"Şaşıran" Bağışıklık Sistemi Kasları Vuruyor
ANKARA - SELMA BIYIKLI ADABAŞ - Türk Nöroloji Derneği Nöromüsküler Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Akalın, bağışıklık sisteminin "şaşırması" ile ortaya çıkan hastalıklardan biri olan "miyasteni"ye karşı hastaları uyararak, "Gelişebilecek solunum ve yutma güçlüğü ölümle sonlanabileceğinden gün içinde değişkenlik gösteren ve aktiviteyle artan yakınmaları olanların mutlaka nöroloji uzmanına gitmeleri gerekir" dedi.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve TND Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Akalın, en fazla teşhis karışıklığına neden olan hastalıklardan "miyasteni" ile ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Miyasteni teşhisi için belirtilerin iyi değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Akalın, "İlk belirtileri gözde ortaya çıkan hastalık en fazla kadınları vuruyor. Bağışıklık sisteminin 'şaşırması' ile ortaya çıkan hastalıklardan biri olan 'Miyasteni'nin temel özelliği kasların çabuk yorulmasıdır" dedi.
Sistemin günün birinde kendi bedenine ait bir proteine yabancı protein muamelesi yapabildiğini, bunun da hastalığa neden olduğunu kaydeden Akalın, "Bağışıklık sisteminin yabancı kabul edip saldırdığı ve yok etmeye çalıştığı yer kas sinir bileşkesindeki bir bölgedir. Bir yandan bağışıklık sistemi burayı yok etmeye diğer yandan da vücut yenilemeye ve tamir etmeye çalışır" diye konuştu.
Stres, ateşli hastalıklar, gebelik, menstruasyon, aşı ve bazı ilaçların hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasını kolaylaştırdığını ifade eden Akalın, şu bilgileri aktardı:
"Bunlar hastalığın sebepleri değildir. Çoğu zaman uykusuzluk ve stres bir araya gelerek ilk belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Genellikle ilk belirtiler göz kaslarındadır. Bu belirtiler göz kapağının tek veya çift taraflı düşmesi ya da çift görme olabilir. Otomobil kullanan veya televizyon seyreden bir hastada dakikalar veya saatler içinde bu belirtiler ortaya çıkabilir. Dinlenmekle veya uyumakla bu belirtiler kaybolabilir. Hastalar sabahları iyi, öğleden sonra akşama doğru yorgunluk arttıkça daha kötü olur. Güçsüzlüğün egzersizle artması, dinlenmekle düzelmesi, belirtilerin gün içinde, günden güne, haftalar veya yıllar içinde dalgalanma göstermesi, kısmi veya genel kas tutulumu tipik özellikleridir. Alınan bazı ilaçlar ise belirtilerin alevlenmesine ve ağırlaşmasına neden olabilir."
-"Genelde ilerleyicidir"
Miyasteni hastalığının kadınlarda hem 20-30 yaş arasında hem de 50 yaş üzerinde, erkeklerde ise daha çok 50 yaş üzerinde ortaya çıktığını anlatan Akalın, genelde ilerleyici olan hastalığın ilk yıllarda daha ağır seyrettiğini vurguladı.
Hastalığın ilerlemesi halinde yemekleri yutmanın olanaksızlaştığını anlatan Akalın, hastalığın seyri ve teşhisi konusunda şunları söyledi:
"Hastaların yüzde 15-25'inde genellikle ilk 3 yıl içinde yoğun bakım gerektirecek ağır solunum yetmezliği görülebilir. Bu durum miyastenik kriz olarak isimlendirilir ve çok acil müdahale gerektirir. Yıllar içinde miyastenik yakınmalar sönerek azalır ama hastalık dalgalanmalarla sürer. Belirtilerin dalgalı seyir göstermesi bazen doktorları da yanıltarak miyasteni dışında hastaya başka tanıların konulmasına neden olabilir. Bazı hastalar da belirtilerin bir görünüp bir kaybolmasını psikolojik olarak yorumlayabilir. Dalgalı seyir gösteren belirtileri küçümsememek gerekir. Gelişebilecek solunum ve yutma güçlüğü ölümle sonlanabileceğinden gün içinde değişkenlik gösteren ve aktiviteyle artan yakınmaları olan hastaların mutlaka bir nöroloji uzmanına gitmeleri gerekir."
-"Tedavisi mümkün"
Teşhis konulduktan sonra miyasteni hastalığının tedavisinin mümkün olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akalın, "Hastalığın ağızdan alınan ilaçla tedavisi mümkün. Bazı hastalarda ise hastaneye yatırılarak özel bazı ilaçların serum şeklinde verilmesi gerekebilir. Tedavi uzun süreli olabilir. Bu süre sonunda hastaların büyük bir bölümü sağlıklarına kavuşarak normal hayatlarını sürdürür, hatta hamile kalıp çocuk doğurabilenler bile vardır" diye konuştu.
-Bu belirtilere dikkat
Prof. Dr. Mehmet Ali Akalın'ın verdiği bilgiye göre, hastalığın belirtileri şunlar:
"Çift görmesi olanların göz hastalığı olduğunu zannetmesi sonucu sık gözlük değiştirme, bulanık görme, çiğnerken yorulmaya bağlı sert gıdalardan kaçınma, kolay yorulma nedeniyle aktiviteden uzaklaşma, uykulu görünüm, tek veya çift taraflı göz kapaklarında düşüklük, yutma bozukluğuna bağlı nefes borusuna gıda kaçması sonucu yemek yerken sık sık öksürme, yutma ve çiğneme bozukluğu nedeniyle yemekten kaçınma sonucu kilo kaybı, geniz kaslarının güçsüzlüğüne bağlı konuşma bozukluğu, ses tellerinde güçsüzlüğe bağlı ses kısıklığı, konuşma, yutma, çiğneme zorluğu, yüz ifadesinde, üfleme ile ıslık çalmada bozulma, kollarda güçsüzlük, yürüme zorluğu, solunum sıkıntısı, baş düşmesi, ensede kramp."
