İşsizlik %9.1'e yükseldi

18 Aralık 2012 Salı günü yayınlandı Türkiye'de bu yılın Eylül ayında mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 9,4 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu , Hanehalkı İşgücü Araştırması, ''2012 Eylül Dönemi Sonuçları''na göre, 2012 yılı Eylül döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısında bir önceki döneme göre 290 bin kişilik, işsiz sayısında ise 91 bin kişilik artış oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış iş gücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0,6 puanlık artışla yüzde 50,3, istihdam oranı 0,5 puanlık artış ile yüzde 45,6, işsizlik oranı ise 0,2 puanlık artışla yüzde 9,4 seviyesinde gerçekleşti.

Mevsim etkilerinden arındırılmamış temel işgücü göstergelerine göre, söz konusu dönemde istihdam edilenlerin yüzde 25,5'i tarım, yüzde 18,6'sı sanayi, yüzde 7,4'ü inşaat, yüzde 48,4'ü ise hizmetler sektöründe yer aldı.

Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 170 bin kişilik artışla 73 milyon 795 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 1 milyon 91 bin kişi artarak 54 milyon 923 bin kişiye ulaştı.

2012 yılı Eylül döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılma oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,6 puanlık artışla yüzde 51 oldu.

Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre erkeklerde iş gücüne katılma oranı 0,2 puan azalışla yüzde 72, kadınlarda ise 1,2 puan artarak yüzde 30,7 olarak gerçekleşti.

İş gücünün eğitim ve yaş dağılımlarına bakıldığında, toplam iş gücünün yüzde 16,8'ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı erkekler için yüzde 70,1, kadınlar için yüzde 26,9, yüksek öğretim mezunlarında erkekler için yüzde 85,6, kadınlar için de yüzde 70,9 olarak hesaplandı.

-Tarım dışı istihdam 696 bin kişi arttı-

Bu yılın Eylül döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 723 bin kişi artarak 25 milyon 472 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 27 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 696 bin kişi arttı.

Eylül 2012 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25,5'u tarım, yüzde 18,6'sı sanayi, yüzde 7,4'ü inşaat, yüzde 48,4'ü ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında hizmetler sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,2 puan artarken, tarım sektörünün payının 0,7 puan, sanayi sektörünün payının 0,4 puan, inşaat sektörünün payının ise 0,2 puan azaldığı görüldü.

-İstihdamın yapısı-

Bu dönemde istihdam edilenlerin yüzde 70,4'ünün erkek nüfus, yüzde 57,5'inin ise lise altı eğitimli olması dikkati çekti.

İstihdam edilenlerin yüzde 63'ü ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 23,1'i kendi hesabına veya işveren, yüzde 13,9'u ise ücretsiz aile işçilerinden oluştu.

Çalışanların yüzde 57,9'u 10 kişiden az çalışanı olan iş yerlerinde istihdam edilirken, yüzde 3,2'sinin ek bir işi olduğu, yüzde 2,4'ünün de mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş aradığı görüldü.

Ücretli olarak çalışanların yüzde 86,1'inin sürekli bir işte çalıştığı belirlendi.

-Kayıt dışı istihdam 2,7 puan geriledi-

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 2,7 puanlık azalışla yüzde 40,1 oldu.

Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 84,6'dan yüzde 84,9'a yükselirken, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 28'den yüzde 24,7'ye düştü.

-En çok eş-dost vasıtasıyla iş arandı-

Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0,2 puanlık artışla yüzde 11,3, kırsal yerlerde de 0,3 puanlık artışla yüzde 4,8 oldu. Türkiye genelinde tarım dışı işsizlik oranı yüzde 11,6, genç nüfustaki işsizlik oranı yüzde 18 düzeyinde gerçekleşti.

Bu dönemde işsizlerin sıklıkla eş-dost vasıtasıyla iş aradığı dikkati çekti.

İşsizlerin yüzde 87'si daha önce bir işte çalışırken, bunların yüzde 54,4'ünün hizmetler, yüzde 20,7'sinin sanayi, yüzde 15,9'u inşaat, yüzde 5,2'si tarım sektöründe çalıştığı, yüzde 3,8'inin ise 8 yıldan önce işinden ayrıldığı belirlendi.

İşsizlerin yüzde 26,6'sını çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 11,7'sini işten çıkarılanlar, yüzde 21,5'ini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 6,7'sini iş yerini kapatan/iflas edenler, yüzde 9,4'ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 14'ünü öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 10,2'sini ise diğer nedenler oluşturdu.

Eylül 2012 döneminde iş gücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 14,3'ünü tarım, yüzde 10,8'ini sanayi, yüzde 3'ünün inşaat, yüzde 21,1'inin hizmetler sektöründe çalıştığı, yüzde 50,8'inin ise 8 yıldan önce işinden ayrıldığı tespit edildi.

-İş gücü hareketleri-

Eylül 2012 döneminde 2 milyon 230 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi, bunların toplam istihdam içindeki oranı ise yüzde 8,8 oldu.

İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 27,8'i 25-34 yaş grubundayken, bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18,8'inin sanayi, yüzde 36,9'ünün hizmetler, yüzde 21,7'sinin inşaat sektöründe, yüzde 22,6'sının ise tarım sektöründe işe başladığı belirlendi.

Mevcut işsizlerin yüzde 15,6'sını bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

-TABLO-

TÜİK verilerine göre, 2005-2012 döneminde aylar itibariyle işsizlik oranları şöyle:

AYLAR 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

----- ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------

Ocak 11,8 12,1 11,3 11,6 15,5 14,5 11,9 10,2

Şubat 11,9 12,2 11,7 11,9 16,1 14,4 11,5 10,4

Mart 11,2 11,3 10,7 11,0 15,8 13,7 10,8 9,9

Nisan 10,4 10,3 10,1 9,9 14,9 12,0 9,9 9,0

Mayıs 9,6 9,2 9,2 9,2 13,6 11,0 9,4 8,2

Haziran 9,6 9,2 9,2 9,4 13,0 10,5 9,2 8,0

Temmuz 9,6 9,3 9,3 9,9 12,8 10,6 9,1 8,4

Ağustos 9,9 9,6 9,7 10,2 13,4 11,4 9,2 8,8

Eylül 10,1 9,5 9,9 10,7 13,4 11,3 8,8 9,1

Ekim 10,4 9,6 10,2 11,2 13,0 11,2 9,1

Kasım 11,0 10,0 10,5 12,6 13,1 11,0 9,1

Aralık 11,5 10,9 10,9 14,0 13,5 11,4 9,8

YILLIK 10,6 10,2 10,3 11,0 14,0 11,9 9,8

Muhabir: Hüseyin Karatepe - Necip Fazıl Çelik

Yayıncı: Abdullah Kıratlı