Vatandaşlara 'Bitki Çeşitliliğini Koruma' Çağrısı
Anadolu Üniversitesi (AÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Türe, "Ülkemizin genetik kaynağı olan bitki çeşitliliğini sadece devletin koruması yeterli olmaz, vatandaşlarımızın da koruması, katkı sağlaması gerekir" dedi.
Türe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son yıllarda yoğun çalışmalar sonucu Türkiye'de her gün yeni bitki türlerin bulunduğunu söyledi.
Orman ve Su İşleri Bakanlığının "Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi" kapsamında, bölgedeki bitki türlerini incelediklerini belirten Türe, "Proje kapsamında arazi çalışmaları sürüyor. Halkımız sadece çevresine yakın alanda olan bitki türlerini tanıyor. Oysa Türkiye'de o kadar çok ekosistem ve habitat farklılığı var ki bu nedenle bitkilerin her yerde daha değişik türleri mevcut. Tabi bizim gibi araştırmacılar, bu türleri belirliyor" ifadesini kullandı.
12-13 bin bitki türünün ülke sınırlarında yayılış gösterdiğine dikkat çeken Türe, şöyle konuştu:
"Türkiye'de çiçekli 12 binin üzerinde bitki türü bulunuyor ve bunların yaklaşık 3 bin-3 bin 500'ü sadece bizim ülkemize özgü olan endemik türlerinden oluşuyor. Birbirlerine benzedikleri için sanki çokmuş gibi zannediliyor ama birbirine benzeyen bitkiler farklı bitkiler. Bunların farklı gen kaynaklar, farklı DNA yapıları var. Son günlerde devlet olarak yapılan girişimler sonucunda bu çeşitlilik korunmaya çalışılıyor. Yapılan çalışmalarla bitki çeşitliliğinin doğa için ne kadar önemli olduğu ve nasıl bir kaynak meydana getirdiği, gelecek nesiller içinde bu kaynakların korunması gerektiği altı çizerek vurgulanmaya çalışılıyor. Ülkemizin bitkilerini, genetik yapısını anlamak ve bunlardan yararlanmak içinde gen kaynakları olarak yurtdışına kaçırılması söz konusu. Ülkemizden bazı bitkiler kaçırılarak, bunların genetik yapıları çıkarılıp, başka bitkilere aktarılarak yeni türler elde etmekte kullanılıyor. Bunları sadece kaçak ve yasal olmayan yollarla yapma şansımız var. Hem ülkemiz için uygun olmayan belki zarar verecek bir tohumun ülkemize gelmesine yada bizim ülkemizden başka ülkeye bitki ve genetik kaynakların kaçırılmasına neden oluyor. Son derece önemli. Bu bitki çeşitliliğin korunmasına yardımcı olmak hem de mevcut bitki çeşitliliğimizin yurt dışına kaçırılarak onlarla ilgili diğer bilim insanlarını diğer ülkelerin tasarrufta bulunmasının önüne geçmek gerekiyor. Ülkemizin genetik kaynağı olan bitki çeşitliliğini sadece devletin koruması yeterli olmaz, vatandaşlarımızın da koruması, katkı sağlaması gerekir. Son zamanlarda farkındalık ortaya çıktı. Hem kamu kurumları hem üniversiteler hem de toplumun bilinçlenmesi için yavaş yavaş bir hareketin, propagandanın, aydınlatma çalışması yürütülüyor olması sevindirici."
Kaynak: AA
Orman ve Su İşleri Bakanlığının "Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi" kapsamında, bölgedeki bitki türlerini incelediklerini belirten Türe, "Proje kapsamında arazi çalışmaları sürüyor. Halkımız sadece çevresine yakın alanda olan bitki türlerini tanıyor. Oysa Türkiye'de o kadar çok ekosistem ve habitat farklılığı var ki bu nedenle bitkilerin her yerde daha değişik türleri mevcut. Tabi bizim gibi araştırmacılar, bu türleri belirliyor" ifadesini kullandı.
12-13 bin bitki türünün ülke sınırlarında yayılış gösterdiğine dikkat çeken Türe, şöyle konuştu:
"Türkiye'de çiçekli 12 binin üzerinde bitki türü bulunuyor ve bunların yaklaşık 3 bin-3 bin 500'ü sadece bizim ülkemize özgü olan endemik türlerinden oluşuyor. Birbirlerine benzedikleri için sanki çokmuş gibi zannediliyor ama birbirine benzeyen bitkiler farklı bitkiler. Bunların farklı gen kaynaklar, farklı DNA yapıları var. Son günlerde devlet olarak yapılan girişimler sonucunda bu çeşitlilik korunmaya çalışılıyor. Yapılan çalışmalarla bitki çeşitliliğinin doğa için ne kadar önemli olduğu ve nasıl bir kaynak meydana getirdiği, gelecek nesiller içinde bu kaynakların korunması gerektiği altı çizerek vurgulanmaya çalışılıyor. Ülkemizin bitkilerini, genetik yapısını anlamak ve bunlardan yararlanmak içinde gen kaynakları olarak yurtdışına kaçırılması söz konusu. Ülkemizden bazı bitkiler kaçırılarak, bunların genetik yapıları çıkarılıp, başka bitkilere aktarılarak yeni türler elde etmekte kullanılıyor. Bunları sadece kaçak ve yasal olmayan yollarla yapma şansımız var. Hem ülkemiz için uygun olmayan belki zarar verecek bir tohumun ülkemize gelmesine yada bizim ülkemizden başka ülkeye bitki ve genetik kaynakların kaçırılmasına neden oluyor. Son derece önemli. Bu bitki çeşitliliğin korunmasına yardımcı olmak hem de mevcut bitki çeşitliliğimizin yurt dışına kaçırılarak onlarla ilgili diğer bilim insanlarını diğer ülkelerin tasarrufta bulunmasının önüne geçmek gerekiyor. Ülkemizin genetik kaynağı olan bitki çeşitliliğini sadece devletin koruması yeterli olmaz, vatandaşlarımızın da koruması, katkı sağlaması gerekir. Son zamanlarda farkındalık ortaya çıktı. Hem kamu kurumları hem üniversiteler hem de toplumun bilinçlenmesi için yavaş yavaş bir hareketin, propagandanın, aydınlatma çalışması yürütülüyor olması sevindirici."