Kaynak: AA
Miyasteni teşhisi için belirtilerin iyi değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Akalın, "İlk belirtileri gözde ortaya çıkan hastalık en fazla kadınları vuruyor. Bağışıklık sisteminin 'şaşırması' ile ortaya çıkan hastalıklardan biri olan 'Miyasteni'nin temel özelliği kasların çabuk yorulmasıdır" dedi.
Sistemin günün birinde kendi bedenine ait bir proteine yabancı protein muamelesi yapabildiğini, bunun da hastalığa neden olduğunu kaydeden Akalın, "Bağışıklık sisteminin yabancı kabul edip saldırdığı ve yok etmeye çalıştığı yer kas sinir bileşkesindeki bir bölgedir. Bir yandan bağışıklık sistemi burayı yok etmeye diğer yandan da vücut yenilemeye ve tamir etmeye çalışır" diye konuştu.
Stres, ateşli hastalıklar, gebelik, menstruasyon, aşı ve bazı ilaçların hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasını kolaylaştırdığını ifade eden Akalın, şu bilgileri aktardı:
"Bunlar hastalığın sebepleri değildir. Çoğu zaman uykusuzluk ve stres bir araya gelerek ilk belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Genellikle ilk belirtiler göz kaslarındadır. Bu belirtiler göz kapağının tek veya çift taraflı düşmesi ya da çift görme olabilir. Otomobil kullanan veya televizyon seyreden bir hastada dakikalar veya saatler içinde bu belirtiler ortaya çıkabilir. Dinlenmekle veya uyumakla bu belirtiler kaybolabilir. Hastalar sabahları iyi, öğleden sonra akşama doğru yorgunluk arttıkça daha kötü olur. Güçsüzlüğün egzersizle artması, dinlenmekle düzelmesi, belirtilerin gün içinde, günden güne, haftalar veya yıllar içinde dalgalanma göstermesi, kısmi veya genel kas tutulumu tipik özellikleridir. Alınan bazı ilaçlar ise belirtilerin alevlenmesine ve ağırlaşmasına neden olabilir."
-"Genelde ilerleyicidir"
Miyasteni hastalığının kadınlarda hem 20-30 yaş arasında hem de 50 yaş üzerinde, erkeklerde ise daha çok 50 yaş üzerinde ortaya çıktığını anlatan Akalın, genelde ilerleyici olan hastalığın ilk yıllarda daha ağır seyrettiğini vurguladı.
Hastalığın ilerlemesi halinde yemekleri yutmanın olanaksızlaştığını anlatan Akalın, hastalığın seyri ve teşhisi konusunda şunları söyledi:
"Hastaların yüzde 15-25'inde genellikle ilk 3 yıl içinde yoğun bakım gerektirecek ağır solunum yetmezliği görülebilir. Bu durum miyastenik kriz olarak isimlendirilir ve çok acil müdahale gerektirir. Yıllar içinde miyastenik yakınmalar sönerek azalır ama hastalık dalgalanmalarla sürer. Belirtilerin dalgalı seyir göstermesi bazen doktorları da yanıltarak miyasteni dışında hastaya başka tanıların konulmasına neden olabilir. Bazı hastalar da belirtilerin bir görünüp bir kaybolmasını psikolojik olarak yorumlayabilir. Dalgalı seyir gösteren belirtileri küçümsememek gerekir. Gelişebilecek solunum ve yutma güçlüğü ölümle sonlanabileceğinden gün içinde değişkenlik gösteren ve aktiviteyle artan yakınmaları olan hastaların mutlaka bir nöroloji uzmanına gitmeleri gerekir."
-"Tedavisi mümkün"
Teşhis konulduktan sonra miyasteni hastalığının tedavisinin mümkün olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akalın, "Hastalığın ağızdan alınan ilaçla tedavisi mümkün. Bazı hastalarda ise hastaneye yatırılarak özel bazı ilaçların serum şeklinde verilmesi gerekebilir. Tedavi uzun süreli olabilir. Bu süre sonunda hastaların büyük bir bölümü sağlıklarına kavuşarak normal hayatlarını sürdürür, hatta hamile kalıp çocuk doğurabilenler bile vardır" diye konuştu.
-Bu belirtilere dikkat
Prof. Dr. Mehmet Ali Akalın'ın verdiği bilgiye göre, hastalığın belirtileri şunlar:
"Çift görmesi olanların göz hastalığı olduğunu zannetmesi sonucu sık gözlük değiştirme, bulanık görme, çiğnerken yorulmaya bağlı sert gıdalardan kaçınma, kolay yorulma nedeniyle aktiviteden uzaklaşma, uykulu görünüm, tek veya çift taraflı göz kapaklarında düşüklük, yutma bozukluğuna bağlı nefes borusuna gıda kaçması sonucu yemek yerken sık sık öksürme, yutma ve çiğneme bozukluğu nedeniyle yemekten kaçınma sonucu kilo kaybı, geniz kaslarının güçsüzlüğüne bağlı konuşma bozukluğu, ses tellerinde güçsüzlüğe bağlı ses kısıklığı, konuşma, yutma, çiğneme zorluğu, yüz ifadesinde, üfleme ile ıslık çalmada bozulma, kollarda güçsüzlük, yürüme zorluğu, solunum sıkıntısı, baş düşmesi, ensede kramp."