Rusya-Suriye ilişkileri

8 Şubat 2012 Çarşamba günü yayınlandı Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Suriye ile ilgili tasarının Çin ve Rusya tarafından veto edilmesinin ardından, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Şam’da Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esed ile bir araya geldi.

  Uluslar arası toplumdan yükselen tepkiler ve son iki günde 100 'den fazla sivilin yaşamını yitirdiği Humus katliamı Lavrov 'un elini zayıflattı. Askeri ve sivil alanda Şam 'a destek vermeye devam eden Moskova, sorunun diplomatik yollarla çözüme ulaştırılmasını savunuyor.

Esed 'le görüşmesinde konuşan Lavrov, “Biz Arap dünyasının barış ve huzur içinde olmasından yanayız. Her ülkede her lider kendi sorumluluklarını anlamalı. Siz de kendi sorumluluklarınızı biliyorsunuz.” uyarısı yaptı. Lavrov 'un temaslarına Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı (SVR) Başkanı Mihail Fradkov 'un eşlik etmesi iki ülke istihbarat teşkilatları arasında bilgi alış verişi yapılacağı yorumlarına neden oldu.

Rus basınında yer alan bilgilere göre Esed de görüşmede, kendilerinin hiçbir zaman dostlarına yük olmak istemediklerini söyledi. “Dünya değiştiği gibi bölge de değişiyor. Dünyanın dengeye ihtiyacı var. Rusya ve Suriye uzun zamandır dost. Ancak, Suriye hiçbir zaman dostlarına yük olmak istemedi” ifadelerini kullandı.

Rus basınında yer alan iddialara göre Lavrov ve Fradkov, Esed 'in görevi bırakması yönünde iknaya çalışacak. Rus heyet başarılı olamazsa bir sonraki Güvenlik Konseyi 'ne gelecek yeni tasarı için Moskova veto kartını kullanmayacak.

Şam 'a gitmeden önce Moskova 'da basın toplantısında açıklamalarda bulunan Lavrov, ziyaretinin amacı ile ilgili bilgi vermezken, Güvenlik Konseyi 'nin aceleci davrandığını, kendisinin Suriye ziyaretini beklemeleri yönündeki tavsiyesinin dikkate alınmadığını söylemişti.

Rusya açısından 4 Mart 'ta yapılacak devlet başkanlığı seçimleri öncesi Suriye 'de batı ittifakının isteği yönünde herhangi bir değişim Rusya Başbakanı Vladimir Putin 'in elini zayıflatacak. Rus uzmanlara göre iktidar karşıtı on binler sokakta iken Kremlin 'in Suriye 'de dış askeri müdahaleye izin vermesini beklemenin hayal olduğu yorumu yapılıyor.

Rejim değişikliği olması durumunda Rusya 'nın Suriye 'de kaybı askeri anlaşmaları da etkileyecek. Esed yönetimi ile milyarlarca dolar silah satış anlaşması olan Moskova, Libya örneğinde olduğu gibi tüm bu imtiyazlarını kaybedecek. Moskova sadece Aralık ayında 550 milyon dolar değerinde 36 adet Yak-130 savaş uçağı anlaşması imzaladı. Rusya 'nın tek uçak gemisi Amiral Kuznetsov ve beraberindeki savaş gemileri Tartus limanına gelerek Suriye 'ye destek vermiş, silah yüklü bir başka Rus gemisi ise Güney Kıbrıs üzerinden Suriye 'ye ulaşmıştı.

Lavrov 'un Moskova 'da Esed yanlısı yüzlerce kişilik bir kalabalık tarafından karşılanması ve Rusya bayrağı taşımaları dikkat çekti. Rus heyete sevgi gösterisinden bulunanlar, Rusça ve Arapça yazılı dövizler kaldırarak Moskova 'nın veto tavrından dolayı teşekkür etti.