Türkiye'de 25 Bin Ile 75 Bin Arasinda Tani Almis Hasta Beklenmektedir

Il Müdürü Damkaci, Dünya Çölyak Günü dolayisiyla bir mesaj yayimladi. Mesajinda, çölyak hastaligi, genetik yatkinligi olan bireylerde bugday, arpa, çavdar gibi tahillarda bulunan ve suda erimeyen gluten isimli proteine karsi duyarlilik sonucu gelistigini anlatan Damkaci sözlerine söyle devam etti;

"Genetik yatkinlik, özgül çevre faktörleriyle temas ve immünolojik mekanizmalar sonucu otoimmün bir enteropati gelisir. Hastalik temel olarak proksimal ince bagirsagi etkiler ancak farkli organ/sistem etkilenmeleri de söz konusudur. Hastalik diyete tahillarin eklenmesinden sonra herhangi bir yasta ortaya çikabilir. Çölyak hastaligi her yasta teshis edilebilmekle birlikte teshisi zor olan hastaliklardan biridir. Çünkü belirtiler genellikle iliskili bir baska hastaligi da düsündürmektedir. Örnegin erken osteoporoz, kansizlik, teshis edilmemis laktoz alerjisi gibi hastaliklarla benzer belirtiler gösterdiginden karistirilabilir. Çölyak hastaliginin insan sagligi üzerinde önem tasiyan birçok degisimlere neden olmasindan dolayi dogru teshisi önemlidir. Teshis yöntemlerinden kan testleri serolojik özel testler (AGA, EMA) ile ön tani konmakta ancak kat’i tani ince bagirsak biyopsisi ile konmaktadir. Çölyak hastaliginin tek tedavisi ömür boyu bugday, arpa, çavdar yulaf tahillarinda bulunan glutenden uzak siki bir diyettir. Avrupa’da hastaligin görülme sikligi 1/350 ile 1/2 bin arasinda degisirken Irlanda ve Avusturya’da hastalik prevalansi daha yüksektir. Hastaligin sikligi cografi farkliliklar göstermektedir. Sikligin son 20 yilda artis göstermesi beslenme aliskanliklarinda degisikler disinda, hastalik konusunda farkindaligin artisi, antikor tarama testlerinin kolayca uygulanmasi ile atipik/sessiz olgularin da taninmasi ile iliskili olabilir.En yüksek görülme sikligi Bati Avrupa ve Avrupalilarin göç ettikleri Kuzey Amerika, Avustralya gibi yerlerdedir (yüzde 1). Ayrica Asya, Hindistan, Güney Amerika ve Pakistanlilarda sik rastlanmaktadir. Afrika, Japon ve Çin kökenliler arasinda nadir görülmektedir. Ülkemizde çölyak hastaligi görülme sikligi yüzde 1 ile binde 3 arasinda degismekte olup Türkiye’de 250 bin ile 750 bin arasinda çölyak hastasi tahmin edilmekte iken ancak yüzde 10’nuna tani konuldugu dikkate alindiginda 25 bin ile 75 bin arasinda tani almis hasta beklenmektedir."