biçtiği rol bundan farklı." değerlendirmesinde bulundu.