Sinop’taki çeşmenin acı hikayesi
Ahmet Deniz Yaralı Askerler Savaş Gemisi İşkenceler Yaralı Asker
-Vatandaşın çeşmeden su içmesi ve röportajlar
( SİNOP ) -- Bu çeşmeden su içen Sinop'tan kopamaz SİNOP
- Sinop şehir merkezinde yer alan asırlık bir çeşme arkasında acı bir hikayeyi barındırıyor. Bilenlerin duygulu anlar yaşamasına sebep olan hikaye tarih ve bugüne bir köprü oluyor. Osmanlı ve Rus orduları Kırım Savaşı'nda Kafkas cephesinde çarpışırken Sinop, 30 Kasım 1853 günü Rus donanmasının baskınıyla adeta cehenneme döndü. Kent tamamen yakılıp yıkılırken, Sinop Limanı’nda yaklaşık 2 bin 800 asker şehit oldu. Denizdeki yaralı askerlere akıl almaz işkenceler yapıldı. Üzerlerine kızgın yağlar döküldü, kancalar ve balyozlarla parçalandı. Patrona Osman Paşa ve Riyale Bozcaadalı Hüseyin Paşa Komutasında bulunan yedi firkateyn, üç korvet ve iki buharlı savaş gemisi altı nakliye biri İngiliz gemisi olmak üzere yakıldı. Sinop’ta bu baskının acı hatırası inşa edilen Deniz Şehitleri Anıtı ve Şehitler Çeşmesi’nde yaşamaya devam etti. Zaman içinde Şehitler Çeşmesi ile ilgili birçok rivayette ulaştı. Çeşmenin şehitlerin üzerinden çıkan paralarla yaptırıldığı iddia edildi. Bu iddia düzenlenen anma törenlerinde de dile getirildi.
Buna zıt olan bir diğeri ise çeşmenin Türkçeleştirilen kitabesine dayandı. Çeşmenin şehitler adına yaptırıldığını anlatan kitabenin çevirisinde, “Osmanlı Devleti’nde ve dinde bol olan mükafat uğrunda rahmet denizinde boğulan ve şehitlik kevserini içecek kadehi olan namlı şehitlerin güzel ruhunu hatırlatmak için padişah hazretlerinin iyilik etme mayası sayesinde hayır sahipleri tarafından inşa kılınan çeşmesi bol uğur sayılan eserdir” ifadeleri yer aldı. Halk arasında ise "bu çeşmeden su içen Sinop'a bir daha gelir" şeklindeki bir inanış hakim. "Son yıllarda farklı rivayetler çıktı" Çeşmenin şehitlerin üzerinden çıka paralarla değil, şehitler adına yaptırıldığının son zamanlarda dillendirildiğini belirten bir vatandaş, "Bize anlatılan rivayetlere göre Rus-Osmanlı Savaşı'ndaki Osmanlı askerlerinin buradaki askerlerin sağ kalanlar mı artık şehit olanlar mı onların cebinden çıkan paralarla yapıldığını söylüyorlar. Ben 64 yaşındayım. Bu zamana kadar duyduklarımız bu şekilde. Şehitler Çeşmesi olarak geçer, çocukluğumuzdan beri buradan su içmeyen kimse olmaz. Buradan su içtiysen de bir yere ayrılamazsın, gidemezsin" dedi.
"Bize büyüklerimiz böyle söyledi" Diğer bir vatandaş ise, "Osmanlı-Rus Savaşı'nda savaşın sonunda şehit düşen kişilerin cebinden çıkan paralarla yapılmış bir çeşme. Şehitler Çeşmesi adıyla geçiyor ve Sinop’un güzide bir çeşmesi. Üstü kurşun kaplı, içinin havuzu vardır. 4 tarafında muslukları var ve bu çeşmenin de bakımını belediye üstlenmiş vaziyettedir. Bize büyüklerimizden söylenenler bunlar" diye konuştu.
(ÜK-SLH-
6 Ocak 2021 Çarşamba günü yayınlandı
